مولانا فضلالرحمن، رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان، در جریان یک نشست مردمی در شهر پشاور، با اشاره به وضعیت مرز میان افغانستان و پاکستان، تأکید کرد که خط فرضی دیورند برای افغانستان قابلقبول نیست و هرگونه اقدام مرتبط با این خط نباید به صورت یکجانبه انجام شود.
مولانا فضلالرحمن در بخشی از سخنانش افزود که پاکستان از ناامنی افغانستان سوءاستفاده کرده و تصمیمهای یکجانبهای در این راستا اتخاذ کرده است.
مولانا فضلالرحمن رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان«در هر صورت، همه میدانند که موضوع خط دیورند یک موضوع یکجانبه از سوی ما است. این خط شاید برای افغانستان قابل قبول نباشد. بر اساس توافقنامههایی که در این منطقه وجود دارد، نه پاکستان میتواند بهتنهایی در آن تغییری ایجاد کند و نه افغانستان. ما از بیثباتی و ناامنی افغانستان سوءاستفاده کردیم و تصمیمها و اقدامات یکجانبهای انجام دادیم»
برخی آگاهان مسایل سیاسی، خط فرضی دیورند را یک مرز فرضی و تحمیلی عنوان کرده و میگویند تا زمانی که این مسئله بهصورت ریشهای حلوفصل نشود، تنش در روابط میان افغانستان و پاکستان ادامه خواهد داشت.
معین گل سمکنی آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق می گوید که: «پس از تشکیل کشور پاکستان و جداییاش از هند، این کشور تصور کرد که با میراثی از توافقهای انگلیس، میتواند خط دیورند را بهعنوان مرز رسمی بپذیرد. اما واقعیت چنین نیست. مردم افغانستان هیچگاه این خط را نپذیرفتند، چرا که بر اساس آن، اقوام پشتون و بلوچ میان دو کشور تقسیم شدهاند. این خط تنها یک قرارداد اجارهنامه بود که یک سال پس از امضایش نیز اعتبار خود را از دست داد. به همین دلیل، بسیاری از مردم افغانستان از اصطلاح ‘لروبر’ و ‘یک افغانستان’ استفاده میکنند و معتقدند این خط باید از میان برداشته شود. تا زمانی که این مسألهی بنیادی حل نشود، نمیتوان انتظار داشت که روابط افغانستان و پاکستان بدون تنش و در آرامش پیش برود»
عزیز ستانکزی اگاه مسایل سیاسی در این باره به آفاق می گوید که: «خط دیورند یا خط فرضی میان افغانستان و پاکستان، در سال ۱۸۹۳ توسط بریتانیا بهصورت تحمیلی بر افغانستان اعمال شد، که در نتیجهی آن، بخش وسیعی از سرزمین ما از کشور جدا گردید. این خط هیچگاه بر اساس توافق دوجانبه میان دو کشور به رسمیت شناخته نشده و کاملاً تحمیلی و غیرقانونی است. مسایل امنیتی، سیاسی و نظامی میان پاکستان امروز و افغانستان، تاکنون اجازه حلوفصل این موضوع را ندادهاند»
این در حالیست که پس از روی کار آمدن دوباره امارت اسلامی در کشور، تنشهای مرزی میان کابل و اسلامآباد افزایش یافته و اختلافات بر سر خط فرضی دیورند همچنان بهعنوان یکی از اصلیترین موانع پیش روی بهبود روابط دو کشور باقی مانده است.
