حمدالله فطرت، معاون سخنگوی امارت اسلامی، در واکنش به بیانیه مشترک اخیر چین و روسیه درباره افغانستان، اعلام کرد که امارت اسلامی در حال حاضر با هر دو کشور روابط حسنه و سازندهای دارد.
آقای فطرت با اشاره به رویکرد مثبت پکن و مسکو نسبت به ثبات افغانستان، تأکید کرد که تلاشهای این دو کشور در زمینه اتصال منطقهای و تقویت امنیت پایدار در افغانستان، اثرگذار و قابل توجه بوده است.
حمد الله فطرت معاون سخنگوی امارت اسلامی می گوید که«امارت اسلامی افغانستان خواهان آغاز و گسترش روابط گسترده و سازنده با چین، روسیه و شماری از کشورهای دیگر میباشد. ما پیش از این نیز با چین و روسیه روابط نیک و مستحکمی داشتیم و اکنون در تلاش هستیم تا این روابط را بیش از پیش تقویت و توسعه دهیم.
امارت اسلامی همکاریهای اقتصادی با این کشورها را مهم میداند و گسترش روابط همهجانبه را به سود تمامی طرفها ارزیابی میکند»
در سوی دیگر،برخی آگاهان مسایل سیاسی با اشاره به روابط رو به گسترش افغانستان با چین و روسیه می گویند که هرچند تقویت همکاریهای اقتصادی و سیاسی با این دو کشور میتواند برای افغانستان فرصتهایی ایجاد کند، اما این روابط بهتنهایی نمیتواند جایگزین یک سیاست خارجی متوازن و جامع باشد.
نثار احمد شیرزی آگاه مسایل سیاسی در این باره به خبرگزاری آفاق گفت:« چین و روسیه بهعنوان دو قدرت بزرگ اقتصادی میتوانند برای افغانستان فرصتهای مؤثری فراهم کنند. از سوی دیگر، گسترش روابط با این دو کشور میتواند زمینهساز تشویق سایر کشورهای همسایه و منطقه برای تعامل و همکاری با افغانستان شود.
با این حال، در سهونیم سال گذشته تجربه نشان داده است که نشستهایی مانند نشست «فرمت مسکو» و دیگر گردهماییهایی که از سوی چین و روسیه درباره افغانستان برگزار شد، دستاورد ملموس و قابل توجهی برای مردم افغانستان نداشته است. دلیل اصلی این ناکامیها را میتوان در رقابتهای ژیوپولیتیکی میان قدرتهای بزرگ جستجو کرد»
خلیل احمد نادم آگاه مسایل سیاسی نیز می گوید که:«افغانستان از موقعیت جغرافیایی بسیار استراتژیکی برخوردار است که این موقعیت نهتنها به نفع روسیه و چین، بلکه به سود تمامی کشورهای منطقه میباشد. افغانستان میتواند بهعنوان یک نقطه اتصال مهم، کشورهای آسیای میانه را به جنوب آسیا، خاورمیانه و حتی اروپا پیوند دهد و در تحکیم همکاریهای اقتصادی، ترانزیتی و منطقهای نقش کلیدی ایفا کند»
روز جمعه ۱۹ ماه ثور، روسیه و چین در بیانیهای مشترک، بر گسترش همکاریهای دوجانبه و منطقهای برای حمایت از صلح، امنیت و بازسازی در افغانستان تأکید کردهاند.
چین و روسیه بهعنوان دو قدرت برجسته در منطقه اوراسیا، نقش مهمی در معادلات آینده افغانستان ایفا میکنند.
هرچند هر دو کشور با تأکید بر ثبات، امنیت و اتصال منطقهای، از گسترش روابط با افغانستان حمایت کردهاند، اما تجربه نشان میدهد که این روابط بیشتر در سطح سیاسی و بیانیهای باقی مانده و در عمل، دستاوردهای ملموسی برای مردم افغانستان نداشته است. اهداف چین عمدتاً اقتصادی و ترانزیتی است و پکن افغانستان را بهعنوان مسیر کلیدی در پروژه کمربند و جاده میبیند، در حالیکه روسیه بیشتر به دنبال مهار تهدیدهای امنیتی و حفظ نفوذ سنتی خود در آسیای میانه است.
با این حال، بهرهگیری واقعی از فرصتهای ناشی از همکاری با این کشورها نیازمند یک سیاست خارجی متوازن، واقعبینانه و چندجانبه از سوی کابل است؛ سیاستی که نهتنها چین و روسیه، بلکه سایر بازیگران کلیدی جهانی را نیز در تعامل سازنده با افغانستان حفظ کند. در غیر این صورت، روابط با این دو قدرت نیز مانند گذشته، به سطح نشستهای تشریفاتی محدود خواهد شد و نتایج مؤثری برای آینده کشور به همراه نخواهد داشت.