رقابت روسیه و غرب در افغانستان ریشه در تنش‌های ژئوپلیتیکی و تلاش برای نفوذ در آسیای مرکزی دارد، روسیه همواره غرب را به تقویت داعش در افغانستان متهم کرده تا از نفوذ امریکا و ناتو در منطقه جلوگیری کند، اما غرب به ویژه امریکا، پس از فرار از افغانستان با خلاء قدرتی در منطقه مواجه است و این باعث شده که قدرت‌های بزرگ در افغانستان به رقابت بپردازند؛ در ادامه این تنش‌ها، رییس سازمان امنیت فدرال روسیه، غرب را به حمایت از داعش در افغانستان متهم کرده که در این یادداشت به زاویه‌های تاریک و پنهان این ادعا می‌پردازیم.
ادعای تازه روسیه
در ادامه نگرانی‌های روسیه از مداخله غرب در منطقه، الکساندر بورتنیکوف، رییس سازمان امنیت فدرال این کشور در هجدهمین نشست روسای ادارات ضدتروریزم کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در مسکو هشدار داد که فعالیت شاخه خراسان داعش در افغانستان شدت یافته است، این مقام روسی، سیاست‌های غرب را عامل اصلی این گسترش عنوان کرده‌است. بورتنیکوف افزود: «این روند عمدا” ناشی از تلاش غرب برای حفظ جایگاه ژئوپلیتیکی خود از طریق حمایت از گروه‌های هراس‌افگنی و ادامه سیاست نو استعماری است که نقش اصلی آن را قدرت‌های انگلوساکسون ایفا می‌کنند.»
با توجه به روابط فعلی روسیه با غرب، به ویژه در پرتو تنش‌های جهانی مانند جنگ اوکراین و همچنان عدم ارایه شواهد و سند از سوی این مقام روسی، برخی از نظامیان پیشین ادعای تشدید فعالیت داعش در افغانستان را کارزار تبلیغاتی برای تضعیف غرب می‌پندارند.
جنرال صادق شینواری، نظامی پیشین و از تحلیل‌گران مسایل نظامی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «سخنان رییس سازمان امنیت فدرال روسیه در مورد تشدید فعالیت داعش در افغانستان به دور از واقعیت است، این گروه از سوی استخبارات منطقه شکل گرفته که مداخله غرب باعث شده گروه‌های تروریستی در جهان رشد کنند، برای مهار این گروه باید اجماع منطقه‌ای شکل گیرد.»
در سویی دیگر، برخی از کارشناسان افغان نیز موافق اند که غرب از طریق حمایت از گروه‌های هراس‌افگن به دنبال تشدید تنش در منطقه است. کامران امان، تحلیل‌گر مسایل سیاسی و نظامی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «کشورهای غربی به ویژه امریکا از طریق گروپ‌های نیابتی و استخباراتی خود می‌کوشند در منطقه باعث ناآرامی شوند تا رقبای خود مانند چین و روسیه را به تشویش بیاندازند، اما این امارت اسلامی است که اجازه نمی‌دهد منطقه ناامن شود.»
آقای امان همچنان تصریح کرد: «مقام‌های امریکایی بارها اذعان کرده‌اند که داعش را ایالات متحده ایجاد کرده است.»
مبارزه امارت اسلامی با داعش
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی در یک گفت‌وگوی ویژه با خبرگزاری آفاق و در واکنش به اظهارات مقام‌های روسی در مورد داعش گفت که این گروه در خاک افغانستان هیچ تهدیدی نیست، بل به‌گونه کامل از سوی نیروهای امارت اسلامی سرکوب شده است. آقای مجاهد، اما پذیرفت که در حال حاضر داعش یک تهدید منطقه‌ای است و برخی از حلقات بیرونی از آن به عنوان پروپاگندا و ایجاد ترس استفاده می‌کنند.
سخنگوی امارت اسلامی همچنان به آفاق گفت که اکنون حدود ۹۰۰ داعشی در زندان‌های امارت اسلامی به سر می‌برند.
هم‌زمان با این، سخنگوی حکومت سرپرست از عملیات دوشنبه شب نیروهای امارت اسلامی بر یکی از مخفی‌گاه‌های داعش در ناحیه پانزدهم شهر کابل خبر داد، آقای مجاهد به خبرگزاری آفاق همچنان گفت که این گروه قصد داشت از این مخفی‌گاه برای سازماندهی حملات هراس‌افگنی استفاده کنند که در این عملیات دو تن‌شان کشته شدند.
داعش و جهان
روسیه در حالی غرب را به حمایت از داعش متهم می‌کند که امروز یک نشست مشترک از گروه ائتلاف جهانی با ریاست امریکا در مادرید، پایتخت اسپانیا، در مورد شکست داعش در جهان برگزار شد، در این نشست مقام‌های امریکایی بر تعهد اعضای ائتلاف برای افزایش تلاش‌های جمعی برای مقابله با تروریزم تاکید کردند. کارشناسان تاکید می‌کنند که جامعه جهانی در مقابله با این گروه ترکیبی از اقدامات نظامی، دیپلماتیک، مالی و اطلاعاتی را به کار گرفته اند تا این پدیده را نابود کنند. تلاش‌های جهانی برای قطع منابع مالی داعش همچنان شدت گرفته است، اما چالش‌هایی مانند احیای احتمالی داعش در مناطق بی‌ثبات سوریه و رقابت‌های ژئوپلیتیکی بین قدرت‌ها همچنان مانع هماهنگی کامل جهانی شده است.
محمد اسحاق اتمر، استاد دانشگاه معتقد است که شاخه خراسان داعش تهدید جدی برای امنیت ملی افغانستان و منطقه است که بدون همکاری منطقه‌ای و جهانی از جمله هماهنگی با کشورهای همسایه، نابودی کامل این گروه در افغانستان و منطقه دشوار خواهد بود.
جمع بندی
با توجه به آنچه گفته شد، این‌گونه می‌توان گفت که روسیه با تاکید بر تقویت داعش توسط غرب در افغانستان، احتمالا” به دنبال توجیه افزایش نفوذ خود در منطقه و تقویت روابط با امارت اسلامی است تا از تهدیدات داعش علیه منافع خود و متحدانش در آسیای مرکزی جلوگیری کند و از سوی دیگر امارت اسلامی با سرکوب داعش در خاک افغانستان قدرت خود را در سطح منطقه و جهان تثبیت می‌کند تا نشان دهد هرگونه ادعای تهدید از خاک افغانستان بی‌اساس است.
