چهار سال پس از آن‌که پرچم سفید امارت اسلامی بار دیگر بر ارگ کابل برافراشته شد، روسیه سرانجام پیشگام شد و با تصمیمی کم‌سابقه، امارت اسلامی را به عنوان حکومت رسمی و قانونی در کابل به رسمیت شناخت.
تصمیمی که نه‌تنها رنگ دیپلماتیک دارد، بلکه حامل پیامی ژرف در ژئوپلیتیک منطقه است.
ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رییس‌جمهور روسیه برای افغانستان، در اظهارات تازه خود، انگیزه‌ها و دلایل اتخاذ این تصمیم را بیان کرد. وی اعلام نمود که ضرورت همکاری در مبارزه با هراس افگنی، قاچاق مواد مخدر، همچنین گسترش مناسبات اقتصادی و ایجاد چارچوب‌های حقوقی، از عوامل اصلی این تصمیم بوده است.
ضمیر کابلوف نماینده ویژه رییس‌جمهور روسیه برای افغانستان در این باره می گوید که:«پیش از هر چیز، افغانستان برای ما اهمیت دارد. ما نگرانی‌های شناخته‌شده‌ای درباره هراس افگنی و قاچاق مواد مخدر از خاک این کشور داشته‌ایم. رژیم کنونی تلاش‌های خود را برای مهار این مشکلات انجام می‌دهد. این تصمیم برای تکمیل چارچوب حقوقی همکاری‌ها ضروری بود. به همین دلیل، ما نیاز داشتیم که حکومت کنونی را به عنوان شریک رسمی بشناسیم»
همزمان، سهیل شاهین، سرپرست سفارت امارت اسلامی افغانستان در قطر، به رسمیت شناختن امارت اسلامی از سوی روسیه را یک دستاورد مهم در عرصه دیپلماسی برای حکومت سرپرست عنوان کرد و اظهار داشت که مسکو با این تصمیم، رویکردی متفاوت از کشورهایی در پیش گرفت که از به رسمیت نشناختن امارت اسلامی به عنوان ابزار فشار و وسیله‌ای برای تحقق اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنند.
سهیل شاهین سرپرست سفارت امارت اسلامی افغانستان در قطر به خبرگزاری آفاق می افزاید که: «با این اقدام، روسیه خود را از کشورها و جریان‌هایی جدا کرد که از به رسمیت نشناختن امارت اسلامی به‌عنوان ابزار فشار و وسیله‌ای برای دستیابی به اهداف سیاسی استفاده می‌کنند.
همچنین این تصمیم روسیه می‌تواند کشورهای دیگر را نیز تشویق کند تا در مورد به رسمیت شناختن امارت اسلامی تجدیدنظر کنند و اقدامات مشابهی انجام دهند»
در سوی دیگر، در پی تصمیم روسیه برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی افغانستان، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در یک نشست خبری اعلام کرد که روابط میان روسیه و افغانستان، موضوعی میان دو کشور مستقل است و اسلام‌آباد تنها این تحول را مورد توجه قرار داده است.
شفقت علی خان سخنگوی وزارت خارجه پاکستان دریک نشست خبری افزود :«ما اخبار مربوط به شناسایی دولت در کابل توسط روسیه را دیده‌ایم. روسیه کشوری مهم در منطقه است و دارای منافع امنیتی مشروع در این بخش از جهان می‌باشد. پاکستان نیز روابط گرم و صمیمی با روسیه دارد. روابط میان روسیه و افغانستان، موضوعی میان دو کشور مستقل است. ما به این تحول توجه کرده‌ایم، اما توضیح بیشتری ارائه نمی‌دهیم».
حکمت الله حکمت آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت که: «به رسمیت شناختن امارت اسلامی از سوی یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و یکی از قدرت‌های بزرگ که در تلاش است جهان را چندقطبی کند، اقدامی تاریخی، بجا و قابل تقدیر است.
امارت اسلامی نیز باید به نوبه خود برای توسعه فرآیندهای سیاسی داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی خود تلاش کند تا سایر کشورها نیز از سیاست راهبردی روسیه پیروی کرده و امارت اسلامی را به رسمیت بشناسند»
برخی آگاهان معتقدند که روسیه در چنین مقطع زمانی، با در نظر گرفتن منافع امنیتی، اقتصادی و مبارزه با مواد مخدر، تصمیم بر به رسمیت شناختن امارت اسلامی گرفته است. اما آیا این تصمیم تنها براساس امنیت بوده یا عوامل دیگری نیز در آن نقش داشته‌اند؟
عمر صمد آگاه روابط بین الملل در این باره به این باور است که :«باید بررسی کنیم چه عواملی باعث شد فدراسیون روسیه در این مقطع زمانی، پس از قدم‌هایی که پیش‌تر به سمت تعامل بیشتر برداشته بود، به این نتیجه برسد که به رسمیت شناختن یک حکومت فعلاً مجاز و به نفعش است. روسیه منافع خود را در این زمینه دیده، بازی‌های استراتژیک و رقابت‌های منطقه‌ای را ارزیابی کرده و روابط دوجانبه خود را با افغانستان مدنظر قرار داده است.
فکر می‌کنم که تنها مسایل امنیتی نقش بازی نکرده‌اند، بلکه مبارزه با مواد مخدر، آینده و نقش روسیه در برابر کشورهای دیگر، روابط اقتصادی، سرمایه‌گذاری‌ها و مسائل مرتبط نیز همه مدنظر بوده‌اند»
این در حالی است که پیش از این وزارت خارجه امارت اسلامی با نشر اعلامیه‌ای گفت که سفیر روسیه در دیدار با امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه، تصمیم دولت مسکو مبنی بر به رسمیت شناختن امارت اسلامی را به عنوان حکومت رسمی این کشور روزپنجشنبه رسماً اعلام کرد.
تصمیمی که با استقبال و واکنش‌های مثبت داخلی و بین‌المللی به همراه بود.
