روز گذشته، قطر میزبان دور تازهای از مذاکرات میان نمایندگان امارت اسلامی و پاکستان بود که با امضای توافقنامه آتشبس به پایان رسید.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی تأکید کرد که دو طرف متعهد به صلح، احترام متقابل و روابط نیک همسایگی هستند. آقای مجاهد افزود که دو طرف از انجام هرگونه اقدامات خصمانه خودداری کرده و مانع حمله به نیروهای امنیتی، غیرنظامیان و تأسیسات یکدیگر میشوند. وی همچنین اظهار کرد که هیچیک از طرفین از گروههایی که علیه دولت پاکستان فعالیت دارند، حمایت نخواهند کرد.
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی امارت اسلامی نیز گفت: «در پایان مذاکرات، دو طرف با امضای توافقنامهای دوجانبه، بر تعهد خود به صلح، احترام متقابل و روابط نیک همسایگی تأکید کردند. بر اساس مفاد این توافقنامه، هر دو کشور به آتشبس کامل و معنادار پایبند بوده و متعهد شدند که هیچگونه اقدام خصمانهای علیه یکدیگر انجام ندهند. همچنین تصریح شد که هیچیک از طرفین از گروههایی که علیه دولت پاکستان فعالیت دارند، حمایت نخواهد کرد. در این توافق، بر جلوگیری از هرگونه حمله علیه نیروهای امنیتی، غیرنظامیان و تأسیسات دو کشور نیز تأکید شده است.»
با این حال، خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان اعلام کرد که بر اساس این توافق، حملات هراس افگنی از خاک افغانستان به پاکستان فوراً متوقف خواهد شد و دو کشور به حریم یکدیگر احترام خواهند گذاشت. وی افزوده که قرار است به تاریخ ۲۵ اکتبر هیأتی از دو کشور در استانبول دوباره دیدار کنند و درباره جزییات این توافق گفتوگو خواهند کرد.
همچنین، وزارت خارجه قطر در اعلامیهای اعلام کرد که مذاکرات میان افغانستان و پاکستان در دوحه و توافق بر سر آتشبس فوری، گامی مهم برای پایان تنشها در مرزهای دو کشور و ایجاد صلح پایدار در منطقه است. بر بنیاد این اعلامیه، دو طرف همچنین به برگزاری نشستهای پیگیری برای تضمین اجرای آتشبس و تحکیم ثبات توافق کردند.
در بخشی از وزارت خارجه قطر آمده است: «در جریان این مذاکرات، دو طرف بر سر آتشبس فوری و ایجاد سازوکارهایی برای تحکیم صلح و ثبات پایدار میان دو کشور توافق کردند. همچنین، طرفین موافقت نمودند که در روزهای آینده نشستهای پیگیری برگزار کنند تا پایداری آتشبس و تضمین اجرای قابل اعتماد و مستمر آن را بررسی و تضمین نمایند؛ اقدامی که به تأمین امنیت و ثبات در هر دو کشور کمک خواهد کرد.»
واحد فقیری، آگاه روابط بینالملل در این زمینه به خبرگزاری آفاق گفت: «برای آتشبس فعلی امید زیادی وجود دارد، زیرا هم پاکستان و هم افغانستان به دنبال جنگ طولانیمدت نیستند و نمیخواهند درگیری ادامه یابد. هر دو طرف میخواهند مسائل از طریق مذاکرات و گفتوگو حل شود. با این حال، پاکستان همزمان سیاست هم جنگ و هم گفتوگو را دنبال میکند. به طور کلی، احتمال دارد آتشبس برای چند ماه ادامه یابد و وضعیت نسبتا آرام شود.»
این توافق با استقبال گسترده به همراه شده است. ذاکر جلالی، رییس دوم سیاسی وزارت خارجه توافق آتشبس را پیروزی دیپلماتیک برای افغانانستان دانسته است.
رییس دوم سیاسی وزارت خارجه تصریح کرد: «آنچه تاکنون در مورد محتوای تفاهم، با حضور قطر و ترکیه منتشر شده است، نشان میدهد که هیأت مذاکرهکننده ما نیز به یک پیروزی دیپلماتیک دست یافته است. موضع اصولی دیرینه افغانستان، عدم مداخله در امور دیگران است. خوب است که طرف پاکستانی نیز در حضور میانجیگران این تعهد را انجام داده است.»
همچنان، ذاکر جلالی، معاون دوم سیاسی وزارت خارجه، گفت که تفاهم دوحه پیروزی دیپلماتیک امارت اسلامی است و این توافق گامی مهم برای پایان دادن به جنگ با پاکستان محسوب میشود. وی افزود که اعزام هیأت به رهبری وزیر دفاع نشاندهنده جدیت امارت اسلامی در حل دیپلماتیک موضوع است.
اسحاق دار، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه پاکستان آنرا گامی مهم در جهت صلح و ثبات دانست و تأکید کرد که نشست بعدی تحت میزبانی ترکیه مکانیزم نظارتی قابلاعتماد برای مقابله با تروریسم از خاک افغانستان به پاکستان را تعیین خواهد کرد. او افزود که تمام تلاشها باید برای جلوگیری از تلفات انسانی بیشتر به کار گرفته شود.
در سوی دیگر، رضا بهرامی، مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران، از توافق آتشبس میان افغانستان و پاکستان استقبال کرد و آن را اقدامی سازنده برای حل اختلافات از طریق گفتوگو و راهحلهای سیاسی دانست.
مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران تصریح کرد: «برقراری آتشبس بین افغانستان و پاکستان و توافق بر سر حل اختلافات از طریق گفتگو و راهحلهای سیاسی، اقدامی مفید، سازنده و قابل توجه است. منافع جمعی همه کشورهای منطقه در تقویت آرامش، ثبات و امنیت است.»
همزمان، یوشیاویونگ، نماینده ویژه چین برای افغانستان، در پیام خود ضمن استقبال از این توافق، ابراز امیدواری کرد که این توافق پایدار بماند و از قطر به خاطر میزبانی مذاکرات قدردانی کرد.
نماینده ویژه چین برای افغانستان تصریح کرد: «تبریک به هر دو طرف برای رسیدن به توافق آتشبس. امیدواریم این توافق پایدار و برقرار بماند. همچنین از طرف قطری به خاطر حمایتشان قدردانی میکنیم.»
یحیی چاووش، آگاه مسایل سیاسی نیز در این زمینه به خبرگزاری آفاق گفت: «این میز مذاکره نیست، بلکه تابوت پاکستان است. بیش از سی سال، پاکستان و نمایندگانش در افغانستان نقش هدایت و فرماندهی داشتند، اما اکنون مجبور شدند نمایندگان خود را پای میز مذاکره حاضر کنند. این میتواند آغاز پایان نفوذ پاکستان در منطقه باشد.»
اما، پرسش این است که آیا آتشبس کنونی میان کابل و اسلامآباد میتواند پایدار بماند؟
بلال فاطمی، آگاه روابط بینالملل در این زمینه گفت: «عملکرد پاکستان کاذبانه است و تمام قوانین و معاهدات بینالمللی را نقض میکند. آنها نمیخواهند که افغانستان روابطش را با کشورها گسترش دهد. از همی رو بهانهتراشی، حمله به مردم و تجاوز به خاک ما ادامه پیدا میکنند. آتشبس صورت گرفته اما فکر نمیکنم دوام داشته باشد، زیرا پیشتر با وجود آتشبس هم حملاتی به خاک افغانستان انجام شد. عملکرد پاکستان شبیه اقدامات اسرائیل است.»
گفتنی است که کابل و اسلامآباد پس از درگیریهای چندین روزه که به تلفات دو طرف منجر شد، سرانجام بر سر آتشبس و حل اختلافات از طریق گفتوگو به توافق رسیدند.