در ادامه برگزاری نشست‌های دوحه، این‌بار هم قرار است دو نشست تخصصی در چارچوب این روند به رهبری سازمان ملل متحد در روزهای نهم و دهم سرطان در پایتخت قطر برگزار شود، امارت اسلامی هم هیاتی را برای شرکت در این نشست‌ها به دوحه فرستاده است، هرچند تاکنون از جزییات دقیق آن خبری نیست، اما نفس برگزاری این گونه نشست‌ها که با هدف گفت‌وگو درباره مسایل افغانستان برگزار می‌شود به گونه بالقوه می‌تواند مفید باشد، به ویژه اگر به جلوگیری از هرج‌ومرج دایمی منجر شود و همچنان باعث یافتن راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای مشکلات کشور نیز گردد. در این یادداشت به مزایای برگزاری چنین نشست‌ها و همچنان به تاثیرات منطقه‌ای روند دوحه می‌پردازیم.
مزایای برگزاری نشست‌ها
همان گونه که در بالا هم گفته شد، گفت‌وگوهای دیپلماتیک، مانند نشست‌های تخصصی دوحه، می‌تواند فضایی برای تعامل بین طرف‌های مختلف از جمله امارت اسلامی، سازمان ملل و کشورهای منطقه فراهم کند و باعث شود که از توسل به خشونت و سلاح به عنوان راه‌حل جلوگیری کند و به جای آن، راه را برای مذاکره باز نگه دارد. در عین حال، نشست‌های دوحه با توجه به گروه‌های کاری اعلام‌شده (مبارزه با مواد مخدر و حمایت از بخش خصوصی) به موضوعات مهمی مانند اقتصاد، توسعه و کاهش مشکلات اجتماعی می‌پردازد و این مسایل برای ثبات افغانستان حیاتی به‌شمار می‌رود و حل آن‌ها می‌تواند از هرج‌ومرج جلوگیری کند.
هم‌زمان با این، حضور امارت اسلامی در این نشست‌ها فرصتی برای تعامل با جامعه جهانی فراهم می‌کند که این تعامل می‌تواند به کاهش انزوای افغانستان، جلب کمک‌های بشردوستانه و رفع موانعی مانند تحریم‌های بانکی منجر شود که گذشته از هرچیز دیگر این به نفع مردم عادی افغانستان است.
نعیم ماهر، آگاه مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «نشست‌های دوحه گامی مثبت در راستای تعامل سازنده امارت اسلامی با جهان است، حضور هیات حکومت سرپرست در این نشست‌ها نشان‌دهنده تعهد کابل به همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای حل چالش‌های اقتصادی و بشردوستانه افغانستان است؛ امید که این نشست‌ها به تقویت روابط دیپلماتیک و رفع موانع اقتصادی، مانند تحریم‌های بانکی و غیره، منجر شود.»
عبدالصادق حمیدزوی، کارشناس دیگر مسایل سیاسی هم گفت: «نشست‌های دوحه فرصتی است برای ارایه دیدگاه‌های امارت اسلامی و جلب حمایت بین‌المللی برای بازسازی و توسعه افغانستان. از سازمان ملل و کشورهای منطقه انتظار داریم که با نگاهی واقع‌بینانه به همکاری با امارت اسلامی بپردازند تا ثبات و پیشرفت در افغانستان تضمین شود.»
نقش سازمان ملل در نشست‌های دوحه
سازمان ملل متحد در نشست‌های دوحه به عنوان میزبان و هماهنگ‌کننده اصلی عمل می‌کند و هدفش هم ایجاد بستری برای گفت‌وگو درباره موضوعات افغانستان است. این سازمان تلاش می‌کند تا کشورهای منطقه، قدرت‌های جهانی و حکومت سرپرست افغانستان را در یک گفت‌وگوی سازنده گردهم آورد و با ایجاد گروه‌های کاری تخصصی به دنبال راه‌حل‌های عملی برای چالش‌های افغانستان است.
در کنار این، سازمان ملل متحد سعی دارد اختلافات میان قدرت‌های غربی مانند امریکا و اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه مانند چین، روسیه و ایران را کاهش دهد تا یک نقشه را مشترک برای تعامل با افغانستان ایجاد شود، این تلاش به ویژه در نشست‌های قبلی دوحه مشهود بود که در آن آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل بر لزوم تعامل با امارت اسلامی بدون به رسمیت‌شناختن رسمی تاکید داشت.
در سویی دیگر، سازمان ملل پیشنهادهایی مانند تعیین نماینده ویژه برای افغانستان یا ایجاد گروه تماس برای تسهیل گفت‌وگوهای بین‌الافغانی ارایه کرده است که این پیشنهادها اگرچه با مخالفت امارت اسلامی و برخی کشورهای منطقه مواجه شد، اما نشان‌دهنده تلاش سازمان برای ایفای نقش فعال در حل بحران افغانستان است. در عین حال، این سازمان در نشست‌های دوحه بر موضوعاتی مانند کمک‌های بشردوستانه، رفع تحریم‌های بانکی و حمایت از بخشی خصوصی تاکید کرده که این تمرکز به منظور کاهش رنج مردم افغانستان و جلوگیری از فروپاشی اقتصادی کشور است که این می‌تواند به ثبات منطقه‌ای نیز کمک کند.
تاثیرات منطقه‌ای روند دوحه
نشست‌های دوحه تاثیرات مهمی بر منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی دارند به ویژه به دلیل موقعیت استراتژیک افغانستان و روابط امارت اسلامی با کشورهای همسایه. شماری از تحلیل‌گران معتقدند که روند دوحه صحنه‌ای برای رقابت میان قدرت‌های غربی مانند امریکا و کشورهای منطقه مانند چین، روسیه، ایران و پاکستان است. برخی از این کارشناسان به این باور اند کشورهای که روابط خوبی با امارت اسلامی دارند از روند دوحه برای تقویت نفوذ خود در افغانستان استفاده می‌کنند و با پیشنهادهایی مانند تعیین نماینده ویژه سازمان ملل مخالفت می‌کنند، زیرا آنرا به نفع غرب می‌دانند. به گفته آنان این رقابت می‌تواند به پیچیدگی‌های دیپلماتیک منجر شود و مانع اجماع منطقه‌ای نیز گردد.
هم‌زمان با این، نشست‌های دوحه با تمرکز بر مسایلی مانند مبارزه با مواد مخدر و تروریزم به طور غیرمستقیم به امنیت منطقه هم کمک می‌کنند.
نتیجه‌گیری
در پایان این‌گونه می‌توان گفت که نشست‌های دوحه گامی مثبت برای جلوگیری از تشدید بحران در افغانستان و تقویت تعامل دیپلماتیک است که موفقیت آن به توانایی سازمان ملل در مدیریت رقابت‌های ژئوپلیتیکی و همکاری امارت اسلامی بستگی دارد.
