مولانا فضلالرحمن، رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان، با انتقاد از سیاستهای کشورش در قبال افغانستان گفت که اسلامآباد در سالهای گذشته نتوانسته کابل را به یک «دوست» واقعی تبدیل کند و سیاست خارجی پاکستان در قبال افغانستان با شکست مواجه شده است. او در سخنرانیاش در ایالت خیبرپختونخوا تأکید کرد که پاکستان و افغانستان باید در سیاستهای خود نسبت به یکدیگر بازنگری کنند. فضلالرحمن گفت که پاکستان نتوانسته از راه دیپلوماسی روابط خود با افغانستان را بهبود بخشد و افزود که اسلامآباد تنها راهحل جنگ را میشناسد و تمامی برنامهها و تفکراش مبتنی بر جنگ است.
رهبر جمعیت علمای اسلام پاکستان تصریح کرد: «سیاستِ افغانستان شما یک سیاست ناکام است، هفتاد و هشت سال گذشته، اما پاکستان تا امروز نتوانسته یک افغانستانِ با ثبات را بهعنوان دوست خود بسازد. ما نیاز داریم یک افغانستانِ دوستِ پاکستان و یک پاکستانِ دوستِ افغانستان ایجاد کنیم. ما در جنگ علیه شوروی با آنان همراه بودیم، اما در جنگ علیه امریکا ما از امریکا حمایت کردیم. با آنهم ما برای آنان برخی سهولتهای امتیازی فراهم کردیم، ولی امروز تمام ملامتی را دوباره بر آنها میاندازیم.»
شماری از آگاهان مسایل سیاسی بر این باور اند که حکومت پاکستان برای اعمال فشار بر افغانستان، همواره از سیاستهای جنگمحور استفاده کرده است. آنان تأکید میکنند که تداوم چنین رویکردی نهتنها به تشدید تنش با افغانستان انجامیده، بلکه پیامد آن، بیثباتی و ناامنی در داخل خاک پاکستان نیز بوده است.
روحالله هوتک، آگاه مسایل سیاسی در این زمینه به خبرگزاری آفاق تصریح کرد: «پاکستان زیر سایۀ همان رژیمها، حکومتها، دستگاههای امنیتی، ادارهها، سیاستمداران، برنامهسازان و طراحانی بوده که جنگ، فکر جنگ، سیاست جنگ، کارهای جنگی، تشدید خصومت، بستن مرزها و تنشهای هوایی را به پیش بردهاند.»
سید عبادالله صادق، آگاه مسایل سیاسی نیز به آفاق گفت: «وزیران و مقامهای پاکستانی در امور نظامی دخالت میکنند، افغانستان را تهدید میکنند، در مسایل مختلف امارت اسلامی افغانستان را متهم میسازند و آن را به تروریزم ربط میدهند. من فکر میکنم این کار هیچگاهی به سود خودشان نیست، این نه علمی است و نه رفتار یک شخصیت سیاسی.»
با این همه، با وجود تلاشهای میانجیگرانهی شماری از کشورها مانند چین، عربستان سعودی، قطر و تاجیکستان برای کاهش تنشها میان افغانستان و پاکستان، این اختلافات تاکنون حلناشده باقیمانده است که به باور آگاهان، نبود اراده سیاسی و ادامه رویکردهای تنشزا از سوی پاکستان، مانع اصلی رسیدن به تفاهم میان دو کشور شده است.