خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، روز (دوشنبه، ۸ثور، ۱۴۰۴) در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفت که پس از حمله‌ی خونین هفته‌ی گذشته در کشمیر، حمله‌ی نظامی از سوی هند، قریب‌الوقوع به نظر می‌رسد.
در این گفت‌وگو، هرچند آقای آصف جزییات بیشتری درباره اینکه این حمله چگونه است و چرا آنرا قریب‌الوقوع می‌داند چیزی نگفته، اما تاکید کرده که کشورش در بالاترین سطح آماده‌باش قرار دارد. او همچنان افزوده در صورتی از سلاح‌های هسته‌ای استفاده خواهند کرد که تهدید مستقیم را از سوی هند حس کنند.
اما در این‌سو، روزنامه «هندوستان تایمز» به نقل از منابع رسمی خود در حکومت هند نوشته که دهلینو «به دقت» در حال بررسی اقدام نظامی برای «مجازات» پاکستان به اتهام دست‌داشتن این کشور در حمله‌ی پهلگام کشمیر است.
حمله‌ی مرگبار (دوم ثور،۱۴۰۴) در منطقه‌ی محبوب گردشگری پهلگام کشمیر که در پی آن، ۲۶ تن جان باختند، به جدال دیپلماتیک مبدل شده و حالا نگرانی‌ها از جنگ تمام‌عیار میان این دو کشور هسته‌ای افزایش یافته است.
پس از حمله‌ی پهلگام، هند گفت که دو مهاجم مشکوک، پاکستانی بوده و این کار اسلام‌آباد است، اما پاکستان با رد این ادعا تاکید کرد که طرح این حمله از سوی دهلینو ریخته شده‌است.
سخنان وزیر دفاع پاکستان بیانگر چیست؟
خواجه آصف با اشاره به آمادگی کشورش برای پاسخ به حمله احتمالی هند، پیام بازدارنده به دهلینو ارسال کرد و این بخشی از استراتژی پاکستان برای جلوگیری از افزایش تنش به درگیری نظامی و جنگ تمام‌عیار است.
این کشور زیر فشار داخلی برای نشان دادن قاطعیت در برابر هند است، به خصوص پس از اتهام‌های هند مبنی بر حمایت اسلام‌آباد از گروه‌های شبه‌نظامی. وزیر دفاع پاکستان با این اظهارات، افکار عمومی داخلی را هدف قرار می‌دهد و به آنان تفهیم می‌کند که دولت وی در برابر تهدیدات خارجی بی تفاوت نیست.
در سویی دیگر، سخنان آقای آصف در مورد استفاده احتمالی از سلاح هسته‌ای نشانه دهنده آنست که او تلاش می‌کند تا توجه جامعه جهانی را برای میانجی‌گری جلب کند.
آیا جنگ میان هند و پاکستان آغاز می شود ؟
آگاهان امور نظامی معتقد اند که احتمال وقوع جنگ تمام‌عیار میان هند و پاکستان در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد، اما نمی‌توان خطر درگیری‌های محدود مرزی یا تشدید تنش‌ها را نادیده گرفت.
برخی از آنان تاکید می‌کنند که هر دو کشور دارای زرادخانه‌های هسته‌ای اند و آگاهی از پیامدهای فاجعه‌بار جنگ هسته‌ای، آن‌ها را از درگیری تمام‌عیار بازمی‌دارد.
آگاهان مسایل سیاسی نیز به این باور اند که هند پس از رویداد پهلگام کشمیر، زیر فشار داخلی برای واکنش قاطع است، اما به احتمال زیاد که این کشور به‌جای آغاز جنگ گسترده به اقدامات دیپلماتیک (مانند تعلیق ویزا یا اخراج دیپلمات‌های پاکستانی) یا عملیات محدود نظامی اکتفا خواهد کرد.
عنایت‌الله همام، آگاه روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: « در حالی که وقوع جنگ غیرقابل پیشبینی است، اما نشانه‌ها بیانگر آنست که هند تاهنوز آماده جنگ با پاکستان نیست. در صورتی که جنگ هسته‌ای میان این دو کشور دربگیرد، تمام شبه‌قاره هند حتا افغانستان آسیب می‌بیند و به خاکستر تبدیل خواهند شد.»
سید بلال احمد فاطمی، تحلیلگر مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «آثار و علایم حاکی از آنست که جنگ میان هند و پاکستان رخ نمی‌دهد، هند به دنبال آسیب‌زدن به پاکستان است، اما به جنگ هسته‌ای متوسل نمی‌شود؛ تحلیلگران هندی به این باور اند که اگر هند به پاکستان حمله کند، چینایی‌ها بیشترین بخش‌های از هند را می‌گیرد.»
اما عبدالصمد کارمند، تحلیلگر دیگر مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «به احتمال قوی، جنگ میان هند و پاکستان صورت می‌گیرد، به این دلیل که هند به دنبال انتقام است و این جنگ کوتاه مدت خواهد بود. در چند روز محدود نشانه‌های آنرا خواهیم دید.»
شماری دیگر به این باور اند که برخی از اشتباهات محاسباتی می‌تواند که منجر به جنگ میان این دو کشور شود.
حمله‌های شبه‌نظامیان در کشمیر، مانند حمله اخیر در پهلگام، می‌تواند جرقه درگیری‌های مرزی باشد، به‌ویژه اگر هند شواهد معتبری از دخالت پاکستان ارایه دهد.
واکنش‌های شتاب‌زده یا سوءتفاهم‌های نظامی در مرزهای پرتنش می‌تواند به درگیری‌های ناخواسته منجر شود.
اظهارات تند مقامات، مانند سخنان حنیف عباسی، وزیر راه‌آهن پاکستان، درباره موشک‌های هسته‌ای، می‌تواند فضای مذاکره را مسموم کند.
واکنش‌های بین‌المللی به تنش‌های اخیر هند و پاکستان
تنش‌های اخیر میان هند و پاکستان با واکنش‌های جهانی روبه رو شده است.
تاکنون، چین، ترکیه، امریکا، روسیه، ایران، افغانستان، اتحادیه اروپا و سازمان ملل از هند و پاکستان خواسته که اند که از خویشتنداری کار بگیرند و تنش‌ها را از مجراهای دیپلماتیک حل کنند.
وزارت خارجه امریکا اعلام کرده که با هند و پاکستان در تماس است و از آن‌ها خواسته برای یافتن «راه‌حل مسوولانه» به منظور کاهش تنش‌ها تلاش کنند. همچنان، ایالات متحده در موضع‌گیری‌های رسمی پس از حمله، از هند حمایت کرده‌است.
رییس‌جمهور ایران در تماس تلفنی با نخست‌وزیر پاکستان، ضمن ابراز تاسف از حوادث تروریستی اخیر، نگرانی خود را از تشدید تنش‌ها میان هند و پاکستان ابراز کرده و بر ضرورت مبارزه مشترک با تروریزم تاکید نموده‌است.
وزارت خارجه چین در واکنش به افزایش این تنش‌ها، از تمایل «پکن» برای میانجی‌گری میان هند و پاکستان خبر داد و خواستار خویشتنداری و آرامش طرفین برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها شد.
وزارت خارجه امارت اسلامی، هند و پاکستان را به خویشتنداری دعوت کرده و خواستار حل مشکلات از طریق مسیرهای دیپلماتیک شده است.
اتحادیه اروپا نگرانی خود را از «چرخه خشونت» در منطقه ابراز کرده و حمله‌ها را به دلیل نقض حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و تاثیر بی‌ثبات‌کننده آن در منطقه، نگران‌کننده توصیف کرده‌است.
سازمان ملل نیز از هر دو کشور خواستار خویشتنداری شده و تاکید کرده که از تشدید تنش‌ها باید جلوگیری شود.
علاوه بر این، هند با نمایندگان ۲۵ کشور، از جمله اعضای گروه ۲۰، کشورهای عربی و چین، در مورد تحولات اخیر رایزنی کرده است، اما تاکنون واکنش‌های خاص این کشورها به طور جداگانه گزارش نشده است.
پیشینه‌ای تنش‌ها میان هند و پاکستان
گفتنی است که هند و پاکستان در گذشته نیز بارها در آستانه جنگ قرار گرفته‌اند (مانند بحران‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۱۹)، اما هر بار از تشدید درگیری به سطح تمام‌عیار جلوگیری شده است. با این حال، حمله‌های اخیر و اقدام‌های تلافی‌جویانه (مانند تعلیق معاهده آب‌های سند یا بستن گذرگاه‌های مرزی) نشان‌دهنده شکنندگی وضعیت کنونی است.
