همزمان با پایان مأموریت رزا اوتونبایوا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان، برخی از آگاهان مسایل سیاسی از کارکرد دفتر معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) انتقاد کردهاند، آنها معتقدند که یوناما نتوانسته است که واقعیتهای عینی کشور را به درستی بازتاب دهد.
سید عبادالله صادق آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «همانگونه که مشاهده میکنیم، یوناما وظایف خود را بهصورت صادقانه، بیطرفانه و غیرجانبدارانه انجام نداده است برای نمونه، یکی از بزرگترین مشکلات، مسالۀ امنیت است در حالیکه امروز تأمین امنیت مهمترین موضوع در افغانستان به شمار میرود، یوناما باید این مساله را بهگونه آشکار مطرح میکرد که امنیت در ولایات و در سطح کشور، برای مردم افغانستان و همچنان برای جامعه جهانی، اساسیترین فکتور محسوب میشود.»
اوتنبایوا در مدت مأموریت خود بهعنوان نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در افغانستان، فعالیتهایش را عمدتاً بر مسایل حقوق بشری بهویژه حقوق زنان، کمکهای بشردوستانه و مبارزه با مواد مخدر متمرکز کرده بود. با این حال، با پایان دوره مأموریت او، انتقادهایی در محافل داخلی و خارجی مطرح شده است.
هرچند امارت اسلامی تاکنون درباره پایان مأموریت اوتونبایوا واکنشی نشان نداده، اما در طول دوره کاری وی، مقامهای امارت اسلامی بارها از نحوه عملکرد یوناما انتقاد کرده و آن را غیرموثر دانسته بودند.
نثار احمد شیرزی، آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «اهمیت یوناما در افغانستان طی سالهای متمادی، بهویژه در چهار سال گذشته، مطابق به منافع مردم افغانستان نبوده است. یوناما نتوانست نقش مؤثر خود را در انعکاس دردها، رنجها و مشکلات مردم افغانستان و همچنان در چارچوب قوانین و کنوانسیونهای سازمان ملل ایفا کند؛ از همینرو، اهمیت یوناما در افغانستان برای مردم بیشتر بهعنوان یک تجربه ناکام تلقی میشود.»
سلیم پیگیر، آگاه مسایل سیاسی نیز به آفاق گفت: «حضور نمایندگی سازمان ملل متحد در کابل بسیار مهم و ضروری است، زیرا نقش اساسی در جلب کمکها و رساندن حقایق به گوش جهانیان و مجامع بینالمللی دارد، اما این خانم معمولاً نوشتههای اصلی خود را مطالعه نمیکرد، بلکه همان متونی که برایش تهیه میشد، میخواند.»
گفتنی است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، رزا اوتونبایوا را در سپتامبر ۲۰۲۲ به عنوان نماینده ویژه خود و رییس دفتر معاونت سازمان ملل در افغانستان تعیین کرده بود.