در ادامه انتقادها از سیاستهای چندپهلوی پاکستان در قبال افغانستان، هند، ایران و کشورهای منطقه، روزنامه هندی «سندی گاردین» در گزارشی ادعا کرده که نهادهای استخباراتی پاکستان، طرح دو عملیات خرابکارانه جدیدی را روی میز خود دارند که با انجام آن، روابط هند با امارت اسلامی را تخریب میکند و همچنان پای چین را به تنشهای منطقهای میکشاند.
در گزارش این روزنامه آمده که در طرح نخست، قرار است حملهای در یکی از شهرهای بزرگ هند انجام شود که در آن عاملان با گذرنامههای افغان عملیات را انجام خواهند داد.
در طرح دوم، پاکستان میخواهد با انجام حملهای در نزدیکی مرز چین و هند، پکن را تحریک کند و هند را عامل این رویداد جلوه دهد تا تنش میان دو کشور شکل گیرد.
تلاش برای جلب حمایت عمومی
سندی گاردین در ادامه گزارش افزوده که هدف اصلی و نهایی عملیاتهای خرابکارانه پاکستان، حفظ فضای جنگی در منطقه، منحرف کردن افکار عمومی از بحرانهای داخلی و بازسازی وجهه آن از طریق تحریک احساسات ضد هندی است.
کارشناسان مسایل استخباراتی معتقدند که ارتش و سازمانهای اطلاعاتی پاکستان به این باور اند که بقایشان در گرو حفظ فضای جنگی در منطقه است، به همین دلیل به مداخله در امور افغانستان از طریق داعش پرداخته اند و حالا به دنبال این اند تا تنش را در منطقه همچنان افزایش دهند.
احمدخان اندر، تحلیلگر مسایل سیاسی و استخباراتی در گفتوگو با خبرگزاری آفاق گفت: «پاکستان با بردن منطقه به سوی آتش و خون، منافع خود را حفظ میکند، اگر قدرتهای بزرگ به گونه فوری اقدام نکنند صلح جهانی به خطر میافتد.»
سیاستهای «کثیف» پاکستان
پاکستان به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی، تاریخ سیاسی پُرماجرا و روابط پیچیده با کشورهای منطقه و قدرتهای جهانی، همواره در معرض اتهامهای مانند حمایت از تروریزم، بیثباتی سیاسی و سیاستهای دوگانه قرار داشته است، به همین دلیل این کشور به سیاستهای غیرشفاف، منفعتطلبانه یا حتا مخرب رو آورده است. چیزی که حتا مقامهای بلندپایهی اسلامآباد را مجبور به اعتراف تلخ کرده، به گونه نمونه به گفتوگوی خواجه آصف، وزیر دفاع این کشور با اسکاینیوز میتوان اشاره کرد که آقای آصف در این مصاحبه گفته بود که حکومتهای پاکستان در سه دهه گذشته از گروههای تروریستی حمایت کردهاند. وزیر دفاع پاکستان افزوده بود: «ما سه دهه است که این کار کثیف را برای ایالات متحده، بریتانیا و غرب انجام میدهیم.»
این اظهارات میتواند تاییدی بر سیاستهای چندپهلو و مخرب پاکستان در برابر همسایگان و کشورهای منطقه باشد.
احمدخان اندر، همچنان به خبرگزاری آفاق تصریح کرد: «بحرانهای سیاسی و اقتصادی پاکستان ریشه در نقش مخرب ارتش دارد که حتا باعث بیاعتمادی بینالمللی نیز شده است.»
روابط پرتنش پاکستان با همسایگان
شواهد تاریخی بیانگر آنست که پاکستان همواره با همسایگان خود درستیز بوده است و حالا افشاگری «سندی گاردین» به وضوع نشان میدهد که اسلامآباد میخواهد همچنان شعله تنش در همسایگیاش روشن بماند.
رقابت این کشور با هند در مناقشه کشمیر و اتهامات متقابل حمایت از تروریزم، روابط اسلامآباد و دهلینو را همواره تیره و تار کرده و حتا باعث چندین درگیری نیز شده است. حمایت پاکستان از فعالیت گروههای تجزیهطلب در بلوچستان مانند جیشالعدل منجر به درگیریهای مرزی با ایران نیز شده است.
در این سو، اسلامآباد با کابل نیز مشکل دارد، به گفته سخنگویان امارت اسلامی، پاکستان از داعش حمایت میکند و به این گروه در خاکش پناهگاه ساخته تا در فعالیتهای تخریبکارانه از آن برعلیه افغانستان استفاده کند.
برخی آگاهان سیاسی به این باور اند که پاکستان مهاجران افغان را به گونه اجباری اخراج میکند تا از این طریق نیز بالای حکومت سرپرست فشار وارد کند.
نثار احمد شیرزی، آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری آفاق گفت: «سیاست خارجی پاکستان زیر نفوذ ارتش، بیش از حد بر رقابت با هند تاکید دارد که این رویکرد به بیاعتمادی همسایگان نیز منجر شده و همچنان سیاستهای دوگانه اسلامآباد در برابر امارت اسلامی عامل اصلی تنش با کابل شدهاست.» آقای شیرزی تصریح کرد: «ناتوانی پاکستان در مدیریت گروههای افراطی در مرزهایش، روابط با ایران را نیز به خطر انداخته است.»
بیثباتی سیاسی و نقش ارتش در آن
در پاکستان، ارتش همواره به عنوان یک قدرت اصلی مطرح بحث بوده است. این قدرت، اغلب دولتهای غیرنظامی را تضعیف کرده تا آنجایی که حتا سیاستهای خارجی و داخلی را نیز زیر کنترول خود نگه داشته است. این امر به اعتراضات و بحرانهای داخلی منجر شده و همچنان باعث مختل شدن سیاستگذاری نیز شده است.
احمد سعیدی، دیپلمات پیشین در پاکستان گفت: «ارتش با سلطه بر سیاست و اولویت دادن به منافع خود، باعث بوجود آمدن بیثباتی و تضعیف دموکراسی در پاکستان شده است.»
سیاستهای اقتصادی پاکستان
اقتصاد اسلامآباد با بحرانهای زیادی از جمله بدهی خارجی، کاهش ذخایر ارزی و تورم بالا روبه رو است. سیاستهای ناسنجیده و وامگیری بیش از حد برای جلب پشتیبانی عمومی، به افزایش بدهیها در پاکستان منجر شده است.
آگاهان اقتصادی معتقدند که وابستگی اقتصادی پاکستان به قدرتهای خارجی مانند کشورهای عربی و چین، استقلال پاکستان را محدود کرده و آنرا به بازیگر منفعل در روابط بینالملل تبدیل کردهاست.
خروج از بیثباتی و بهبود روابط با همسایگان
تحلیلگران حوزه سیاست به این عقیده اند که اگر پاکستان میخواهد به ثبات داخلی برسد و به عنوان یک بازیگر فعال در کنار همسایگانش به حیات سیاسی خود ادامه دهد، باید نقش ارتش را در سیاست کاهش دهد، از حمایت گروههای هراسافگن دست بکشد، بجای خصومت از مذاکرات کار گیرد و به اصلاحات اقتصادی بپردازد.
آنان تاکید میکنند که بدون اصلاحات ساختاری، پاکستان همچنان در چرخهای از بحران گیر خواهد ماند.