نخستین دور گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان، با استقبال گسترده کشورهای منطقه و جهان مواجه شده است. این مذاکرات که با میانجی‌گری عمان برگزار شد، به عنوان گامی مثبت در مسیر دیپلماسی برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای ارزیابی می‌شود.
ترامپ: مذاکرات خوب پیش می‌رود
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا، درباره این گفت‌وگوها اظهار داشت که مذاکرات با ایران «خوب پیش می‌رود». استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد امریکا، نیز مذاکرات را «بسیار سازنده و مثبت» توصیف کرد و افزود: «مذاکرات با ایران در (۳۰ حمل ۱۴۰۴) ادامه خواهد یافت.» کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای از این گفت‌وگوها استقبال کرد و اعلام نمود که ویتکاف مأموریت دارد اختلافات میان امریکا و ایران را از طریق دیپلماسی حل کند. در این بیانیه آمده است: «این مسایل بسیار پیچیده هستند و گفت‌وگوی مستقیم امروز ویتکاف گامی روبه‌جلو برای دستیابی به یک نتیجه دوجانبه سودمند بود.»
عراقچی: شنبه آینده جلسه بعدی مذاکرات برگزار می‌شود
سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، فضای مذاکرات عمان را «سازنده» خواند و اعلام کرد که دور بعدی گفت‌وگوها شنبه آینده در سطحی مشابه و با میزبانی عمان در مکانی دیگر برگزار خواهد شد. وی افزود: «در جلسه بعدی که شنبه آینده برگزار می‌شود، سعی می‌کنیم وارد دستور کار مذاکرات شویم که طبعاً در کنار خود جدول زمانی هم خواهد داشت.» عراقچی با اشاره به پیشرفت مذاکرات تأکید کرد: «این‌ها دیگر شکل مذاکرات است که در جای خودش تعیین می‌شود، ولی مهم محتوا است و اینکه بر چه مبنایی مذاکره کنیم. در این جلسه فکر می‌کنم به مبنای مذاکراتی خیلی نزدیک شدیم. اگر در جلسه آینده بتوانیم مبنا را قطعی کنیم، فکر می‌کنم که بخش زیادی از راه را پیموده‌ایم و می‌توانیم براساس آن مبنا گفت‌وگوهای واقعی را آغاز کنیم.»
استقبال بین‌المللی از دیپلماسی در عمان
کشورهای متعددی از جمله روسیه، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، کویت، بحرین و شورای همکاری خلیج فارس از این مذاکرات استقبال کردند. سفیر روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، نتایج این گفت‌وگوها را «اطمینان‌بخش» توصیف کرد و گفت: «در خصوص نتایج دیدار امروز در عمان باید بگویم که هم ایرانی‌ها و هم امریکایی‌ها مذاکرات را مثبت و سازنده توصیف کردند. این اطمینان‌بخش است.»
وزارت خارجه عربستان سعودی در پستی در شبکه ایکس، ضمن حمایت از این مذاکرات، بر نقش گفت‌وگو در پایان دادن به مناقشات منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید کرد و نوشت: «ریاض امیدوار است که نتایج مذاکرات ایران و امریکا به حمایت از اقدامات مشترک برای تقویت امنیت، ثبات و صلح در منطقه و جهان منجر شود.»
وزارت خارجه قطر نیز در بیانیه‌ای از فضای مثبت حاکم بر مذاکرات ابراز خرسندی کرد و افزود: «قطر بر حمایت کامل از رویکرد دیپلماسی و گفت‌وگو برای حل‌وفصل همه مسایل باقی‌مانده میان امریکا و ایران در چارچوب اعتقاد راسخ به اهمیت تحکیم امنیت و صلح و تقویت ثبات، صلح و توسعه در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید می‌کند.»
وزیر خارجه عراق همچنان ابراز امیدواری کرد که این مذاکرات به‌زودی نتایج مثبتی به همراه داشته باشد. در بیانیه این وزارت آمده است: «نتایج مثبت مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا به کاهش تنش و ایجاد اعتماد بین دو طرف کمک می‌کند و در خدمت منافع مردم منطقه و افزایش امنیت و صلح است. بغداد از دیپلماسی و راه‌حل‌های مذاکره به عنوان بهترین راه‌حل اختلافات و تقویت ثبات در سطح منطقه و بین‌المللی حمایت می‌کند.»
وزیر خارجه امارات نیز در گفت‌وگوی تلفنی با همتای عمانی خود، از تلاش‌های عمان برای افزایش اعتماد و تقویت ثبات منطقه‌ای قدردانی کرد. جاسم محمد البودیوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، نیز اظهار داشت: «کشورهای شورای همکاری خلیج فارس همیشه از طریق روابط نزدیک و مستحکم خود با سایر کشورها به دنبال یافتن راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای درگیری‌ها و ارائه ابتکاراتی هستند که در خدمت منافع مردم منطقه و جهان باشد و تمام تلاش خود را برای پیشبرد ثبات، صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی انجام داده‌اند.»
شماری از تحلیلگران بین‌المللی معتقدند که مذاکرات عمان گامی مثبت در مسیر دیپلماسی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای است. در شرایط پرآشوب خاورمیانه، ادامه این گفت‌وگوها می‌تواند به کاهش تنش‌ها و ایجاد ثبات نسبی کمک کند. این مذاکرات فرصتی خوب برای هر دو طرف فراهم می‌کند تا از احتمال درگیری‌های مستقیم یا غیرمستقیم بکاهند، حتی اگر به توافق جامعی منجر نشود.
با این حال، برخی تحلیلگران اشاره می‌کنند که اسرائیل از این مذاکرات چندان خشنود نیست. این کشور نگران است که هرگونه توافق، حتی در سطح محدود، به تقویت موقعیت ژئوپلیتیکی ایران منجر شود. اعلام مذاکرات از سوی ترامپ ظاهراً بنیامین نتانیاهو را غافلگیر کرده است.
هنوز زود است که نتایج این مذاکرات را با قطعیت پیش‌بینی کرد. بی‌اعتمادی دیرینه میان تهران و واشنگتن و نقش بازیگران منطقه‌ای و جهانی، از جمله اسرائیل، چالش‌های مهمی پیش روی این گفت‌وگوها قرار داده است. با این وجود، استقبال گسترده کشورهای منطقه و جهان از این مذاکرات و ارزیابی مثبت ایران و امریکا از فضای گفت‌وگوها، نقطه امیدی در میان تنش‌های منطقه‌ای به شمار می‌رود.
