پس از پایان تنش‌های اخیر میان امارت اسلامی و پاکستان، به نظر می‌رسد که اسلام‌آباد برای تغییر موقف در قبال کابل دست به کار شده‌است. محمد اسحاق دار، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه پاکستان اعلام کرده که کشورش تصمیم گرفته تا روابط دیپلماتیک خود با امارت اسلامی را از سطح کاردار به سفیر ارتقا دهد، او روز (جمعه،۹جوزا) با نشر پیامی در صفحه ایکس این تصمیم را همگانی کرد. آقای دار نوشته که روابط پاکستان و امارت اسلامی پس از سفر نزدهم اپریل او به افغانستان در مسیر مثبت قرار گرفته است. در این‌سو وزارت خارجه امارت اسلامی نیز از این تصمیم استقبال کرده و گفته که کابل هم درنظر دارد اقدام مشابه در زمینه گسترده‌ترشدن روابط انجام دهد. اما تجربه نشان داده که تعامل پاکستان با افغانستان همیشه ظاهری و در حد یک مانور سیاسی بوده است نه در جهت حل مشکلات دو کشور.
در این یادداشت به اظهارات وزیر امور خارجه پاکستان می‌پردازیم که این تصمیم آیا فصل جدیدی از روابط است و یا این کشور سناریوی تازه‌ای روی دست دارد؟
بی‌اعتمادی به سیاست‌های پاکستان
بی‌اعتمادی سیاست‌گران و مردم عام افغانستان به سیاست‌های پاکستان، سابقه تاریخی دارد که به مسایل مرزی، سیاست‌های دوگانه، فشار بر مهاجران و اتهام‌های اسلام‌آباد می‌انجامد.
باور عمومی در افغانستان اینست که حمایت پاکستان از گروه‌های هراس‌افگن همواره به بی‌ثباتی در کشور دامن زده است. سیاست‌های دوگانه این کشور در قبال افغانستان، همیشه زبان‌زد عام و خاص بوده است، به همین دلیل، تصمیم تازه پاکستان نیز با تردیدهای به همراه است.
نثار احمد شیرزی، تحلیل‌گر مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «تصمیم تازه پاکستان برای گسترش روابط با افغانستان، یک بازی استخباراتی است، اسلام‌آباد با این اقدام در تلاش است تا نقش هند در افغانستان را تضعیف کند.»
آقای شیرزی تصریح کرد: «اگر سطح روابط دیپلماتیک میان اسلام‌آباد و کابل گسترش هم بیاید، پاکستان به هیچ یک از وعده‌هایش پابند نمی‌ماند، بنابر این کابل در روابط با اسلام‌آباد باید از احتیاط کار گیرد.»
چرا پاکستان به دنبال ارتقای سطح روابط دیپلماتیک با امارت اسلامی است؟
اعلام ارتقای سطح روابط دیپلماتیک از کاردار به سفیر، نشان‌دهنده تلاش پاکستان برای بازسازی و تقویت روابط با افغانستان پس از دوره‌ای از تنش‌های مرزی و سیاسی است. تحلیل‌گران مسایل سیاسی معتقدند که این اقدام به ابتکار پاکستان و با میانجی‌گری کشورهایی مانند چین انجام شده تا همکاری‌های اقتصادی، امنیتی و تجاری بهبود یابد. امارت اسلامی نیز با استقبال از این تصمیم و برنامه‌ریزی برای سفر متقابل مقام‌هایش به اسلام‌آباد، نشان داده که آماده تعامل است.
با این حال، این تحول به استراتژی پاکستان برای مدیریت چالش‌های مرزی و نفوذ منطقه‌ای مرتبط است و این کشور می‌خواهد در برابر نفوذ هند نیز قرار گیرد.
عبدالجبار اکبری، فعال سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «اقدام تازه پاکستان بیشتر استراتژیک است تا اسلام‌آباد چالش‌های امنیتی را مدیریت کند و از فرصت‌های اقتصادی بهره ببرد.»
نقش چین در اقدام تازه پاکستان
کارشناسان سیاسی معتقدند که نقش چین در ارتقای روابط دیپلماتیک پاکستان با امارت اسلامی، به ویژه پس از نشست سه‌جانبه (۳۱ثور، ۱۴۰۴) در پکن برجسته و تسهیل‌کننده بوده است. این کشور با میانجی‌گری به دنبال ایجاد ثبات منطقه‌ای و پیشبرد پروژه‌های اقتصادی مانند کریدور اقتصادی (CPEC) و اتصال آن به افغانستان است.
آگاهان سیاسی به این باور اند که چین با نفوذ خود بر هر دو کشور، تنش‌های کابل و اسلام‌آباد را کاهش داده و همچنان انگیزه‌های اقتصادی و امنیتی را نیز تقویت کرده است. این آگاهان تاکید می‌کنند که میانجی‌گری چین در نشست سه جانبه ۳۱ ثور، فرصت‌های اقتصادی و سیاسی خوبی را برای افغانستان فراهم کرده که گسترش روابط کابل با اسلام‌آباد یکی از آنان است.
جمع‌بندی
در پایان این‌گونه می‌توان گفت که اعزام سفیر از سوی پاکستان به افغانستان می‌تواند گامی برای کاهش تنش‌ها و بهبود روابط با کابل باشد، اما به شرطی که اسلام‌آباد به تعهدات خود پابند بماند و از سیاست‌های دوگانه در قبال مردم افغانستان نیز پرهیز کند.
