مذاکرات بدون نتیجه در استانبول
پس از توقف موقت مذاکرات میان هیأت امارت اسلامی و دولت پاکستان، یک منبع آگاه به خبرگزاری آفاق گفت که هیأت پاکستانی همچنان در ترکیه حضور دارد، اما ازسرگیری گفت‌وگوها برای امروز (پنج‌شنبه) قطعی نیست. به گفته این منبع، مواضع هیأت پاکستانی در جریان مذاکرات «غیرمنطقی و غیرعملی» ارزیابی شده و از آنان خواسته شده است در خواسته‌های خود تجدیدنظر کنند.
منبع افزود که هیأت پاکستانی از امارت اسلامی خواسته است تعهد دهد هیچ رویداد ضدامنیتی در خاک پاکستان صورت نگیرد و نیز اعضای گروه «تحریک طالبان پاکستان» (TTP) از پاکستان خارج شده و به افغانستان منتقل شوند. در واکنش، هیأت امارت اسلامی تأکید کرده که این افراد اتباع پاکستان‌اند و کنترل آنان در داخل خاک آن کشور بر عهده حکومت اسلام‌آباد است. با این حال، طرف افغان گفته است که در صورت حضور اعضای TTP در افغانستان، آنان را قانع خواهد کرد تا کشور را ترک کنند.
به گفته منبع، تا کنون هیچ گفت‌وگویی درباره خط فرضی دیورند انجام نشده و این موضوع در دستور کار مذاکرات قرار ندارد. وی افزود که هیأت افغان خواستار آن است که خاک پاکستان علیه افغانستان، از جمله توسط داعش، مورد استفاده قرار نگیرد، حریم هوایی افغانستان نقض نشود، سیاست از تجارت جدا بماند و گذرگاه تورخم، به عنوان مسیر تجارتی، نباید قربانی تنش‌های سیاسی شود.
منبع تأکید کرد که تا زمانی که هیأت پاکستانی در مواضع غیرمنطقی خود تجدیدنظر نکند، احتمال موفقیت مذاکرات اندک خواهد بود.
تحلیل کارشناسان: پاکستان در پی تحمیل خواست‌های غیرعملی است
تحلیلگران سیاسی باور دارند که خواست‌های هیأت پاکستانی نه‌تنها غیرمنطقی، بلکه غیرعملی و خلاف اصول روابط دوجانبه است. به گفته آنان، اسلام‌آباد می‌کوشد تا مسائل داخلی خود را بر دوش افغانستان بیندازد و از امارت اسلامی بخواهد تعهد دهد که در خاک پاکستان هیچ رویداد امنیتی رخ ندهد؛ در حالی‌که تأمین امنیت، مسئولیت مستقیم هر کشور در قلمرو خود است.
به باور آگاهان، چگونه ممکن است یک کشور از کشور دیگر تضمین بگیرد که در داخل مرزهایش هیچ رویداد امنیتی صورت نگیرد؟ این خواست، در واقع تلاش برای فرار از مسئولیت و فرافکنی مشکلات داخلی است. به باور آنها، پاکستان باید به جای طرح چنین مطالبات غیرعملی، توانایی امنیتی و سیاسی خود را در داخل مرزهایش تقویت کند.
کارشناسان تأکید دارند که اعضای تحریک طالبان پاکستانی، شهروندان و اتباع پاکستان هستند و درخواست انتقال آنان به افغانستان، اقدامی غیرعقلانی است که با اصول حاکمیت ملی مغایرت دارد. کارشناسان تأکید می‌کنند که انتقال گروه‌های مسلح از یک کشور به کشور دیگر نه‌تنها غیرعملی، بلکه در تعارض با موازین بین‌المللی است.
به باور آنان، پافشاری بر خواست‌های غیرمنطقی و غیرعملی از سوی هیأت پاکستانی، نشان‌دهنده نبود اراده واقعی برای گفت‌وگوهای سازنده است. از دید تحلیلگران سیاسی، چنین مواضعی نه‌تنها به حل اختلافات کمک نمی‌کند، بلکه فضای بی‌اعتمادی را میان دو کشور افزایش می‌دهد.
برخی تحلیلگران نیز گفته‌اند که اسلام‌آباد در تلاش است خواست‌ها و منافع خود را بر امارت اسلامی تحمیل کند و از پذیرش مسئولیت بحران امنیتی داخلی خود شانه خالی نماید. در حالی‌که به باور آنها، حل چالش‌های امنیتی پاکستان در گرو اصلاح ساختارهای سیاسی و امنیتی آن کشور است، نه با صدور بحران به افغانستان.
مسئولیت‌گریزی پاکستان و چشم‌انداز ناروشن دستیابی به توافق
به نظر می‌رسد دور دوم مذاکرات میان امارت اسلامی و پاکستان در استانبول، همچنان در سایه بی‌اعتمادی و فشارهای سیاسی ادامه دارد. تا زمانی که اسلام‌آباد از خواست‌های غیرمنطقی و تحمیلی خود دست نکشد و مسئولیت مشکلات داخلی‌اش را نپذیرد، چشم‌انداز دستیابی به توافق روشن نیست. کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت و کارشکنی و فرافکنی پاکستان در مذاکرات استانبول، نه‌تنها روابط دو کشور را تیره‌تر می‌سازد، بلکه بر ثبات منطقه نیز تأثیر منفی خواهد گذاشت.