امیرخان متقی، وزیر خارجهی امارت اسلامی افغانستان، از پنج روز پیش و پس از پایان نشست مسکو به هند سفر کرده است. در این سفر، وی با تعداد زیادی از مقامهای هندی، از جمله جی شنکر، وزیر امور خارجهی هند، دیدار و گفتوگو کرده است. کارشناسان مسایل سیاسی معتقدند که این دیدارها بیانگر تلاشهای دوجانبه برای تقویت روابط دیپلماتیک میان کابل و دهلی نو است.
نثار احمد شیرزی، آگاه روابط بینالملل در پیوند به سفر وزیر خارجه امارت اسلامی به هند به خبرگزاری آفاق گفت: «سفر آقای متقی به هند، گامی مهم در گسترش تعاملات سیاسی و اقتصادی میان کابل و دهلینو است.»
در این سفر، آقای متقی همچنین از مدرسهی دیوبند، یکی از مراکز مهم دینی در هند، بازدید کرده و امروز(دوشنبه، ۲۱ میزان) با شماری از اعضای جامعهی اهل سیک افغان نیز دیدار داشته است. در یک اقدام دیگر، حضور پرچم امارت اسلامی در اتاق کنفرانس طی سخنرانی متقی و استقبال بیسابقهی مقامات هندی از وی، نشانههای روشنی از تمایل هند به پذیرش تدریجی امارت اسلامی بهعنوان یک واقعیت سیاسی در افغانستان است. در روز پنجم، وزیر خارجه امارت اسلامی در گفتوگو با خبرنگاران گفت که اکنون سفارت افغانستان در هند به طور کامل در کنترول امارت اسلامی است.
عبدالجمیل شیرانی، فعال سیاسی در این زمینه به خبرگزاری آفاق گفت: «قرار گرفتن پرچم امارت اسلامی در اتاق کنفرانس و در عین سخنرانی آقای متقی نشان داد که هند، حکومت افغانستان را به عنوان یک واقعیت عینی پذیرفته و به احتمال زیاد که بزودی امارت اسلامی افغانستان را نیز به گونه رسمی به رسمیت بشناسد.»
این تحولات حاکی از آن است که روابط دو کشور به سمت گرمی و احتمالاً شناسایی رسمی پیش میرود. در صورت تداوم این روند، میتوان انتظار داشت که بهزودی شاهد یک تحول دیپلماتیک قابلتوجه میان کابل و دهلینو خواهیم بود. تحلیلگران به این باور اند که هند، بهعنوان یکی از قدرتهای منطقهای و بازیگر کلیدی در جنوب آسیا، میتواند با تقویت روابط با امارت اسلامی، نقش مهمی در ثبات افغانستان و منطقه ایفا کند.
سمیر انگار، آگاه روابط بینالملل در این زمینه به خبرگزاری آفاق گفت: «هند شریک منطقهای و اقتصادی مهم افغانستان است، تقویت روابط با دهلینو، بخشی از سیاست خارجی متعادل امارت اسلامی افغانستان است که به ثبات کشور نیز کمک میکند.»
این نزدیکی ممکن است به همکاریهای اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی منجر شود که برای امارت اسلامی، در پی کسب مشروعیت بینالمللی، یک دستاورد بزرگ خواهد بود. با این حال، این گرمی روابط، نگرانیهایی را در پاکستان، همسایهی سنتی افغانستان، ایجاد کرده است. پاکستان که همواره روابط پیچیدهای با افغانستان داشته، ممکن است این نزدیکی را بهعنوان تهدیدی برای نفوذ خود در منطقه تلقی کند. رقابت تاریخی هند و پاکستان در منطقه، بهویژه در رابطه با افغانستان، میتواند با این تحولات تشدید شود. پاکستان احتمالاً نگران است که تقویت روابط کابل-دهلینو، جایگاه استراتژیک آن را تضعیف کرده و توازن قدرت در منطقه را به نفع هند تغییر دهد.
کارشناسان حوزه سیاست، نگرانیهای پاکستان از گرمی روابط کابل و دهلینو را به عنوان نشانهای از ضعف استراتژیک اسلامآباد توصیف میکنند. آنان تأکید دارند که پاکستان به شدت نگران است تا امارت اسلامی با هند نزدیک نشود، زیرا این نزدیکی میتواند نفوذ تاریخی پاکستان در افغانستان را تضعیف کند، حمایت از گروههای ضدپاکستانی مانند تحریک طالبان پاکستان «تیتیپی» را تقویت بخشد، و توازن قدرت منطقهای را به نفع هند تغییر دهد.
حمیدالله مفید، آگاه مسایل سیاسی در این زمینه به خبرگزاری گفت: «پاکستان از نزدیکی کابل به دهلینو وحشت دارد، زیرا این امر پس از جنگ اخیر، امکان استفاده از افغانستان به عنوان عمق استراتژیک علیه هند را از بین میبرد.»
در مجموع، این تحولات نشاندهندهی پویایی جدید در دیپلماسی منطقهای است که میتواند پیامدهای گستردهای برای آیندهی روابط کابل-دهلینو و معادلات منطقهای به همراه داشته باشد.
