درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل وارد ششمین روز خود شده و نشانهای از فروکش کردن این بحران دیده نمیشود. با وجود برخی تلاشهای دیپلماتیک، تنشها لحظهبهلحظه در حال تشدید است و فضای منطقه بهطرز نگرانکنندهای سنگینتر شده است. نگاهها با بیم و امید به آیندهای دوخته شده که هنوز در مهی از ابهام فرو رفته است.
در ادامه افزایش حملات متقابل، مقامهای ارشد ایران با صدور پیامهایی بر ادامه روند درگیری تأکید کردهاند. آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران، بامداد چهارشنبه ۲۸ جوزا در پیامی کوتاه در پلتفرم ایکس از آغاز نبرد با اسرائیل سخن گفت.
همچنین رهبر ایران در پیامی تلویزیونی، امروز گفت که ایران تسلیمشدنی نیست و هرگونه ورود نظامی امریکا بدون تردید با صدمه جبرانناپذیر همراه خواهد بود.
رهبران ایران همچنین هشدار داد: «افراد باخردی که ایران و ملت و تاریخ ایران را میشناسند هیچگاه با زبان تهدید با این ملت سخن نمیگویند زیرا ملت ایران تسلیمشدنی نیست و امریکاییها بدانند هرگونه ورود نظامی امریکا بدون تردید با صدمه جبرانناپذیر همراه خواهد بود».
همزمان، مسعود پزشکیان رییسجمهور ایران، با تأکید بر همصدایی ملی اظهار داشت که با وحدت مردم و همراهی سریع مسئولان، میتوان بر هر بحرانی غلبه کرد. او خواستار حضور فوری نهادهای حمایتی برای رسیدگی به مشکلات مردم شد.
پزشکیان افزود: « اگر مردم با ما همراه باشند هیچ مشکلی کشور را به مخاطره نمیاندازد و بر همین اساس نیاز است که همه اقدامات در کشور حول محور حفظ و تقویت انسجام ملی باشد. باید همه اقدامات در جهت حفظ انسجام ملی باشد و باور دارم که با انسجام و وحدت ملی از هر بحرانی عبور خواهیم کرد».
عبدالرحیم موسوی، رییس ستادکل نیروهای مسلح ایران نیز اعلام کرد که عملیاتهای پیشین تنها جنبه بازدارنده داشته و عملیاتهای تنبیهی در راه است.
رییسستاد نیروهای مسلح ایران تأکید کرد: «عملیات که تاکنون اجرا شده صرفاً هشدار برای بازدارندگی بوده وعملیات تنبیهی به زودی اجرا خواهد شد. بنا براین به ساکنان سرزمینهای اشغالی بهویژه تلآویو و حیفا هشدار داده میشود که برای حفظ جان خود این مناطق را ترک کنند و خودشان را قربانی امیال نتانیاهو نکنند».
ساعاتی پس از پیام رهبر ایران، سپاه پاسداران از آغاز موج یازدهم عملیات «وعده صادق ۳» خبر داد. ایمان تاجیک، سخنگوی این عملیات گفت که موشکهای فتاح با عبور از سامانههای دفاعی اسرائیل به اهدافی در سرزمینهای اشغالی اصابت کردهاند و تسلط ایران بر آسمان این مناطق را نشان دادند.
ایمان تاجیک بیان داشت: « موشکهای قدرتمند و مانورپذیر فتاح امشب با عبور از سپر دفاع موشکی، پناهگاه بزدلان صهیونیست را بارها لرزاند و پیام اقتدار ایران را به همپیمان جنگافروز تلآویو که در خیالات و توهمات پوچ است، ارسال کرد. حمله موشکی امشب نشان داد ما به آسمان سرزمینهای اشغالی تسلط کامل یافتهایم و ساکنان آن برابر حملات موشکی ایران کاملا بیدفاع شدهاند».
در سوی دیگر، اسرائیل نیز از اجرای موجی گسترده از حملات خبر داد. کمال پنجاسی، سخنگوی فارسیزبان ارتش این رژیم اعلام کرد که نیروی هوایی اسرائیل تأسیسات تولید سانتریفیوژ در تهران را هدف قرار داده است.
کمال پنجاسی اظهار داشت: «ایران ضربه سنگین در قلب سرزمین خود متحمل گشته که انتظار را نداشت نه از حیث زمان، نه سرعت و نه شدت آن. شب گذشته در چارچوب تلاش گسترده برای ضربه زدن به زیرساختهای هوایی ایران، 50 فروند جنگنده نیروی هوایی اسرائیل در تهران، تأسیسات تولید سانترفیوژ را که برای ادامه و تقویت غنیسازی یورانیم طراحی شده بوند، هدف قرار دادند».
ادامه این رویارویی، واکنشهای گسترده جهانی را در پی داشته است. در واشنگتن، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، روز سهشنبه ۲۷ جوزا جلسهای اضطراری با تیم امنیت ملی خود در کاخ سفید برگزار کرد تا درباره نقش احتمالی آمریکا در این درگیری تصمیمگیری کند. برخی منابع گزارش دادند که در این جلسه توافق نظری حاصل نشده است.
در همین حال، شماری از نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات کنگره آمریکا با ارائه طرحی جدید خواستار آن شدند که هرگونه مداخله نظامی در این درگیریها بدون تصویب رسمی کنگره ممنوع شود.
در اروپا، امانوئل مکرون رییسجمهور فرانسه از ترامپ خواست دیپلماسی با ایران را از سر گیرد.
مکرون همچنین اضافه کرد: «ما نمیخواهیم ایران به سلاح هستهای دست یابد. اما بزرگترین اشتباه، استفاده از حملات نظامی برای تغییر حکومت است زیرا در آن صورت آشوب ایجاد میشود و مسئولیت ما این است که در اسرع وقت مذاکرات را از سر بگیریم تا بتوانیم دوباره مسیر مسئله هستهای و بالستیک را تعیین کنیم».
سیانان نیز در گزارشی از هشدار روسیه به ایالات متحده امریکا خبر داده است. این شبکه نگاشته است که روسیه به واشنگتن از هرگونه کمک مستقیم نظامی به اسرائیل یا حتی فکر کردن به انجام این کار هشدار داده است.
از سوی دیگر، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه حملات اسرائیل به ایران را محکوم کرد و آن را خلاف حقوق بینالمل دانست.
وزیر خارجه روسیه در ادامه تأکید کرد: «ادامه حملات شدید اسرائیل به سایتهای هستهای صلحآمیز ایران بر اساس حقوق بینالملل غیرقانونی است و تهدیدهای غیرقابل قبول برای امنیت بینالمللی ایجاد میکند و جهان را به سوی فاجعهای هستهای سوق میدهد».
چندین کشور و سازمان افریقایی نیز با محکوم کردن حملات اسرائیل، خواستار گفتوگوی فوری برای حل بحران شدند.
با وجود ادعای مکرر مقامهای اسرائیلی مبنی بر تسلط بر آسمان ایران، گزارشهای میدانی روایت دیگری دارند. رسانههای ایرانی اعلام کردهاند که یک فروند جنگنده اف-۳۵ اسرائیل توسط پدافند هوایی ایران منهدم شده است.
از سوی دیگر، منابع خارجی از کاهش ظرفیت عملیاتی اسرائیل خبر میدهند و برآورد کردهاند که ذخایر موشکی این رژیم، در صورت تداوم درگیری، تنها تا حدود ۲۰ روز دیگر دوام خواهد داشت. گزارشهایی نیز از شکست سامانههای پدافندی اسرائیل در رهگیری موشکهای ایرانی منتشر شده و ویدیوهایی از خودزنی پدافند هوایی این کشور در فضای مجازی دستبهدست میشود.
رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل از بامداد جمعه ۲۳ جوزا و در پی حملات هوایی اسرائیل به تهران و چند شهر دیگر آغاز شد؛ حملاتی که به کشته شدن شماری از فرماندهان نظامی، دانشمندان هستهای و غیرنظامیان ایرانی انجامید.
در حالیکه تنشها میان ایران و اسرائیل به مرحلهای بیسابقه رسیده و چشماندازی برای توقف درگیریها دیده نمیشود، بیم آن میرود که بحران از مرزهای دو کشور فراتر رفته و دامنهاش به کل منطقه سرایت کند. این وضعیت، نهتنها امنیت خاورمیانه، بلکه تعادل سیاسی و اقتصادی جهان را نیز در هالهای از نگرانی فرو برده و مسیر آینده را بیش از هر زمان دیگری نامعلوم ساخته است.