هم‌زمان با تشدید تنش‌ها میان دهلی‌نو و اسلام‌آباد، آنند پرکاش، نماینده ویژه هند در امور افغانستان، پاکستان و هند به کابل آمده است. این مقام ارشد هندی، با مقام‌های امارت اسلامی و حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان دیدارهای داشته‌است.
آقای پرکاش در دیدار با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه، خواستار تقویت روابط با امارت اسلامی شده و تاکید کرده که این روابط برای دهلی‌نو مهم است و باید گسترش یابد.
کارشناسان حوزه سیاست به این باور اند که سفر نماینده ویژه هند به کابل در حالی که تنش‌ها میان دهلی‌نو و اسلام‌آباد در اوج خود قرار دارد، حاوی پیامی چندوجهی در حوزه دیپلماسی منطقه‌ای است.
این سفر در بستر تحولات ژئوپلیتیکی اخیر، به ویژه پس از حمله‌ی مرگبار در کشمیر زیر کنترول هند حایز اهمیت است.
دکتر حمیدالله مفید، آگاه روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «افزایش تنش‌های اخیر میان پاکستان و هند باعث سفر نماینده ویژه هند به کابل شده‌است. هرچند هدف این سفر اقتصادی و تجارتی گفته شده، اما هند به دنبال منافع خود در منطقه است.»
تلاش هند برای تقویت روابط با امارت اسلامی
هند پس از سقوط جمهوریت، با چالش‌های استراتژیک در افغانستان مواجه شد و سرمایه‌گذاری‌های دو دهه‌ای خود را در معرض خطر دید. دیدار آنند پرکاش با امیرخان متقی، نشان‌دهنده تلاش هند برای بازسازی روابط با امارت اسلامی است.
در سویی دیگر، گمانه‌زنی‌ها بر این است که این دیدار، بر گسترش روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری، از جمله استفاده از بندر چابهار برای دور زدن بنادر پاکستان، متمرکز بوده است.
در این اواخر شواهد نشان می‌دهد که هند با پذیرش واقعیت حاکمیت فعلی افغانستان به‌دنبال تقویت روابط با کابل است و می‌خواهد از تسلط رقبای خود به ویژه پاکستان در افغانستان جلوگیری کند.
فشار مستقیم و غیرمستقیم هند بر پاکستان
سفر آنند پرکاش به کابل هم‌زمان با تشدید تنش‌ها میان هند و پاکستان بر سر حمله کشمیر (که هند گروه‌های مستقر در پاکستان را مسوول آن می‌داند) انجام شد. هند در واکنش به این حمله، توافق‌نامه آبی با پاکستان را تعلیق کرد و مسیرهای تجاری اتاری و واگه را مسدود نمود، در حالی که پاکستان حریم هوایی خود را به روی پروازهای هند بست که این اقدامات، روابط دو کشور را به پایین‌ترین سطح در سال‌های اخیر رسانده‌است.
دیدار آقای پرکاش با مقام‌های فعلی و پیشین افغانستان، می‌تواند به‌عنوان تلاشی برای تقویت جایگاه هند در افغانستان و ایجاد فشار غیرمستقیم بر پاکستان تفسیر شود.
در عین حال، روابط سرد افغانستان و پاکستان، فرصت را برای هند فراهم کرده تا بتواند ضربه‌ای به دشمن دیرینه خود وارد کند و به پاکستان تفهیم کند که با نزدیک شدن به امارت اسلامی، به دنبال ایجاد توازن استراتژیک در برابر این کشور است و می‌خواهد نشان دهد که می‌تواند از روابط خود با همسایگان پاکستان برای محدود کردن نفوذ اسلام‌آباد استفاده کند.
خواست امارت اسلامی از هند
امارت اسلامی پس از تسلط دوباره بر افغانستان و در حدود چهارسال گذشته همواره تاکید کرده که خواهان روابط حسنه با تمامی کشورهای جهان است، امیرخان متقی در این دیدار نیز خواستار تقویت روابط با دهلی‌نو شده و بر از سرگیری صدور ویزای هند برای بازرگانان و دانشجویان افغان تاکید کرده‌است.
آقای متقی همچنان از هند خواسته که در افغانستان سرمایه‌گذاری کند و پروژه‌های نیمه‌تمام خود را ازسر بگیرد.
در کنار این، حکومت سرپرست از هند انتظار دارد تا امارت اسلامی را به رسمیت بشناسد و روابط تاریخی و دوستی دیرینه را با مردم افغانستان حفظ کند.
در آن‌سو، هند نیز با تمرکز بر همکاری‌های اقتصادی و بشردوستانه به دنبال تقویت جایگاه خود به عنوان یک شریک قابل اعتماد برای افغانستان است.
نگرانی پاکستان از نزدیکی هند با افغانستان
آگاهان روابط بین‌الملل به این باور اند که گسترش روابط امارت اسلامی با هند می‌تواند برای پاکستان نگران‌کننده باشد، به‌ویژه در شرایطی که روابط کابل و اسلام‌آباد به دلیل‌های زیادی تیره شده‌است. با این حال، برخی تحلیلگران تاکید دارند که افغانستان باید در روابط خود با هند و پاکستان تعادل را حفظ کند تا از تشدید تنش‌های منطقه‌ای جلوگیری شود.
هند با فرستادن نماینده ویژه خود به کابل به پاکستان سیگنال می‌دهد که در صورت ادامه تنش‌ها، می‌تواند روابط خود با امارت اسلامی را به‌عنوان اهرمی علیه اسلام‌آباد تقویت کند.
در سویی دیگر، پاکستان بارها هند را به استفاده از خاک افغانستان برای حمایت از گروه‌های جدایی‌طلب مانند جنبش بلوچستان و بی‌ثبات کردن پاکستان متهم کرده‌است. نزدیکی دهلی‌نو به کابل این نگرانی را نیز در اسلام‌آباد تشدید کرده که هند ممکن است از روابط خود با کابل برای تقویت فعالیت‌های اطلاعاتی یا حمایت از گروه‌های مخالف پاکستان استفاده کند، چیزی که امارت اسلامی بارها آنرا رد کرده و گفته که خاک افغانستان برضد هیچ کشوری به شمول پاکستان استفاده نمی‌شود.
