نخستین دور گفت‌وگوهای مستقیم صلح میان روسیه و اوکراین در استانبول ترکیه به روز (جمعه، ۲۷ ثور) پس از دو ساعت به پایان رسید.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که هیچ نشانه‌ای از پیشرفت در کاهش اختلاف میان طرفین دیده نشده و در عین حال، یک منبع اوکراینی خواسته‌های مسکو را «غیرقابل قبول» خوانده است.
هیات‌های روسی و اوکراینی در ترکیه دیدار کردند که این نخستین دیدار رو در رو میان دو طرف از مارچ ۲۰۲۲، یک ماه پس از حمله روسیه به اوکراین بود.
حال پرسش این است که چرا گفت‌وگوها در پیوند به جنگ اوکراین نتیجه نمی‌دهد؟
آگاهان روابط بین‌الملل به این عقیده اند که اختلافات بنیادین بر سر تمامیت ارضی اوکراین، اهداف متضاد روسیه (کنترول سرزمینی و تضعیف ناتو) و اوکراین (استقلال و پیوستن به غرب) و همچنان عدم هماهنگی میان میانجی‌گران(امریکا و اروپا) باعث شده که مذاکرات به نتیجه نرسد.
دولت پوتین از مذاکرات برای تحکیم مواضع نظامی خود بهره می‌برد، در حالی که اوکراین و متحدانش حاضر به پذیرش شروط مسکو نیستند.
نجیب‌الرحمان شمال، آگاه روابط بین‌الملل به خبرگزاری آفاق گفت: «مذاکرات به دلیل عدم تغییر در مطالبه‌های کلیدی طرفین، به ویژه روسیه، کم‌رنگ است، پوتین همچنان به دنبال کنترول بخش‌هایی از اوکراین و جلوگیری از پیوستن آن به ناتو است، در حالی که اوکراین بر حفظ تمامیت ارضی خود تاکید دارد، این عامل‌ها، شکاف‌های اساسی در ممانعت پیشرفت گفت‌وگوها منجر شده است.»
انتظارها از پیشرفت در مذاکرات
انتظارها برای یک پیشرفت بزرگ در گفت‌وگوها که از قبل هم پایین بود، روز پنج‌شنبه زمانی که دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا در پایان سفر خود در خاورمیانه گفت که بدون دیدار او با ولادیمیر پوتین، هیچ حرکتی صورت نخواهد گرفت، بیشتر کاهش یافت.
ویس ناصری، روزنامه‌نگار به خبرگزاری آفاق گفت: «گفت‌وگوها به بن‌بست رسیده، زیرا روسیه از گفت‌وگوها برای تحمیل شروط خود مثل خلع سلاح اوکراین استفاده می‌کند و حاضر به مصالحه نیست.»
محمد رفیق صادقیار، تحلیل‌گر مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «ولادیمیر پوتین مذاکرات را ابزاری برای تقویت موقعیت نظامی می‌بیند، در حالی که اوکراین و غرب شروط روسیه را غیرقابل قبول می‌دانند. این دلایل باعث شده که پیشرفت صورت نگیرد»
تلاش‌ها برای پایان جنگ از طریق دیپلماسی
دولت پوتین بارها اعلام کرده که می‌خواهد جنگ را از طریق دیپلماتیک پایان دهد و آماده است تا در مورد آتش‌بس گفت‌وگو کند؛ اما در عین حال نگرانی این است که اوکراین از وقفه آتش‌بس برای استراحت نیروهای خود، بسیج نیروهای اضافی و دستیابی به سلاح‌های بیشتر غربی استفاده کند.
اوکراین و متحدانش، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه را به تعلل متهم می‌کنند و می‌گویند که او در مورد صلح جدی نیست.
تحلیل‌گران نیز معتقدند که تلاش‌ها برای پایان جنگ اوکراین به دلیل بی‌اعتمادی دو کشور و عدم اجماع در این مورد نتیجه نداده است.
احمدخان اندر، آگاه امور نظامی و سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «این پوتین است که مذاکرات را جدی نمی‌گیرد، او جنگ را ابزاری برای جلوگیری از گسترش ناتو می‌بیند تا دستیابی به اهداف استراتژیک.»
اگر آتش‌بس نشود؟
ولادیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین گفته است که اولویت اصلی کی‌یف «یک آتش‌بس کامل، بی‌قید و شرط و صادقانه برای متوقف‌کردن کشتار و ایجاد پایه‌ای محکم برای دیپلماسی» است.
او گفته است در صورتی که روسیه از آتش‌بس امتناع کند، باید با تحریم‌های جدید و قوی علیه بخش انرژی و بانک‌های خود مواجه شود.
تحلیل‌گران امور سیاسی به این عقیده اند که اگر جنگ اوکراین به آتش‌بس منجر نشود، احتمال تشدید درگیری‌ها، افزایش تلفات، گسترش بحران انسانی و بی‌ثباتی جهانی بالا می‌رود. مهم‌تر از همه این که ممکن ناتو و روسیه به رویارویی مستقیم نزدیک‌تر شوند.
رحمت‌الله حسن، استاد پیشین آکادمی ملی نظامی به خبرگزاری آفاق گفت: «ادامه جنگ می‌تواند به درگیری طولانی‌مدت و فرسایشی منجر شود، اقتصاد جهانی را مختل و خطر استفاده از سلاح‌های غیرمتعارف را افزایش دهد.»
جنرال صادق شینواری، نظامی پیشین در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «بدون آتش‌بس، روسیه ممکن است حمله‌های خود را شدت بخشد و غرب را به واکنش نظامی مستقیم وادارد که این حالت خطر جنگ گسترده را بالا می‌برد.»
در اخیرِ این یادداشت باید این‌گونه گفت که برای پایان جنگ اوکراین، نیاز به مصالحه‌ای است که شامل آتش‌بس فوری، تضمین امنیت اوکراین (بدون عضویت کامل در ناتو) و مذاکرات برای وضعیت مناطق اشغالی باشد و همچنان میانجی‌گری بی‌طرف مثل ترکیه یا هند نیاز است.
