امارت اسلامی پس از نزدیک به چهارسال تلاش برای به رسمیت‌شناخته‌شدن، سرانجام روز (پنج‌شنبه، ۱۲ سرطان، ۱۴۰۴) از سوی روسیه به رسمیت شناخته شد و بدین ترتیب روسیه نخستین کشوری است که حکومت امارت اسلامی را به رسمیت شناخته است.
به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی افغانستان توسط روسیه گامی تاریخی در تقویت روابط دیپلماتیک و کاهش انزوای بین‌المللی حکومت سرپرست است، این اقدام مشروعیت سیاسی امارت اسلامی را افزایش داده، راه را برای همکاری‌های اقتصادی به ویژه در بخش معادن و تجارت هموار می‌کند.
این رسمیت‌شناسی باعث تقویت ثبات منطقه‌ای از طریق مبارزه مشترک با تروریزم می‌شود و تعامل با کشورهای آسیای میانه را تسهیل می‌کند، همچنان این تصمیم می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها باشد و جایگاه استراتژیک افغانستان را در منطقه ارتقا دهد.
در این یادداشت به منفعت و زوایای مختلف این گام تاریخی روسیه می‌پردازیم اینکه، این اقدام چقدر به نفع مردم افغانستان است و می‌تواند باعث تقویت ثبات و امنیت در منطقه و جهان شود.
تقویت روابط دیپلماتیک و سیاسی
شناسایی رسمی امارت اسلامی توسط روسیه، گامی مهم و تاریخی در رسمی‌سازی روابط دیپلماتیک بین کابل و مسکو تلقی می‌شود، کارشناسان حوزه سیاست معتقدند که این امر می‌تواند به تقویت همکاری‌های سیاسی و دیپلماتیک منجر شود و جایگاه افغانستان را در عرصه بین‌المللی ارتقا دهد.
روح‌الله هوتک، آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی توسط روسیه نقطه عطفی در روابط دو کشور است که پیامدهای مثبت سیاسی، امنیتی و اقتصادی به دنبال دارد، این تصمیم روسیه می‌تواند به گشایش روابط رسمی دیپلماتیک منجر شود و راه را برای دیگر کشورها جهت تعامل با افغانستان باز کند.»
برخی دیگری از کارشناسان نیز معتقدند که پس از روسیه کشورهای دیگری نیز بزودی اقدام مشابه اتخاذ خواهند کرد.
محمد سلیم پیگیر، آگاه مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «قبل از اینکه ولادیمیر پوتین، امارت اسلامی افغانستان را به رسمیت بشناسد با رهبران سازمان بریکس، پیمان امنیت جمعی، سازمان شانگهای و حتا با رییس جمهور امریکا نیز مشوره نموده است؛ از همین سبب است که من باور دارم که بعد از این، سلسله به رسمیت‌شناسی ادامه پیدا می‌کند و افغانستان از انزوای سیاسی بیرون می‌شود.»
توسعه همکاری‌های اقتصادی
آگاهان مسایل اقتصادی معتقدند که روسیه به منابع طبیعی افغانستان به ویژه معادن، علاقه‌مند است و این اقدام مسکو می‌تواند به سرمایه‌گذاری‌های مشترک در بخش‌های استخراج معادن و انرژی منجر شود که برای اقتصاد افغانستان به خصوص در شرایط فعلی بسیار مثبت است.
برخی از این آگاهان تاکید می‌کنند که به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی از سوی روسیه می‌تواند به گشایش روابط تجاری رسمی‌تر منجر شود از جمله امضای توافق‌نامه‌های اقتصادی که به توسعه زیرساخت‌ها و بهبود معیشت مردم کمک کند.
طاووس فرزاد، آگاه مسایل اقتصادی به خبرگزاری آفاق گفت: «به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی توسط روسیه می‌تواند افق جدیدی در روابط اقتصادی کابل با مسکو ایجاد کند، دسترسی روسیه به بازارهای جنوب آسیا از طریق مسیرهای ترانزیتی افغانستان، همراه با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیربنایی مانند تونل سالنگ، می‌تواند به رشد اقتصادی و خودکفایی افغانستان کمک کند.»
تقویت ثبات و امنیت منطقه‌ای
آگاهان مسایل نظامی به این باور اند که روسیه و امارت اسلامی می‌توانند در زمینه مبارزه با گروه‌های تروریستی همکاری کنند، حذف نام امارت اسلامی از فهرست گروه‌های ممنوعه روسیه نشان‌دهنده اعتماد مسکو به توانایی امارت اسلامی در کنترول تهدیدات امنیتی است.
برخی از این کارشناسان تاکید می‌کنند که موقعیت ژئوپلیتیکی افغانستان به عنوان پل ارتباطی بین آسیای میانه، جنوبی و غربی برای روسیه اهمیت دارد و تقویت روابط با امارت اسلامی می‌تواند به ایجاد ثبات منطقه‌ای و کاهش تنش‌های ژیوپلیتیکی کمک کند.
کامران امان، آگاه مسایل سیاسی و نظامی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «به رسمیت‌شناسی امارت اسلامی از سوی روسیه در راستای منافع مشترک هر دو کشور است و این می‌تواند برای ایجاد نظم و امنیت در منطقه اثرگذار باشد.»
کاهش نفوذ قدرت‌های غربی در منطقه
تحلیل‌ها بر این است که به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی توسط روسیه می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش نفوذ غرب در منطقه به ویژه در آسیای مرکزی و جنوبی کمک کند.
جنرال صادق شینواری، نظامی پیشین افغان به خبرگزاری آفاق گفت: «این اقدام روسیه می‌تواند به کاهش نفوذ قدرت‌های غربی در منطقه کمک کند که این امر برای برخی کشورهای منطقه مانند چین یک مزیت استراتژیک نیز است.
با به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی، روسیه به همراه متحدانش مانند چین می‌تواند خلأ ناشی از خروج غرب به ویژه امریکا از افغانستان را پر کند و این به مسکو امکان می‌دهد تا نفوذ خود را در منطقه‌ی که پیشتر تحت تاثیر غرب بود، گسترش دهد.
از سویی دیگر، تصمیم اخیر روسیه در مورد امارت اسلامی، بخشی از استراتژی مسکو برای تقویت روابط با کشورهای غیرغربی و کاهش وابستگی منطقه به قدرت‌های غربی نیز است.
اسدالله اتل، فعال سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «همکاری روسیه با امارت اسلامی به ویژه در کنار پشتی‌بانی چین می‌تواند محور شرقی (روسیه، چین و ایران) را در برابر نفوذ غرب تقویت کند و این می‌تواند کشورهای آسیای مرکزی را به سمت همکاری نزدیک‌تر با مسکو و پکن سوق دهد.»
حمایت از تعاملات منطقه‌ای و کاهش انزوای بین‌المللی
پس از آنکه امارت اسلامی از سوی روسیه به رسمیت‌شناخته شد، این اقدام مسکو مورد استقبال چین قرار گفت که این نشان‌دهنده حمایت گسترده‌تر منطقه‌ای نیز است.
آگاهان روابط بین‌الملل معتقدند که شناسایی رسمی امارت اسلامی از سوی روسیه، می‌تواند به ایجاد یک جبهه مشترک برای تعامل با امارت اسلامی منجر شود و انزوای دیپلماتیک افغانستان را کاهش دهد.
سید محسن حسینی، آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «اقدام تازه روسیه در زمینه تعامل رسمی با حکومت سرپرست افغانستان می‌تواند فشارهای دیپلماتیک بر امارت اسلامی را کاهش دهد و به آن امکان دهد تا در مذاکرات جهانی نقش فعال‌تری داشته باشد. امارت اسلامی همواره گفته که شرایط لازم برای به رسمیت‌شناخته‌شدن را فراهم کرده که تصمیم مسکو تاییدی بر این گفته‌هاست که باعث مشروعیت بیشتری در داخل و خارج از کشور می‌شود.»
نفع مردم افغانستان در به رسمیت‌شناسی امارت اسلامی
روسیه که عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل متحد است، نخستین کشوری است که در این سطح امارت اسلامی افغانستان را به رسمیت می‌شناسد و این امیتاز بزرگی برای حاکمیت فعلی و مردم افغانستان است، شاید این دیدگاه‌ی صد در صد همه‌ی مردم افغانستان نباشد، اما آگاهان مسایل سیاسی و اقتصادی معتقدند که این شناسایی رسمی باعث جذب سرمایه‌گذاری، بهبود زیرساخت‌ها، تقویت امنیت و کاهش انزوای بین‌المللی می‌شود که این می‌تواند به گونه مستقیم و غیرمستقیم به نفع مردم افغانستان باشد.
هم‌زمان با این، برخی دیگر از کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند که این اقدام می‌تواند معیشت مردم را بهبود بخشد، فرصت‌های شغلی ایجاد کند و دسترسی به خدمات اساسی را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
در پایان این‌گونه می‌توان گفت که به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی توسط روسیه گامی کلیدی است که منافع قابل توجهی برای مردم افغانستان، منطقه و جهان به همراه دارد، این اقدام نه‌تنها جایگاه افغانستان را در عرصه بین‌المللی تقویت می‌کند، بلکه می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک در سطح منطقه‌ای و جهانی نیز کمک کند.
این اقدام می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های روسی در بخش معادن و انرژی منجر شود که فرصت‌های شغلی و درآمدزایی برای مردم ایجاد می‌کند، همچنان همکاری‌های امنیتی با روسیه به ویژه در مبارزه با گروه‌های تروریستی مانند داعش، امنیت داخلی را تقویت و زندگی امن‌تری برای مردم فراهم می‌کند.
در کنار این، تصمیم جدید روسیه، می‌تواند به کاهش تهدیدات جهانی مانند تروریزم و قاچاق مواد مخدر کمک کند و به کاهش انزوای دیپلماتیک و افزایش همکاری‌های بین‌المللی منجر شود.
حرف اخیر اینکه جهان در نهایت ناچار است که امارت اسلامی را به عنوان یک واقعیت عینی و حاکمیت فعلی افغانستان بپذیرد و به عنوان یک دولت با آن تعامل کند. همان‌طور که ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی، تصمیم روسیه را «جسورانه» خوانده و ابراز امیدواری کرده که دیگر کشورها نیز از روسیه پیروی کنند. به گفته آقای مجاهد، امارت اسلامی به عنوان قدرت حاکم در افغانستان، حضور پایداری دارد و تعامل سازنده با آن به نفع صلح و ثبات جهانی نیز است.
صاحب‌نظران نیز معقتدند که ادامه انزوای افغانستان تنها چالش‌های اقتصادی و امنیتی را تشدید می‌کند، در حالی که به رسمیت‌شناختن آن می‌تواند به همکاری‌های سازنده و توسعه پایدار منجر شود.
