پس از چهار سال دوری، افغانستان دوباره فرصت یافته است تا در نشستهای سازمان همکاری شانگهای حضور یابد. این تحول در دیدار اخیر گل حسن حسن، سفیر امارت اسلامی در مسکو و ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رییسجمهور روسیه در امور افغانستان، اعلام شد. بر بنیاد بیانهای سفارت افغانستان در روسیه، آقای کابلوف در این دیدار گفته که در آخرین نشست سازمان همکاری شانگهای اکثریت اعضا رأی دادهاند تا افغانستان رسماً به عنوان عضو ناظر در نشستهای آینده این سازمان شرکت کند. وی این تصمیم را نشانهای از تقویت روابط منطقهای با افغانستان دانسته و افزوده که چنین اقدامی راه را برای حضور فعال این کشور در روند تصمیمگیریهای سازمان هموار میسازد.
در بخشی از این بیانیهای تأکید شده است که حضور افغانستان در نشستهای آینده شانگهای یک نیاز مهم برای برقراری روابط واقعی و تفاهم با منطقه است. به گفته آقای گل حسن حسن، این مشارکت میتواند زمینه درک بهتر وضعیت کنونی کشور را برای اعضای سازمان فراهم کند و روابط افغانستان را با همسایگان و قدرتهای منطقهای نزدیکتر سازد.
سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ تاسیس شد و اکنون کشورهایی چون چین، روسیه، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و ایران از اعضای اصلی آن به شمار میروند. افغانستان در سال ۲۰۱۲ میلادی در نشست پکن به عنوان عضو ناظر پذیرفته شد، اما پس از روی کار آمدن دوباره امارت اسلامی در سال ۲۰۲۱، نمایندگان آن دیگر به نشستهای این سازمان دعوت نشدند. این وضعیت سبب شد که افغانستان برای چهار سال از مشارکت در نشستها بازبماند.
اکنون اما، با تصمیم جدید سازمان همکاری شانگهای و موافقت اکثریت اعضا، افغانستان برای نخستین بار پس از تغییر حکومت بار دیگر در جایگاه ناظر شرکت خواهد کرد. این بازگشت میتواند فرصتی تازه برای امارت اسلامی باشد تا از انزوای سیاسی بیرون آید و با کشورهای منطقه در چارچوبی رسمی و چندجانبه وارد گفتوگو شود. در عین حال، موفقیت این حضور بستگی به آن خواهد داشت که افغانستان تا چه اندازه بتواند نگرانیهای امنیتی و سیاسی همسایگان و سایر اعضای سازمان را مدیریت کرده و از این بستر برای تقویت روابط منطقهای استفاده کند.
