چند روز پس از اوج تنشهای دیپلماتیک میان هند و پاکستان، ارتش هند چهارشنبه ناوقت شب (۱۷ ثور،۱۴۰۴) به چندین نقطهی پاکستان حمله کرد.
پس از حمله، شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان حمله موشکی هند به خاکش را «بزدلانه و جنایتکارانه» خواند و بر پاسخ جدی تاکید کرد.
سخنگوی ارتش پاکستان نیز گفت که هند غیرنظامیان، مسجد و بند آب نوسری در پروژه برق آبی نیلوم-جهلوم را هدف قرار داده است.
به گفته چودری در حمله هند برپاکستان تاکنون ۲۶ تن جان باختند.
آقای چودری گفته است که در این حملات ۴۶ تن دیگر نیز زخمی شدهاند که زخمیان این رویداد به شفاخانه های نزدیک محل انتقال یافتهاند.
این در حالی است که هند گفته «پایگاههای تروریستی» را هدف قرار داده است.
چرا پاکستان حمله هند را جنبه مذهبی میدهد؟
پاکستان همواره پس از ایجاد تنش با همسایهها به ویژه هند، اختلافات را اغلب جنبه مذهبی و دینی میدهد. اسلامآباد با اتخاذ این رویکرد، احساسات مذهبی و ملیگرایانه مردم خود را در داخل تحریک میکند و میخواهد حمایت عمومی را برای سیاستهایش جلب کند.
تنشهای تاریخی، به ویژه مساله کشمیر که اکثریت جمعیت آن مسلمان اند، به این روایت دامن میزند و این کشور با تاکید بر تفاوتهای مذهبی(اسلام در برابر هندویزم) تلاش میکند در توجیه موضع خود و کسب حمایت کشورهای اسلامی گام بردارد.
برخی کارشناسان به این باور اند که پاکستان برای منحرف کردن توجه مردم از مسایل داخلی و تقویت وحدت ملی مسایل را جنبه دینی و مذهبی میدهد.
عبدالسلام ضعیف، سفیر پیشین امارت اسلامی در پاکستان گفت: « این جنگ وجه مذهبی ندارد و یک جنگ سیاسی است.»
همزمان با این، مسعود اظهر، رهبر «جیش محمد» گفته که مسجدی در بهاولپور پاکستان هدف حمله هند بوده که در آن، ده عضو خانواده او نیز کشته شدهاند.
اما آنچه ترفند پاکستان را پس از حمله هند، خنثا میکند این است که عملیات صبح امروز بر خاک پاکستان از سوی صوفیه قریشی، زن مسلمان انجام شدهاست. خانم قریشی گفته که در این عملیات مراکز گروههای شبهنظامی به ویژه «لشکر طیبه» را مورد حمله قرار دادهاست.
آیا پاکستان هزینه حمایت از تروریزم را میپردازد؟
پاکستان این کشور همیشه جنجالی برای همسایهها، به دلیل حمایت تاریخی از برخی گروههای شبهنظامی و هراسافگن، هزینههای سنگینی را در طول تاریخ پرداخته است، به گونه نمونه میتوان به هزینههای بینالمللی این حمایت پرداخت.
اتهامهای مکرر از سوی کشورهایی مانند امریکا، هند و افغانستان مبنی بر پشتیبانی پاکستان از تروریزم، به انزوای دیپلماتیک و کاهش کمکهای مالی به اسلامآباد منجر شدهاست.
پاکستان همواره به حمایت از گروههای شبهنظامی مانند «جیش محمد و لشکر طیبه» متهم شده است، چیزی که روابط دهلینو با اسلامآباد را نیز به شدت پرتنش ساخته است؛ در کنار این، سخنگویان امارت اسلامی به تکرار گفته اند که پاکستان به دنبال حمایت داعش در خاک افغانستان است، چیزی که حتا مقامهای پاکستان نیز به این حمایت اعتراف کرده اند، همین چند روز پیش خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان اذعان کرد که کشورش در سه دههی گذشته به درخواست غرب از این پدیده حمایت کرده است که حالا تاوان آنرا میپردازد.
در عین حال، به تازهگی و پس از حمله هند، زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان نیز گفت: « پاکستان هزینه حمایت از تروریزم را میپردازد و باید از این، درس درست آموخته شود که استفاده از ترور، راهی به سوی فاجعه است.»
به هر حال، پاکستان همواره اتهامها در پیوند به حمایت از تروریزم را رد کرده و خود را قربانی این پدیده عنوان کردهاست، اما کارشناسان به این باور اند که سیاستهای دوگانه پاکستان همچنان به بیثباتی داخلی و منطقهای دامن میزند و هزینههای آن در بعدهای امنیتی، اقتصادی و دیپلماتیک ادامه دارد.
تحلیلگران سیاسی همواره به زمامداران پاکستان پیشنهاد کردهاند که بجای حمایت از گروههای افراطی بر همکاریهای اقتصادی، منطقهای و امنیتی تمرکز کنند تا هم مشکلات اقتصادی اسلامآباد حل شود و هم از تهدیدهای تروریستی در امان بمانند، اما شواهد نشان میدهد که پاکستان از طریق حمایت هراسافگنان به دنبال منافع خود است.
واکنشهای جهانی در پیوند به حمله هند به پاکستان
حمله هند به پاکستان واکنشهای جهانی را نیز برانگیخته است. برخی از سازمانهای بینالمللی و کشورها به شمول امریکا، روسیه، چین، ترکیه، افغانستان و سازمان ملل خواستار خویشتنداری طرفها شدهاند.
امارت اسلامی با پخش خبرنامهای از هند و پاکستان خواسته که تنشها را از راه دیپلماسی حل کنند، زیرا تشدید تنش به نفع منطقه نیست.
دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا، آنرا «تاسفبار و شرمآور» خوانده و گفته که درگیری میان این دو کشور هرچه زودتر باید متوقف شود. در کنار این، وزیر خارجه ایالات متحده با مشاوران امنیت ملی هند و پاکستان گفتوگو کرده و از طرفها خواسته است که کانالهای ارتباطی را باز نگهدارند و از تشدید تنش خودداری کنند.
وزارت خارجه چین نیز از هر دو طرف خواسته که از حملات بیشتر علیه همدیگر جلوگیری کنند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل با ابراز نگرانی، تاکید کرده که هردو طرف باید از خویشتنداری کار گیرند.
پیشینهای تنش هند و پاکستان
تنش و اختلاف میان هند و پاکستان به حملهی امروز خلاصه نمیشود، بل ریشه تاریخی دارد و به زمان استقلال این دو کشور از بریتانیا در سال ۱۹۴۷ برمیگردد.
تقسیم شبهقاره به هند و پاکستان بر اساس خطوط مذهبی (هندو در هند و مسلمان در پاکستان) به درگیری بر سر ایالت جامو و کشمیر منجر شد، این منطقه با جمعیت اکثریت مسلمان اما زیر حاکمیت یک هندو، به محل مناقشه مبدل شد.
جنگ اول هند و پاکستان (۱۹۴۸-۱۹۴۷) با تقسیم کشمیر به دو بخش که (جامو و کشمیر) زیر کنترول هند و (کشمیر آزاد) که زیر کنترول پاکستان قرار داشت، پایان یافت، اما خط کنترول (LoC) همچنان محل مناقشه است.
در سال ۱۹۶۵ درگیری دوم بر سر کشمیر با حملههای پاکستان برای تصرف مناطق تحت کنترول هند آغاز شد، اما بدون تغییر در مرزها پایان یافت.
جنگ دیگری در سال ۱۹۶۵ رخ داد که به استقلال بنگلادیش منجر شد، هند با پشتیبانی از جداییطلبان بنگالی، پاکستان را شکست داد و این شکست به تحقیر ملی در پاکستان دامن زد و باعث تشدید تنش شد.
آزمایشهای هستهای هند و پاکستان در سال ۱۹۹۸ هر دو کشور را به قدرتهای هستهای تبدیل کرد و رقابت تسلیحاتی را شدت بخشید.
در جنگ کارگیل در سال ۱۹۹۹ نفوذ نیروهای پاکستانی به مناطق زیر کنترول هند در این منطقه به درگیری نظامی منجر شد که با عقبنشینی پاکستان انجامید.
گفتنی است که هند، پاکستان را به حمایت از گروههای شبهنظامی مانند «لشکر طیبه» و «جیش محمد» متهم میکند که حملاتی مانند حمله به پارلمان هند در سال ۲۰۰۱ و حمله ممبی در سال ۲۰۰۸ را انجام دادند. چیزی که پاکستان این اتهامات را رد کرده بود.
در سال ۲۰۱۹ تصمیم هند برای لغو ماده ۳۷۰ قانون اساسی و سلب خودمختاری جامو و کشمیر، تنشها را به اوج رساند، پاکستان این اقدام را محکوم کرد و روابط دیپلماتیک را با هند کاهش داد.
درگیریهای پراکنده در خط کنترل، رقابت بر سر نفوذ در افغانستان (بهویژه پس از تسلط امارت اسلامی در سال ۲۰۰۱ ، و اختلاف بر سر منابع آبی (مانند رود سند) همچنان روابط دو کشور را پرتنش نگه داشته است.
و در نهایت، مذاکرات صلح ابتکار لاهور در سال ۱۹۹۹ و آگرا در سال ۲۰۰۱ نیز به دلیل بیاعتمادی میان این دو کشور بی نتیجه پایان یافت.