دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا و ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه روز گذشته (پانزده آگست) در آنگوراژ آلاسکای امریکا دیدارد کردند تا بر توقف قطعی برای پایان جنگ در اوکرایین، به توافق برسند. مذاکرات این دو رهبر قدرتمند در قالب سهبهسه پشست درهای بسته برگزار شد و در کنار آنان، یوری اوشاکوف، مشاور کرملین، و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه از روسیه حضور داشتند و از طرف آمریکا، مارکو روبیو، وزیر خارجه، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، شرکت کردند. این مذاکرات به نزدیک به سه ساعت در پایگاه المندورف-ریچاردسن، طول کشید.
هرچند ولادیمیر پوتین موضوع اوکراین را یکی از محورهای اصلی این نشست عنوان کرده بود ولی توافق یا تفاهمی از این مذاکرات در توقف جنگ یا آتشبس در اوکراین درز نکرد، حال آنکه هر دو رهبر، مذاکرات را “سازنده” توصیف کردند. با اینحال، پوتین گفته است که امیدواراست “تفاهمات” صورتگرفته با ترامپ، زمینه را برای صلح در اوکراین فراهم کند. حالا که بیش از سه سال که از جنگ روسیه با اوکرایین میگذرد، فرد شماره یک روسیه ظاهرا در گفتارش، به پایان آن اشاره کرد و گفت: «صادقانه» میخواند آن را پایان دهد و می افزاید: «دلایل زیادی دارم که باور کنم با حرکت در این مسیر میتوانیم زودتر به پایان درگیری در اوکراین برسیم.»
ترامپ نیز از مذاکره با همتای روسیاش خرسند به نظر میرسد. وی با آنکه میگوید: ” در چند مورد بزرگ هنوز به نتیجه نهایی نرسیده اند”، اما از به باور او “توافقات زیادی” شکل گرفتهاند. رییس جمهور امریکا، به این دیدار از ده نمره، ده داده است. هر چند تا هنوز مشخص نیست اوکراین از این دیدار و مذاکرات، سود برده است یا نه، اما خبرگزاری روسی تاس به نقل از روزنامه نیویورک تایمز نوشته است که این روزنامه معتقد است پوتین با این مذاکرات معرفی تحریمهای جدید را به تعویق انداخته است و بلومبرگ نیز نوشت که پس از گفتوگوهای طولانی، «هیچیک از دو رهبر جزئیات روشنی از گفتوگوها یا نقاط توافقی ارائه ندادند.» این خبرگزاری افزوده است که این موضوع باعث افزایش نگرانی در اروپا و کییف خواهد شد.
در تازه ترین مورد و پس از دیدار میان پوتین و ترامپ، زلنسکی، رییس جمهور اوکراین با همتایی امریکاییاش گفتگوی تلفونی داشته و قرار است به روز دوشنبه ( ۱۸ آگست) به واشنگتن سفر کند. ترامپ حالا از زلنسکی به کاخ سفید دعوت کرده است، اما پس از دیدار با پوتین تاکید کرده بود که زلنسکی باید “توافق” کند. تا هنوز مشخص که منظور ترامپ از چه نوع “توافق” است – توافقی که پوتین میخواهد و یاهم زلنسکی و اروپا؟
اما عدم حضور اوکراین و متحدان اروپایی در مذاکرات سهبهسه روسیه و امریکا، نگرانیها را به بار آورده بود که مبادا ترامپ، بر سر قلمرو تصرف شده اوکراین از سوی روسیه، مخالفت نکند و آن را به مسکو واگذار کند. اوکراین هرچند همواره بر صلح به زعم آن”عادلانه” تاکید میکند، اما پایان جنگ را به عقب نشینی کامل نیروهای روس از سرزمین های “اشغالی” و تضمین های امنیتی، وابسته میداند – آنچه واگذاری این قلمرو به روسیه، پذیرفتنی نیست – دو خواست متضاد برای رسیدن به صلح که مسیر رسیدن به پایان جنگ را پیچیدهتر کرده است.
با آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین، و حمایت آمریکا از کییف، روابط میان واشنگتن و مسکو به تیرهگی کشید. پوتین اشاره کرده است که روابط روسیه و آمریکا در سالهای اخیر “به پایینترین سطح از زمان جنگ سرد” رسیده و باید “این تغییر کند و از تقابل به گفتوگو حرکت کنیم.” ترامپ در ادامه، بر نشست و دیدار بعدی میان دو رهبر تاکید کرد و پوتین پیشنهاد کرد که نشست بعدی در مسکو برگزار شود. ترامپ گفت که این امکانپذیر است، هرچند اذعان کرد که بابت این موضوع مورد انتقاد قرار خواهد گرفت.
این نخستین سفر پوتین به آمریکا در ده سال گذشته بود و تنها کمی بیش از پنج ساعت به طول انجامید. ترامپ و پوتین آخرین بار در تاریخ ۲۸ جون ۲۰۱۹ در نشست گروه ۲۰ در اوساکا برگزار شد، دیدار کردند و حالا موضوع جنگ اوکراین، پس از شش سال، عامل دیدار این دو رهبر شده است. با این تلاشها، حالا معلوم شود که ترامپ در صدد پایان دادن به جنگ اوکراین است یا احیای روابط با روسیه و شخص پوتین؟