در فضای پیچیده و پرتنش روابط افغانستان و پاکستان، برگزاری نشست کمیته مشترک هماهنگی (JCC) پس از وقفهای طولانی، گامی مهم تلقی میشود؛ اما پرسش اصلی این است که آیا این نشستها میتوانند به توافقاتی پایدار و عملی میان دو کشور منجر شوند یا نه.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی، با تایید سفر محمد صادق خان، نمایندهٔ ویژه پاکستان برای افغانستان، به کابل، هدف از این آمدن را اشتراک در نشست JCC عنوان کرده و گفته است: «در این نشستها، معمولاً موضوعات مهم میان دو کشور مورد بررسی قرار میگیرد؛ از جمله مسایل امنیتی، وضعیت مرزی، و مشکلات رفتوآمد مردم در مناطق سرحدی.» او ابراز امیدواری کرده که این نشست بتواند «نتایج مثبتی برای هر دو ملت و کشور به همراه داشته باشد.»
در این میان، محمد صادق خان نیز با نشر پیامی در شبکهٔ اجتماعی «ایکس» تأکید کرده که برای شرکت در نشستی آمده که پس از یک وقفه طولانی برگزار میشود، نشستی که بدون شک در سایه تحولات اخیر مرزی و فشارهای داخلی و خارجی بر هر دو کشور، از اهمیت بالایی برخوردار است.
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که اگرچه چنین نشستهایی ظرفیت ایجاد تفاهم را دارند، اما موفقیت آنها وابسته به اراده سیاسی و پیگیری عملی توافقات است. توفیق تماس، آگاه روابط بینالملل، به خبرگزاری آفاق میگوید: «این هیاتها میتوانند نقش مهمی در حل برخی مسایل ایفا کنند، بهویژه اگر بتوانند زمینهای را برای بهبود روابط دوجانبه فراهم کنند.» او همچنین بر جلوگیری از اخراج اجباری مهاجرین افغان که این روزها بهشکلی نگرانکننده از پاکستان اخراج میشوند، تاکید دارد.
در بعد امنیتی نیز این گفتوگوها قابلتوجهی هستند. طاهر خان، خبرنگار پاکستانی، میگوید: «برای پاکستان موضوع طالبان پاکستانی یا تیتیپی مهم است و همین موضوعات امنیتی در اجندای این نشست است.» او همچنین به نگرانیهای افغانستان از ورود داعش از خاک پاکستان اشاره دارد، مسئلهای که در صورت بیتوجهی میتواند فضای بیاعتمادی را بیشتر کند.
اما نکته کلیدی، پایداری و اجرایی شدن توافقات احتمالی است. معینگل سمکنی، آگاه مسایل سیاسی، هشدار میدهد: «اگر مانند گذشته بار دیگر توافقی صورت بگیرد اما عملی نشود، این به نفع هیچیک از دو کشور نخواهد بود.» او بر ضرورت شکلگیری «گفتوگویی سازنده و عملی» تأکید دارد که ابتدا به حل مسایل اقتصادی و سپس به چالشهای سیاسی بینجامد.
با توجه به وضعیت فعلی مهاجرین، درگیریهای مرزی، و بیاعتمادیهای متقابل، نشست JCC آزمونی جدی برای هر دو طرف است. اگرچه توافقنامههای کاغذی پیشتر نیز وجود داشتهاند، اما آنچه امروز افغانستان و پاکستان را به هم نزدیکتر خواهد کرد، اقدامات عملی، شفاف، و اراده جدی برای حل مشکلات مشترک است؛ امری که تنها با تداوم گفتوگو و نظارت بر اجرای توافقات ممکن خواهد بود.