امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه ، با معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان، روزگذشته در یک تماس تلفنی در مورد موضوعات مهمی چون روابط دوجانبه، مسایل ترانزیتی و وضعیت منطقهای، بهویژه تنشهای اخیر میان پاکستان و هند، صحبت کرد.
ضیاء احمد تکل رییس روابط عامه وزارت خارجه می گوید که یکی از تصمیمات مهم این مکالمه، آزادسازی کالاهای تجاران افغان بود که در بنادر کراچی و واگه متوقف شده بودند.
ضیا احمد تکل افزود که همچنین، توافق شد که دو کشور برای برداشتن موانع در مسیرهای ترانزیتی همکاریهای مشترکی را آغاز کنند.
ضیاء احمد تکل رییس روابط عامه وزارت خارجه گفت:«در این گفتوگوی تلفنی، در مورد روابط دوجانبه، مسائل ترانزیتی، اوضاع منطقه، و تنش اخیر میان پاکستان و هند بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
در جریان این گفتوگو تصمیم گرفته شد که اموال ترانزیتی تاجران افغان که در بندرهای کراچی و واگه متوقف شده بودند، آزاد شوند. همچنین توافق شد که دو کشور برای رفع موانع در مسیرهای ترانزیتی تلاش کنند»
در همی راستا، وزارت خارجه پاکستان نیز در خبرنامه ای گفته که در این گفتوگوی تیلفونی، امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه، از تلاشهای پاکستان برای تسهیل تجارت و ارتباطات مرزی قدردانی کرده و از محمد اسحاق دار معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان، دعوت کرد که بار دیگر به افغانستان سفر کند.
معین گل سمکنی آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق می گوید «حکومت سرپرست افغانستان میخواهد که بیشتر روی مسایل تجاری و ترانزیتی با پاکستان گفتگو کند موضوعی که پاکستان به آن تمایل ندارد و همین موضوع باعث شده که امیر خان متقی به آن کشور سفر نکند.کابل انتظار دارد که خواستههای مشروع خود در زمینه تجارت، ترانزیت، و احترام به استقلال تصمیمگیریاش در امور داخلی، به رسمیت شناخته شود.»
در سوی دیگر، صادق خان، نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان، در سخنانی در موسسه مطالعات منطقهای پاکستان اظهار داشت که با وجود سفر قبلی اسحاق داربه کابل، حکومت سرپرست هنوز به نگرانیهای امنیتی پاکستان توجه نکردهاند.
نماینده ویژه پاکستان در بخشی از سخنانش همچنان تحریک طالبان پاکستان را مانع در برابر روابط میان کابل و اسلامآباد خواند.
صادق خان نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان گفت: «تحریک طالبان پاکستان یک چالش است. این چالش تنها برای پاکستان نیست؛ این به روابط پاکستان و افغانستان آسیب میرساند و بسیاری در افغانستان از این موضوع آگاه هستند.»
این در حالیست در تاریخ ۱۹ اپریل سال روان میلادی، اسحاق دار، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان، در یک سفر یکروزه به کابل آمد و با مقامات بلند پایه حکومت سرپرست در مورد موضوعات مختلف، از جمله روابط دوجانبه، مسایل ترانزیتی و وضعیت منطقهای گفتگو کردند.
گفتوگوی اخیر تلفنی میان امیرخان متقی و محمد اسحاق دار، اگرچه نشانهای از تداوم تعاملات دیپلماتیک میان افغانستان و پاکستان است، اما همچنان بر شکاف عمیق در اولویتهای دو طرف مهر تأیید میزند. کابل بهوضوح تأکید دارد که مسیر بهبود روابط باید از مسیر همکاریهای تجاری، ترانزیتی و اقتصادی عبور کند. از دید امارت اسلامی، این حوزهها میتوانند به تقویت اعتماد متقابل و کاهش وابستگیهای پرمخاطره بیانجامند.
اما در سوی مقابل، اسلامآباد بیش از آنکه مایل به حلوفصل موضوعات اقتصادی باشد، دغدغه اصلیاش را در حوزه امنیت تعریف میکند؛ بهویژه در رابطه با تحریک طالبان پاکستان (TTP) موضوعی که دولت پاکستان آن را تهدیدی جدی علیه خود و مانعی برای نزدیکی با کابل میداند.
اظهارات صادق خان مبنی بر اینکه TTP به روابط دو کشور آسیب میزند، نشان میدهد که تا زمانی که این نگرانی برطرف نشود، گشایش چشمگیری در سطح روابط انتظار نمیرود.
از طرف دیگر، حکومت سرپرست افغانستان به صراحت اعلام کرده که این گروه به آنها مرتبط نیست و آن را یک مسئله درونپاکستانی میداند. این اختلاف نگاه، مانع بزرگی برای اعتمادسازی واقعی است.
با توجه به این شرایط، سفر احتمالی امیرخان متقی به اسلامآباد مشروط به تغییر رفتار پاکستان در قبال مطالبات مشروع اقتصادی افغانستان است. اگر پاکستان همچنان مسائل امنیتی را بر مسائل اقتصادی مقدم بدارد، نه تنها گفتوگوهای سطح بالا به تعویق خواهد افتاد، بلکه خطر سردی بیشتر در روابط نیز وجود دارد.
در نهایت، آینده روابط کابل و اسلامآباد، در گروی توازن در اولویتها و کنار گذاشتن نگاه یکجانبه از سوی هر دو طرف است. اگر این توازن حاصل نشود، نه تجارت رونق میگیرد و نه امنیت منطقهای پایدار خواهد ماند