شهر تیانجین چین روز (سهشنبه، ۲۴ سرطان) میزبان بیستوپنجمین اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای بود. افغانستان نیز یکی از محورهای اصلی بحث این اجلاس بود، سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه پس از پایان این نشست گفت که تمام کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از یک افغانستان مستقل، بیطرف و صلحآمیز که عاری از هراسافگنی و مواد مخدر باشد، حمایت میکنند.
وزیر امور خارجه روسیه همچنان تاکید کرد که مشارکت گروههای سیاسی و قومی و اجماع ملی در حکومت افغانستان ضروری است.
آقای لاوروف تصریح کرد: «ما درباره راههای تقویت امنیت منطقهای، با تمرکز ویژه بر افغانستان گفتوگو کردیم. تقریباً همه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در حال عمیقتر کردن روابط دوجانبه خود با کابل هستند. ما درک مشترکی از اهمیت حمایت از بازسازی افغانستان و تضمین توسعه پایدار آن بهعنوان یک کشور مستقل، بیطرف و صلحآمیز، عاری از تروریزم و قاچاق مواد مخدر داریم. این هم تأکید شد که پیشبرد روند اجماع ملی و تضمین شمولیت قومی و سیاسی در ساختارهای حکومتی همچنان از اولویتهای کلیدی است.»
شماری از کارشناسان از دیدگاه وزیر خارجه روسیه استقبال میکنند و تاکید دارند که آرام آرام کشورهای منطقه و جهان، نیازهای فعلی افغانستان را درک میکنند.
محمد فیاض صافی، آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «سخنان وزیر خارجه روسیه نشاندهنده درک عمیق جامعه جهانی از نیازهای فعلی افغانستان است، امارت اسلامی در سه سال گذشته با تلاشهای بیوقفه در راستای تامین امنیت، مبارزه با مواد مخدر و ایجاد ثبات گامهای عملی و دقیق برداشته است؛ حذف نام امارت اسلامی از فهرست گروههای ممنوعه توسط روسیه بیانگر اعتماد به این تلاشهاست. آقای لاوروف از مشارکت اقوام و گروههای سیاسی که یاد کرده، در چارچوب شریعت اسلامی و منافع ملی قابل تحقق است، اما کشورها کوشش کنند که در امور داخلی افغانستان دخالت نکنند. در چهارسال گذشته ما شاهد هستیم که امارت اسلامی آماده بوده که با حفظ استقلال، با کشورهای منطقه برای صلح پایدار همکاری کند.»
عبدالجمیل شیرانی، فعال دیگر سیاسی نیز به خبرگزاری آفاق گفت: «امارت اسلامی از زمان به قدرت رسیدن دوباره، تلاش کرده تا با ایجاد فضای امن و کاهش تولید مواد مخدر، اعتماد جهانی را جلب کند، به رسمیت شناختن امارت اسلامی توسط روسیه نیز گامی مهم در جهت تعامل سازنده با جهان است.»
همزمان اسحاق دار، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان نیز در نشست وزیران خارجه سازمان شانگهای پیشنهاد کرد که گروه تماس ویژه این سازمان در مورد افغانستان دوباره فعال شود.
آقای دار افزود که احیای این گروه میتواند زمینه همکاری عملی برای تامین صلح پایدار در افغانستان را فراهم کند.
معاون نخستوزیر و وزیرخارجه پاکستان افزود: «صلح و ثبات پایدار در افغانستان سنگبنای آرمان مشترک ما را تشکیل میدهد. بنابراین احیای گروه تماس سازمان همکاری شانگهای- افغانستان میتواند به عنوان بستری ارزشمند برای همکاریهای عملی و نتیجهمحور عمل کند.»
امارت اسلامی تاکنون درباره این اظهارات وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای ابراز نظری نکرده است، اما برخی از کارشناسان حوزه سیاست این پیشنهاد پاکستان را به نفع افغانستان تفسیر میکنند.
شیرآقا بیانزی، آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «پیشنهاد وزیر خارجه پاکستان برای احیای گروه تماس ویژه سازمان همکاری شانگهای، فرصتی برای تقویت همکاریهای منطقهای با محوریت استقلال و منافع افغانستان است، امارت اسلامی در سالهای پسین نشان داده که متعهد به صلح، امنیت و مبارزه با تهدیدات مشترک مانند تروریزم و مواد مخدر است، فعالسازی گروه تماس میتواند به هماهنگی بهتر میان کشورهای منطقه برای حمایت از یک افغانستان مستقل و باثبات کمککند، اما این همکاری باید بدون مداخله در امور داخلی افغانستان و با احترام به حاکمیت فعلی افغانستان باشد.»
سید جواد حسینی، استاد دانشگاه نیز در گفتوگو با خبرگزاری آفاق گفت: «از مطرح شدن مساله افغانستان در نشستهای بینالمللی استقبال میکنیم، ولی متاسفانه میزان همکاری و تعامل کشورهای جهان به صورت عملی با امارت اسلامی افغانستان در سطح نسبتا” پایین قرار دارد. ما از یکطرف با دوگانگی سیاستهای بینالمللی با افغانستان روبه رو هستیم و از طرف دیگر میزان تعامل میان طرفین به صورت کافی وجود ندارد.»
این نشست با حضور وزیران خارجه کشورهای عضو از جمله روسیه، چین، ایران، هند، پاکستان و کشورهای آسیای میانه، بر موضوعات کلیدی منطقهای و جهانی متمرکز بود.
این نشست در حالی برگزار شد که سازمان همکاری شانگهای در تلاش است تا با ایجاد موازنه در برابر هژمونی ایالات متحده به ویژه در آسیای مرکزی، موازنه قدرت جهانی را تغییر دهد.