پس از توقف مذاکرات میان هیأت امارت اسلامی و دولت پاکستان، یک منبع آگاه به خبرگزاری آفاق گفت که نمایندگان پاکستانی همچنان در ترکیه حضور دارند، اما ازسرگیری گفتگوها برای امروز (پنجشنبه) قطعی نشده است. بهگفته این منبع، مواضع هیأت پاکستانی در جریان گفتوگوها «غیرمنطقی» ارزیابی شده و از طرف پاکستانی خواسته شده است در خواستههای خود تجدیدنظر کند.
سید عباد الله صادق، آگاه مسایل سیاسی در این زمینه به خبرگزاری آفاق گفت: «پاکستان باید از خواب و خیال گذشته دست بردارد. کشورهای بزرگ منطقه خواهان آن هستند که ثبات و امنیت منطقه برقرار شود و افغانستان به عنوان بخشی از این منطقه نقش فعال داشته باشد. خواستهای غیرمنطقی پاکستان باعث شد مذاکرات به بنبست برسد و در نهایت، این کشور مسوول توقف مذاکرات شد. حتی اختلافات میان وزیر دفاع و وزیر داخله پاکستان نیز بر این وضعیت تأثیر گذاشته است.»
منبع آگاه افزود که هیأت پاکستان از امارت اسلامی خواسته است اطمینان بدهند که هیچ رویداد ضدامنیتی در پاکستان صورت نگیرد و اعضای گروه «تحریک طالبان پاکستان» خاک این کشور را ترک کرده و به افغانستان منتقل شوند. به گفتهای منبع، در واکنش، نمایندگان امارت اسلامی تأکید کردهاند که این نیروها اتباع پاکستان هستند و چنین تعهدی ممکن نیست. هیات امارت اسلامی پیشنهاد کرده که تنها در صورت حضور طالبان پاکستانی در افغانستان، میتواند آنان را متقاعد به ترک خاک کشور کند.
این منبع همچنین خاطرنشان کرد که تاکنون هیچ مذاکرهای درباره خط فرضی دیورند انجام نشده است. منبع همچنین تصریح کرد که اگر هیات پاکستانی خواستهای خود را تغییر ندهد، احتمال موفقیت مذاکرات اندک خواهد بود.
نجیب الرحمن شمال، آگاه روابط بین الملل در این مورد به خبرگزاری آفاق گفت: «پاکستان و افغانستان دارای یک مسئله بسیار تاریخی و پیچیده هستند و واقعاً نمیتوان این چالش را با هیات در سطح پایین از هر دو کشور حل کرد. بنابراین لازم است که از ابتدا اعتماد متقابل میان کشورها ایجاد شود و کشورهای مختلف نقش سازنده و مسوولانه داشته باشند. پاکستان هیچگاه نسبت به افغانستان قابل اعتماد نبوده و همواره برخوردهای نامطمئن و خصمانه داشته است.»
در همین حال، رانا ثناءالله، مشاور سیاسی نخستوزیر پاکستان اظهار داشته است که پیشبرد روابط با افغانستان باید از مسیر گفتگو صورت گیرد، اما افزود مذاکرات تنها زمانی موفق خواهند شد که طرف افغان بهطور کامل قانع شود.
توریالی زازی، آگاه مسایل سیاسی در این باره به آفاق گفت: «پاکستان در مقابل افغانستان یک سیاست و آجندای بسیار جنایتکارانه دارد. بالای پاکستان باورکردن اشتباه بزرگ است. از پیدایش پاکستان تا به امروز، در چهار دهه، هیچ جنایتی نبود که در افغانستان نکرده باشد. ما باید دیگر به این مسئله خاتمه دهیم. هر کشوری که مشکل دارد، خودشان باید داخل افغانستان با رهبران افغانستان صحبت کنند. و دیگر ما نباید به هیچ کشوری اجازه دهیم که در مورد افغانستان تصمیم بگیرند.»
همچنین، عبدالسلام ضعیف، سفیر پیشین امارت اسلامی در پاکستان، تأکید کرده است که راهحل اختلافات تنها از مسیر گفتگو و تفاهم میگذرد و جنگ نمیتواند مشکلات را حل کند.
سفیر سابق امارت اسلامی در پاکستان تصریح کرد: «تنها راه حل مشکلات افغانستان و پاکستان، گفتگو و تفاهم است. جنگ نمیتواند مسائل را حل کند و در نهایت، راه حل بازگشت به تفاهم است. استفاده از زور و تهدید کار افراد نالایق است و باید از آن پرهیز شود. سیاستمداران افغانستان و پاکستان باید صدای تفاهم را بلند کنند، به ویژه سیاستمداران ایالتهای پشتونخواه و بلوچستان.»
یحیی چاووش، آگاه مسایل سیاسی گفت: «طرحهای ارایهشده از سوی طرف پاکستانی در مذاکرات استانبول غیرقابل قبول و غیرعملی بود. این طرحها عملی نبود و غیرمنطقی بودند و طرف پاکستانی انتظار داشت امارت اسلامی مراکز TTP را در داخل افغانستان از بین ببرد و فعالیتهای مشابه را در پاکستان متوقف کند. همچنین خواستند روابط دیپلماتیک و سیاسی افغانستان با دیگر کشورها به سطح پایین کاهش یابد که این مداخله آشکار در امور داخلی افغانستان است. نحوه صحبتهای طرف پاکستانی بسیار خشن و گستاخانه بود و فضای نشست را متشنج کرد.»
گفتنی است که پس از حدود یک هفته درگیری میان نیروهای امارت اسلامی و پاکستان، دو طرف در نخستین دور مذاکرات در دوحه، بر آتشبس موقت توافق کردند. دور دوم مذاکرات میان هیأتهای امارت اسلامی و پاکستان در استانبول، اکنون وارد ششمین روز شده، اما تا کنون نتیجه مشخصی بهدست نیامده است.
