در شبی که آسمان خاورمیانه بار دیگر از شعله‌های خشم و آتش انتقام ایران درخشید، تهران با اجرای عملیات «وعده صادق ۳» ضربه‌ای سنگین و کوبنده به اسرائیل وارد کرد. رگبار موشک‌ها و پهپادهای ایرانی آسمان شهرهای اسرائیلی را شکافت و سامانه دفاعی «گنبد آهنین»، که زمانی نماد اقتدار تل‌آویو بود، این‌بار زیر بار حجم بی‌سابقه‌ای از حملات، از کار افتاد. تهران این عملیات را پاسخی مستقیم به تجاوزات اخیر اسرائیل دانست و پیام روشنی ارسال کرد: دوران بی‌پاسخی گذشته است.
فروپاشی گنبد آهنین؛ خسارات سنگین در پالایشگاه حیفا و بت‌یام
در موج سوم این عملیات، شهرهای تل‌آویو، حیفا، اشدود، بت‌یام و رخووت هدف حملات سنگین موشکی و پهپادی قرار گرفتند.
علی نایینی سخنگوی سپاه پاسداران ایران، درباره این عملیات گفت: «در پاسخ به شرارت‌ها و تعرض‌های امروز رژیم صهیونیستی، تأسیسات تولید سوخت جنگنده‌ها و مراکز تأمین انرژی رژیم اسرائیل، با انبوه از موشک‌ها و پهپادها مورد هدف قرار گرفت. موج‌های جدید عملیات تهاجمی، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در صورت تداوم شرارت‌ها و تعرضات این رژیم، سهمگین، گسترده و مخرب‌تر ادامه خواهد یافت».
منابع اسرائیلی از آسیب جدی به تاسیسات نفتی و پالایشگاه حیفا خبر داده‌اند. شبکه ۱۲ اسرائیل اعلام کرد که ده‌ها موشک بالستیک ایرانی به‌سمت این تاسیسات شلیک شده و بسیاری از آن‌ها با عبور از سامانه‌های پدافندی به اهداف اصابت کرده‌اند. همچنین یک مرکز تحقیقاتی وابسته به ارتش اسرائیل نیز در میان اهداف بوده است. در جنوب تل‌آویو نیز خسارات سنگینی گزارش شده؛ از جمله در شهر بت‌یام که دست‌کم ۳۵ نفر مفقود و بیش از ۲۴۰ نفر زخمی شده‌اند. آمار غیررسمی تعداد کشته‌شدگان را ۱۳ نفر اعلام کرده، هرچند گزارش‌ها در این خصوص ضدونقیض‌اند.
در پاسخ، اسرائیل نیز بلافاصله حملات تلافی‌جویانه‌ای را آغاز کرد. اهدافی در تهران از جمله ستاد فرماندهی وزارت دفاع، سازمان پژوهش‌های دفاعی و همچنین انبارهای سوخت در شهران و جنوب ایران مورد حمله قرار گرفتند. وزارت نفت ایران اعلام کرد که این حملات موجب تخریب قابل‌توجهی نشده و شرایط تحت کنترل است.
ایران اعلام کرد سامانه پدافند هوافضای کشور موفق به رهگیری و انهدام سه موشک کروز، ۱۰ پهپاد و ده‌ها ریزپرنده ارتش اسرائیل شده است.
در تازه‌ترین تحولات، سخنگوی ارتش اسرائیل هشدار داده که افراد، مناطق اطراف کارخانجات تسلیحاتی را ترک کنند. او هشدار داد: «تمامی افرادی که هم‌اکنون یا در آینده نزدیک در داخل یا حوالی کارخانجات تولید تسلیحات نظامی و نهادهای پشتیبانی ایران حضور دارند، فوراً این مناطق را ترک کنند و تا اطلاع ثانوی بازنگردند. حضور شما در کنار این زیرساخت‌ها جانتان را به خطر می‌اندازد».
جهان در برابر جنگ، از محکومیت اسرائیل تا درخواست به خویشتنداری
تحولات اخیر موجی از واکنش‌های بین‌المللی را برانگیخته است. در حالی که گزارش‌ها از درخواست اسرائیل از ایالات متحده برای مشارکت در حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران حکایت دارند، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» موضعی متفاوت گرفت.
ترامپ اظهار داشت: «ایالات متحده هیچ نقشی در حمله امشب به ایران نداشت. اگر ایران به هر شکل یا شیوه‌ای به ما حمله کند، تمام قدرت و توان نیروهای مسلح امریکا با شدتی بی‌سابقه بر شما فرود خواهد آمد. با این حال، ما می‌توانیم به راحتی توافقی میان ایران و اسرائیل به دست آوریم و به این درگیری خونین پایان دهیم. جنگ میان اسرائیل و ایران باید پایان یابد».
با این حال، سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار سفرای خارجی مقیم تهران گفت که از نظر ما امریکا شریک این حملات است و باید مسئولیت خودش را بپذیرد. وزیر خارجه ایران همچنان گفت که ادعای امریکا را در مورد عدام دخالت در حملات اسرائیل را باور نمی‌کنیم.
عراقچی اضافه کرد: «ظرف دو روز گذشته، از کانال‌های مختلف پیام امریکا را دریافت کرده‌ایم که ادعا می‌کند دخالتی در این حمله نداشته و نخواهد داشت. همانطور که گفتم، ما این ادعای امریکا را باور نمی‌کنیم، زیرا شواهد ما خلاف این را نشان می‌دهد. اگر واقعاً چنین ادعایی دارند، خوب است که صراحتاً و علناً آن را اعلام کنند؛ پیام خصوصی کفایت نمی‌کند. لازم است دولت امریکا موضع خود را دقیقاً اعلام کرده و حمله به تأسیسات هسته‌ای را صراحتاً محکوم کند».
همزمان با این، مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور ایران، در گفت‌وگوی تلفنی با امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه، تأکید کرد تصور مذاکره همزمان با حملات اسرائیل باطل است. او با اشاره به هماهنگی احتمالی امریکا با اسرائیل در این حملات، خواستار توقف تجاوزات شد. مکرون در پاسخ اعلام کرد فرانسه از حملات اسرائیل اطلاعی نداشته و آماده همکاری برای حل‌وفصل مسئله هسته‌ای است.
مکرون بیان داشت: «فرانسه از قصد اسرائیل برای حمله به ایران اطلاعی نداشت و مشارکتی نیز در این زمینه نداشته است، لذا امیدواریم این اتفاقات لطمه‌ای بر همکاری‌ها و روابط فیمابین وارد نکند. فرانسه همچنین در قبال حملات اسرائیل به غزه موضع سرسختانه‌ای داشته و این رویکرد را همچنان حفظ کرده است».
در سوی دیگر، خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، در سخنرانی در مجلس ملی این کشور، ضمن اعلام حمایت قاطع از ایران، خواستار اتحاد کشورهای اسلامی برای مقابله با تجاوزات اسرائیل شد. وزیر دفاع پاکستان تأکید کرد: «ایران کشور همسایه پاکستان است و ما روابط چند صد ساله داریم. در این تجربه، ما به هر شکل ممکن در کنار ایران ایستاده‌ایم و از منافع ایران محافظت خواهیم کرد. ایرانی‌ها برادران ما هستند و در غم و اندوه آن‌ها سهیم هستیم. اگر امروز ساکت بمانیم و متحد نباشیم، آنگاه همه در نهایت هدف قرار خواهند گرفت».
همچنان، محمد بن سلمان، ولی‌عهد عربستان سعودی در یک گفت‌وگوی تلفنی روز شنبه، با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، تاکید کرد که حملات اسرائیل را خلاف قوانین بین‌المللی می‌داند و آنرا به شدت محکوم می‌کند.
بن سلمان گفت: «حملات اسرائیل موجب اختلال در روند گفت‌وگو برای حل بحران شده و تلاش‌ها برای تنش‌زدایی و رسیدن به راه‌حل‌های دیپلماتیک را با مانع مواجه کرده است. بار دیگر مخالفت خویش را با استفاده از زور برای حل اختلافات را اعلام و بر ضرورت تکیه بر مذاکرات به عنوان مبنای حل‌وفصل اختلاف‌ها تاکید کرد. این حملات را که به حاکمیت و امنیت ایران لطمه زده و ناقض قوانین و عرف بین‌المللی‌اند، به‌شدت محکوم می‌کنم».
تحولات جهانی این روزها به‌شدت تحت‌تأثیر جنگ تمام‌عیار ایران و اسرائیل قرار گرفته است. بسیاری از کشورها حملات گسترده اسرائیل را محکوم کرده و برخی دیگر خواستار خویشتنداری طرفین و کاهش تنش‌ها شده‌اند. در همین حال، نیروهای مسلح یمن با شلیک موشک‌هایی به‌سوی اسرائیل، حمایت خود را از ایران به‌نمایش گذاشته‌اند. در چنین فضایی، نشست سران گروه هفت (G7) هفته جاری به‌مدت سه روز در کوه‌های راکی، واقع در آلبرتای کانادا برگزار می‌شود؛ جایی که جنگ ایران و اسرائیل یکی از محورهای اصلی گفتگوها عنوان شده است.
خاورمیانه بر لبه پرتگاه؛ پایان دیپلماسی یا آغاز جنگی جهانی؟
ایران و اسرائیل اکنون در اوج نبردی تمام‌عیار قرار دارند؛ هر دو در میانه آتش و باروت. نبردی که دیگر به سطح تهدید و هشدار محدود نمی‌شود. آنچه این مرحله از درگیری را بی‌سابقه کرده، قرار گرفتن مستقیم تل‌آویو در تیررس موشک‌های ایرانی است؛ تهدیدی واقعی، جدی و ملموس، نه در حد شعار، که در میدان نبرد.
در سایه این ترس و تهدید، رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند جلسه کابینه امنیتی به ریاست بنیامین نتانیاهو در پناهگاهی زیرزمینی برگزار شده و هواپیماهای شرکت‌های هوایی اسرائیل به کشورهای قبرس، یونان و امریکا منتقل شده‌اند تا از حملات احتمالی ایران در امان بمانند.
در میانه طوفانی از آتش، دود و باروت، خاورمیانه بار دیگر بر لبه پرتگاهی سرنوشت‌ساز ایستاده است؛ منطقه‌ای که هر انفجار، پژواکی جهانی دارد. آیا صدای گفت‌وگو می‌تواند بر غرش جنگ غلبه کند؟ آیا دیپلماسی توان آن را دارد که شعله‌های انتقام و خشونت را خاموش سازد؟ یا باید منتظر ماند تا این چرخه بی‌پایان خون، خشونت و زورگویی، صفحه دیگری از ویرانی را رقم بزند؟
