سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، و هیأت بلندپایه دیپلماتیک این کشور، صبح امروز (شنبه، ۲۳ حمل) برای گفت‌وگوی غیرمستقیم با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییس‌جمهور امریکا در امور غرب آسیا، وارد عمان شدند.
علاوه بر سید عباس عراقچی، مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی، کاظم غریب‌آبادی معاون بین‌الملل و حقوقی، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، و شماری از مذاکره‌کنندگان ارشد حوزه تحریم‌ها و کارشناسان هسته‌ای نیز در ترکیب این هیأت حضور دارند.
عراقچی در دیدار با سید بدر البوسعیدی، همتای عمانی خود، درباره‌ی ترتیبات اجرای گفت‌وگوهای غیرمستقیم با امریکا به بحث و تبادل نظر پرداخت و محورها و مواضع ایران را برای انتقال به طرف امریکایی، به وزیر خارجه عمان سپرد.
عراقچی پس از این دیدار گفت که اراده ایران رسیدن به یک توافق منصفانه و شرافتمندانه است. او اضافه کرد: «نیت ما رسیدن به یک توافق منصفانه و شرافتمندانه از موضع برابر است، گفت: اگر طرف مقابل هم از همین موضوع وارد شده باشد، شانسی برای یک تفاهم اولیه که منجر به یک مسیر مذاکراتی شود، وجود خواهد داشت.»
وزیر خارجه ایران همچنین، درباره‌ی مسائل مورد بحث در مذاکرات توضیح داد: «از جمله اگر اراده کافی در طرفین وجود داشته باشد ما در مورد جدول زمانی هم تصمیم می‌گیریم ولی هنوز برای صحبت کردن در این‌باره زود است. آنچه که تا الان روشن است این است که مذاکرات غیر مستقیم خواهد بود و از نظر ما فقط در موضوع هسته‌ای و با اراده لازم برای حصول به یک توافق از موضع برابر که منجر به تامین منافع ملی مردم ایران باشد، صورت خواهدگرفت.»
ترامپ: نشست ما با ایران مهم است
در سوی دیگر، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا، روز گذشته (جمعه، ۲۲ حمل) نشست امروز با ایران را مهم دانست و افزود: «می‌خواهم ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشند. می‌خواهم ایران کشوری فوق‌العاده، بزرگ و شاد باشد، اما آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند. ما روز شنبه با آنها مذاکره می‌کنیم. ما یک نشست مهم با آنها داریم. در مورد ایران، می‌خواهم آنها شکوفا شوند، اما آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند.»
پیش از این، استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه و رییس هیأت مذاکره‌کننده امریکا، اعلام کرده بود که مذاکرات امروز با ایران، درباره‌ی اعتمادسازی خواهد بود.
استقبال از مذاکرات ایران و امریکا
برخی مسوولان سازمان‌های بین‌المللی و مقام‌های کشورهای مختلف از این مذاکرات استقبال کرده‌اند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگو با یک رسانه چینی اظهار داشت که به توافق میان ایران و امریکا نیاز است. او تصریح کرد: «ما به یک توافق نیاز داریم و آن را زود نیاز داریم. ما این کار را قبل از نشست مهم بین امریکا و ایران در عمان انجام می‌دهیم. بنابراین، رقم خوردن بهترین‌ها را در آنجا آرزو می‌کنیم.»
همچنین، فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق، در دیدار با سعید خطیب‌زاده، رییس هیأت ایرانی در نشست دیپلماسی آنتالیا، از مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا استقبال کرده است. او ابراز امیدواری کرد: «این مذاکرات نتایج مثبت به همراه داشته باشد و منجر به تحقق ثبات در منطقه شود.»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا، در دور دوم ریاست‌جمهوری خود بارها بر امیدواری‌اش برای رسیدن به توافقی با ایران تأکید کرده است. با وجود تهدیدها به اقدام نظامی علیه تهران، ترامپ همواره خواستار گفت‌وگوی مستقیم با ایران بوده و اعلام کرده که مسیر دیپلماسی را همچنان باز می‌داند.
در سوی مقابل، مقام‌های ایران نیز بارها تأکید کرده‌اند که برنامه هسته‌ای تهران ماهیتی کاملاً صلح‌آمیز دارد و هیچ‌گاه به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نبوده‌اند.
در چنین فضایی، این دور از مذاکرات می‌تواند نقطه عطفی در روابط دوجانبه ایران و امریکا باشد. شماری از تحلیلگران روابط بین‌المللی معتقدند که رسیدن به توافق، می‌تواند آغازگر فصلی تازه در مناسبات سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان دو کشور و حتی در سطح منطقه باشد. توافقی که می‌تواند به کاهش تنش‌های موجود کمک کند.
با این حال، شماری دیگری از آگاهان روابط بین‌الملل می‌گویند که اگر واقع‌گرایانه به این موضوع دیده شود، مسیر پیش‌رو آسان نیست. شکاف‌های عمیق و بی‌اعتمادی‌های گذشته می‌توانند چالش‌های جدی فرا راه موفقیت این مذاکرات باشند. در عین حال، شکست احتمالی این تلاش‌ها ممکن است بر وضعیت شکننده منطقه، که هم‌اکنون نیز با بحران‌های متعددی روبه‌رو است، سایه بیفکند.
روی‌هم‌رفته، می‌توان گفت که باز بودن کانال دیپلماسی خود نشانه‌ای امیدوارکننده است. در جهانی پرتنش و غیرقابل پیش‌بینی سیاست، گفت‌وگو، حتی اگر به نتیجه فوری نرسد، همیشه بهتر از رویارویی است.
