وزارت خارجه امارت اسلامی از تصمیم دولت امریکا مبنی بر لغو وضعیت حفاظت موقت (TPS) برای اتباع افغان استقبال کرده و آن را نشانه‌ای از تأیید دستاوردهای امنیتی و اقتصادی کشور دانسته است.
ضیا احمد تکل، رییس روابط عامه این وزارت، می گوید که اظهارات وزارت امنیت داخلی امریکا بیانگر پیشرفت محسوس افغانستان در عرصه‌های امنیت، اقتصاد و دیگر بخش‌ه است.
ضیاء احمد تکل رییس روابط عامه وزارت خارجه می گوید که«این اعلامیه را یک اقدام مثبت و درک واقعیت‌های موجود می‌دانیم که بهبود وضعیت امنیتی و اقتصادی در افغانستان را تأیید می‌کند. این خود یک اعتراف روشن به دستاوردهای مثبت امارت اسلامی در عرصه‌های امنیت، اقتصاد و سایر بخش‌ها است. ما بر اهمیت ایجاد میکانیزم‌های دوجانبه و ارائهٔ خدمات قونسلی به اتباع خود تأکید می‌کنیم تا از بروز پیچیدگی‌ها جلوگیری شود، به نگرانی‌های امنیت ملی پاسخ داده شود و کرامت و حقوق اتباع بازگشتی تضمین گردد.»
وزارت خارجه همچنان می افزاید که افغانستان خانه مشترک همه افغان‌هاست و هر شهروند حق رفت‌وآمد آزاد به کشورش را دارد.
آقای تکل همچنین بر لزوم گفت‌وگوهای سازنده با امریکا و کشورهای میزبان برای بازگشت مهاجرانی که دیگر شرایط اقامت ندارند تأکید کرد.
رییس روابط عامه وزارت خارجه، گفت ادامه خدمات قنسولی برای افغان‌های مقیم امریکا می‌تواند به کاهش نگرانی‌های امنیتی و تضمین بازگشت با کرامت و احترام به حقوق مهاجران کمک کند.
معین گل سمکنی آگاه مسایل سیاسی می گوید که:«در هر کشور یک حالت دیپلماتیک وجود دارد و هر کشور بر اساس منافع خود سیاست‌گذاری می‌کند. اما اگر روزی برسد که تمام افغان‌ها بتوانند در فضای صلح و امنیت در افغانستان زندگی کنند، دیگر دلیلی برای ترک وطن باقی نخواهد ماند.
چند دلیل عمده وجود دارد که مردم را وادار به ترک کشور کرده است. یکی از آن‌ها مسایل سیاسی است. »
معاون سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده امریکا نیز، در یک نشست خبری اعلام کرد که برنامه وضعیت حفاظت موقت (TPS) برای شهروندان افغانستان که پس از سقوط دولت پیشین به امریکا پناه آورده‌اند، به عنوان یک اقدام موقت طراحی شده بود و اکنون زمان پایان آن فرا رسیده است.
تامی پیگوت، در پاسخ به پرسشی در باره وضعیت امنیتی افغانستان اشاره کرد که تصمیم نهایی درباره ادامه یا توقف این برنامه با وزارت امنیت داخلی ایالات متحده است.
تامی پیگوت سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده امریکا می گوید که «نهایتاً وقتی صحبت از وضعیت حفاظت موقت می‌شود، من شما را به وزارت امنیت داخلی ارجاع می‌دهم. این برنامه همواره به‌عنوان یک اقدام یا منفعت موقت در نظر گرفته شده بود. اکنون زمان پایان آن منفعت موقت فرا رسیده است.»
اما پرسش اینجاست که ، در شرایط فعلی، چه نقشی از سازمان‌های بین‌المللی مانند UNHCR یا IOM برای حمایت از مهاجران افغان انتظار می‌رود؟
محمدخان طالبی محمدزی فعال عرصه حقوق مهاجران «سازمان‌های بین‌المللی باید نقش حیاتی خود را در حمایت از مهاجران افغان ایفا کنند و کمک‌های بشردوستانه‌شان را، در صورت تمایل بازگشت این مهاجران، با همکاری سازمان ملل و دولت کنونی افغانستان در اختیار این طیف گسترده قرار دهند. لازم است یک میکانیزم مشترک برای رسیدگی به مشکلات آن‌ها و حمایت از حقوق‌شان ایجاد شود تا روند بازگشت داوطلبانه و با عزت مهاجران تسهیل گردد.»
این در حالی‌ست که وزارت امنیت داخلی امریکا روز دوشنبه اعلام کرده که برنامه وضعیت حفاظت موقت برای افغان‌ها از تاریخ ۱۲ جولای ۲۰۲۵ به پایان خواهد رسید.
پایان برنامه «وضعیت حفاظت موقت» (TPS) برای افغان‌ها از سوی دولت امریکا، تصمیمی است که فراتر از یک اقدام اداری ساده تلقی می‌شود و ابعاد سیاسی، امنیتی و انسانی متعددی دارد.
این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که وزارت خارجه امارت اسلامی آن را نشانه‌ای از «تأیید پیشرفت‌های امنیتی و اقتصادی» افغانستان می‌داند؛ اما تحلیل دقیق‌تر نشان می‌دهد که این تصمیم بیش از آن‌که بازتابی از وضعیت داخلی افغانستان باشد، بیشتر به ملاحظات سیاست داخلی و مهاجرتی امریکا بازمی‌گردد.
در نهایت، این تصمیم امریکا زنگ هشداری است برای لزوم شکل‌گیری یک چارچوب منسجم بین‌المللی در قبال وضعیت مهاجران افغان؛ چارچوبی که نه بر اساس فشارها و تحولات سیاسی زودگذر، بلکه با در نظر گرفتن کرامت انسانی، ثبات منطقه‌ای و مسؤولیت مشترک جهانی طراحی شده باشد.
