سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در یک نشست خبری در ازبیکستان نسبت به بازگشت احتمالی نظامی ناتو به افغانستان هشدار داده و این اقدام را تهدیدی برای ثبات منطقه خوانده است.
وزیر خارجه روسیه در سخنانی صریح اعلام کرد که تلاشهای غرب برای بازگشت به افغانستان، آن هم زیر پوشش برنامههای جدید مشورتی یا امنیتی، میتواند زمینهساز یک “بمب ساعتی جدید” باشد؛ بمبی که ممکن است بسیار زودتر از آنچه تصور میشود، منفجر شود.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه«مهمترین مسئله این است که نباید اجازه داد تلاشهایی برای بازگرداندن استانداردهای دوگانه و دستورکارهای پنهان در افغانستان صورت گیرد. این امر کاملاً غیرقابلقبول است. با وجود اینکه چنین تلاشهایی وجود دارد، اما نباید اجازه داد زیر پوشش بهانههای مختلف، زیرساختهای نظامی کشورهای عضو ناتو بار دیگر به افغانستان بازگردد.»
آقای لاوروف،در بخشی از سخنان اش با اشاره به آغاز «قالب دوحه» توسط غرب و سازمان ملل برای مشورتهای مربوط به افغانستان، تأکید کرد که روسیه با مشارکت صادقانه در این روند مشکلی ندارد، اما تا کنون نتایج ملموسی از مشارکت غرب در این تلاشها مشاهده نشده است.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت: « غرب بهطور فعال تلاش میکند به «بازی افغانستان» بازگردد، بازیای که پس از فرار نیروهای ائتلاف و روی کار آمدن طالبان از آن خارج شد. از طریق دبیرخانه سازمان ملل، قالب جدیدی به نام «قالب دوحه» آغاز شده که هدف آن کاهش نقش کشورهای منطقه است. ما با مشارکت غرب در این روند مشکلی نداریم، به شرطی که این مشارکت صادقانه باشد و نیت پنهانی یا اهداف دوگانه نداشته باشد.»
وزیر خارجه روسیه، در سخنان خود همچنان بر لزوم آزادسازی ذخایر منجمدشده افغانستان در امریکا تأکید کرد و گفت که این داراییها برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم افغانستان ضروری است. وی همچنین افزود که حکومت فعلی کابل واقعیتی انکارناپذیر است و جامعه جهانی باید با نگاهی واقعبینانه با آن تعامل کند.
هرچند که امارت اسلامی به تازه گی در این باره چیزی نمی گوید اما پیش از این چنین نگرانی های را بیجا خوانده بود و افزوده بود که امارت اسلامی هرگز اجازه نمی دهد تا یک نظامی کشورهای دیگر در افغانستان حضور داشته باشد.
حال پرسش اینجاست که هشدار لاوروف درباره بازگشت ناتو به افغانستان بیانگر نگرانی واقعی روسیه است یا بخشی از رقابت ژیوپلیتیکی با غرب در منطقه؟
توفیق تماس آگاه روابط بین الملل در این باره گفت که:«اصل مسئله این است که آمریکاییها تلاش دارند پس از خروجشان همچنان نفوذ خود را در افغانستان حفظ کنند. این مسئله میتواند مسکو را از نظر ژئوپلیتیکی و جغرافیای سیاسی حساس و نگران سازد؛ چرا که ممکن است بازگشت ناتو به آسیای میانه، بهویژه به مناطق نفوذ روسیه و شوروی سابق، از نگاه کرملین تهدید تلقی شود»
ویس ناصری آگاه روابط بین الملل به خبرگزاری آفاق افزود که: «روسها نسبت به انکشافات و تحولات افغانستان بیتفاوت نیستند و ممکن است همراه با کشورهایی مانند چین، پاکستان، هند و ایران تصمیمات جدی و حتی خطرناکی درباره افغانستان اتخاذ کنند تا از حضور مجدد آمریکا در این کشور جلوگیری نمایند.»
این اظهارات وزیر خارجه روسیه در حالی مطرح می شود که دونالد ترامپ بارها از تصمیم دولت امریکا برای خروج از افغانستان و تخلیه سریع پایگاه هوایی بگرام ابراز نگرانی کرده و آن را نادرست و شتابزده دانسته بود.
نگرانی روسیه از بازگشت ناتو در کنار تلاشهای غرب برای دخالت در فرآیندهای مشورتی افغانستان، بخشی از رقابتهای ژئوپلیتیکی گستردهتر در آسیای مرکزی است. این رقابت نه تنها از جنبه امنیتی، بلکه در زمینههای اقتصادی و سیاسی نیز نمایان است. در این راستا، روسیه به عنوان یک بازیگر کلیدی در منطقه، تلاش دارد تا نقشی برجسته در شکلدهی به آینده افغانستان ایفا کند و از هرگونه تلاش برای تقویت حضور غرب در منطقه جلوگیری کند.
در نهایت، هشدار لاوروف نشاندهنده نگرانی واقعی مسکو است، اما این نگرانی بیشتر از آنکه تنها امنیت افغانستان را مد نظر داشته باشد، به تأثیرات آن بر امنیت ملی روسیه و تعادل قدرت در منطقه مربوط میشود.