آفاق خبري آژانس؛ کابل: په ترکیه کې د کابل او اسلام آباد ترمنځ د خبرو اترو له دریم پړاو بې پایلې کېدو وروسته، د کورنیو چارو وزارت مرستیال رحمت الله نجیب وايي چې وروستیو خبرو اترو کې له اسلامي امارته د پاکستاني پلاوي یوه غوښتنه دا وه په پاکستان کې د روانو جګړو د ناروا ګڼلو په اړه فتوا ورکړي.
ښاغلي نجیب په کابل کې په یوه غونډه کې ټینګار وکړ چې د اسلامي امارت استازو په ځواب کې ویلي چې افغانستان حق نه لري په پاکستان کې روانه جګړه رد یا تایید کړي او په پاکستان کې د جګړې بڼه په اسلامي امارت پورې هیڅ اړه نه لري.
نوموړي زیاته کړه، اسلامي امارت منلې چې دا ډول فتوا به هغه وخت صادره شي چې د پاکستان دارالافتا رسما غوښتنه وکړي او محتوا یې د اسلام آباد د غوښتنې پر اساس نه وي.
د کورنیو چارو وزارت مرستیال رحمتالله نجیب په دې اړه وایي:« پاکستاني پلاوي له موږ څخه وغوښتل چې زموږ مشرتابه ته فتوا ورکړي چې هلته جګړه غلطه ده، خو موږ وویل چې دا زموږ صلاحیت نه دی چې اعلان وکړو چې په پاکستان کې جګړه سمه ده یا غلطه، ځکه چې دا موضوع له موږ سره تړاو نلري. موږ یوه خپلواکه اداره لرو، دارالافتاء، چې د اسلامي قانون پر بنسټ پریکړه کوي او موږ نشو کولی چې د فتوا صادرولو امر وکړو. منځګړو هم ټینګار وکړ چې فتوا صادره شي، خو دوی د دواړو هیوادونو ترمنځ له حساسیتونو څخه په سمه توګه خبر نه وو.»
د سیاسي چارو شنونکی نثار احمد شیرزی داسې وایي:« د افغانستان او پاکستان ترمنځ کړکېچ به د یوې فتوا یا افغانستان ته د څو پاکستاني جنګیالیو د لیږدولو له لارې حل نشي. دا یوه لویه استخباراتي او امنیتي مسله ده چې پاکستان یې له ټولو خواوو څخه د حل کولو هڅه کوي. په عین حال کې، تر اوسه پورې هیڅ ډیپلوماسۍ مثبتې پایلې نه دي ورکړې.»
د ښاغلي نجیب په وینا، د پاکستان یوه غوښتنه د افغانستان خاورې ته د خپلو مخالفینو لیږدول وو چې اسلامي امارت یې د نه منلو او له نړیوالو اصولو سره په ټکر کې ګڼي.
نوموړي دغه راز ټینګار وکړ چې د پاکستاني طالبانو تحریک پخوانۍ ډله ده او له څه باندې ۲۳ کلونو راهیسې په پاکستان کې فعالیت کوي او په بلوچستان کې روانې نا امنۍ څه باندې ۵۰ کلنه مخینه لري او دا دواړه د اسلامي امارت له واکمنېدو سره هیڅ تړاو نه لري.
د کورنیو چارو وزارت مرستیال رحمتالله نجیب دغه راز وایي:« ټي ټي پي پاکستانی دی او دا د پاکستان لپاره اندیښنه لري؛ که دوی له تاسو سره جګړه غواړي یا سوله، موږ د پاکستان په کورنیو چارو کې لاسوهنه نه کوو. خو که تاسو تضمین ورکړئ چې دوی ښه خلک دي، موږ به دې ته پاملرنه وکړو ترڅو تاسو له دوی څخه خلاص شئ. که تاسو دوی ترهګر بولئ او موږ یې افغانستان ته راوړو، نو تاسو به تل ووایاست چې اسلامي امارت د ترهګرو ملاتړ کوي.»
د نړیوالو چارو شنونکی واحد فقیري وايي:« زما په نظر، افغانستان او پاکستان باید د خبرو اترو میز ته راشي او راپورته شوې ستونزې د خبرو اترو له لارې حل کړي؛ بله لاره نشته. مثبت ټکی دا دی چې په دې جګړه کې هیڅ لوی قدرتونه ښکیل نه دي او موږ هیله لرو چې جګړه به ډیر ژر پای ته ورسیږي او اړخونه به یوې هوکړې ته ورسیږي. هغه څه چې اړتیا ده دا ده چې اړخونه ریښتینې او معقولې غوښتنې ولري. پاکستان باید غیر واقعي او د نه منلو وړ غوښتنې پریږدي او افغانستان باید د پاکستان د امنیت د تثبیت لپاره همکاري وکړي.»
بل لور ته د پاکستان دفاع وزیر خواجه محمد آصف له پاکستاني رسنیو سره په خبرو کې ویلي چې هېواد یې د جګړې په حال کې له افغانستانه د ترهګرۍ له ګواښ سره مخ دی او وروستیو بریدونو ترینګلتیاوې زیاتې کړې دي.
نوموړي ټینګار وکړ چې پاکستان د خبرو اترو پلوی دی، خو ګواښ ته په قوي او مناسب ځواب ورکړې سره هم چمتو دی.
د پاکستان دفاع وزیر خواجه محمد آصف وایي:« لومړی د واڼه په کاډټ کالج برید وشو او بیا په اسلام آباد کې برید وشو چې د تاوتریخوالي کچه یې د پام وړ لوړه کړه. له افغانستان سره په دې اوسنۍ جګړه کې، موږ د جګړې په حالت کې یو. که څوک فکر کوي چې موږ د جګړې په حالت کې نه یو، زه باور لرم چې دا یو خیالي فکر دی. موږ باید دا مسله په جدي توګه ونیسو. زه د خبرو اترو پلوی یم او زه باور ورباندې لرم، خو موږ باید په وقار او واک سره د خبرو اترو میز ته کینو.»
د نړیوالو چارو شنونکی ویس ناصري زیاتوي: « د حکومت د دریځ او د کابل او اسلام آباد ترمنځ د کړکېچ په اړه د پاکستان د دفاع وزیر خواجه محمد اصف څرګندونو ته په پام سره، دا ویل کیدی شي چې د هغه خبرې ماشومانه، متضادې او له تضادونو ډکې دي او د پاکستان سیاسي او پوځي وقار یې اغیزمن کړی دی. خواجه په بشپړه توګه بې کفایته دی؛ په پاکستان کې د دفاع وزیر څوکۍ په طبیعت کې سیاسي ده، ټول اصلي واک د پوځ د مشر په لاس کې دی، د دفاع وزیر یوازې یو سمبول دی.»
د یادونې ده چې د کابل او اسلام آباد ترمنځ له ۸ ورځنیو سرحدي جګړو وروسته تر اوسه د قطر او ترکیې په منځګړیتوب سره درې پړاوه خبرې اترې شوي.
لومړی پړاو په دوحه کې د اوربند د هوکړې په لاسلیک سره پای ته ورسېدې خو دویم او دریم پړاو په استانبول کې له هوکړې او مشخصې پایلې پرته پای ته ورسېدې.
له دې ټولو سره سره، ټاکل شوې روانه اونۍ د ترکیې د لوړپوړو امنیتي او استخباراتي چارواکو پلاوی پاکستان ته سفر وکړي څو د خبرو اترو د دوام او افغانستان او پاکستان ترمنځ روانې ستونزې د حل پر لارو چارو خبرې وکړي.