در حالی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، از حصول توافق آتشبس ۶۰ روزه میان اسرائیل و حماس سخن گفته، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) اعلام کرده که همچنان در حال بررسی و رایزنی در مورد این پیشنهاد است. این در حالی است که همزمان، ارتش رژیم اسرائیل با حملاتی بیوقفه و بیرحمانه علیه غیرنظامیان در نوار غزه، نشانی از پایبندی به اصول ابتدایی یک آتشبس نشان نمیدهد.
حماس: آتشبس باید پایان تجاوزات و محاصره را تضمین کند
جنبش حماس در بیانیهای رسمی تاکید کرد که با حس مسئولیتپذیری ملی پیشنهادهای میانجیگران برای دستیابی به توافق آتشبس را بررسی میکند، اما شروط مشخصی برای پذیرش آن دارد: پایان کامل تجاوزات نظامی اسرائیل، عقبنشینی نیروهای صهیونیستی از نوار غزه و ارسال فوری کمکهای انسانی به جمعیت محاصرهشده.
این جنبش افزود که هدف از این رایزنیها، دستیابی به توافقی است که بتواند راه را برای توقف نسلکشی و بازسازی ساختار انسانی در غزه هموار کند. حماس همچنین به شدت حملات اخیر اسرائیل، از جمله بمباران منزل دکتر مروان السلطان، رئیس بیمارستان اندونزی را محکوم کرد و آن را در چارچوب یک طرح سازمانیافته نسلکشی توصیف کرد.
نتانیاهو: بازگشت به وضعیت قبل غیرممکن است
در سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل، در اولین واکنش علنی پس از اظهارات ترامپ، با لحن تندی اعلام کرد: «حماسی وجود نخواهد داشت. دیگر به عقب بازنمیگردیم.» این اظهارات بیانگر تداوم موضع تندروانه تلآویو در برابر هر گونه بازسازی حاکمیت فلسطینی در غزه است، حتی در صورت توافق با حماس.
این در حالی است که فشارهای بینالمللی و داخلی بر دولت نتانیاهو برای پایان دادن به جنگ و پذیرش توافق، روز به روز در حال افزایش است. با این وجود، کابینه راستگرای اسرائیل به شدت با چنین روندی مخالف است.
مخالفت تندروهای کابینه اسرائیل با توافق آتشبس
دو وزیر افراطی دولت اسرائیل، ایتمار بنگویر و بزالل اسموتریچ، به طور علنی با هرگونه توافق آتشبس یا تبادل اسرا مخالفت کردهاند. رسانههای عبری گزارش دادهاند که این دو مقام در حال بررسی گزینههایی برای شکست دادن روند مذاکرات هستند؛ حتی اگر به قیمت کنارهگیری آنها از دولت تمام شود.
آتشبس ادعایی در سایه تداوم کشتار و محاصره
ادعای ترامپ درباره نزدیکی به توافق آتشبس در حالی مطرح میشود که نوار غزه روزانه صحنه حملات وحشیانه و کشتار غیرنظامیان است. تنها در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۴۲ فلسطینی، از جمله زنان و کودکان، در نقاط مختلف غزه شهید و نزدیک به 500 تن دیگر زخمی شدند.
ارتش اسرائیل، مناطق مسکونی، خیمههای آوارگان، مراکز توزیع غذا و حتی بیمارستانها را هدف قرار میدهد؛ این اقدامات به گفته مقامات صحی غزه، نشانگر فقدان هرگونه نیت صادقانه برای توقف جنگ است.
بحران انسانی فزاینده و فروپاشی نظام صحی در غزه
شرایط انسانی در غزه به مرحله فروپاشی رسیده است. بنابر اعلام سازمان داکتران بدون مرز، در صورت ادامه وضع موجود و عدم ورود کمکهای حیاتی ظرف دو هفته آینده، خدمات طبی در این منطقه کاملاً متوقف خواهد شد.
بیش از ۳۰۰ هزار نفر از کمبود دواهای حیاتی رنج میبرند، سوءتغذیه شدید میان کودکان و زنان باردار شایع شده، و بیماریهای واگیردار مانند مننژیت، آبله و بیماریهای پوستی بهطور گسترده در کمپهای پناهندگان شیوع یافته است.
در این میان، دکتر منیر البرش، مدیر کل وزارت صحت غزه، سکوت جامعه بینالمللی را در برابر جنایات اسرائیل همدستی آشکار با اسرائیل خوانده و تاکید کرده که پزشکان در غزه ناچار به انتخاب میان جان بیماران هستند؛ انتخابی که مرگ را پیش از زندگی تحمیل میکند.
شکاف میان ادعا و واقعیت
در حالی که امریکا و برخی رسانههای غربی از امید به توافق سخن میگویند، واقعیتهای میدانی در غزه چیز دیگری را فریاد میزنند: کشتار، محاصره، قحطی و فروپاشی سیستمهای حیاتی. ادامه این وضعیت در سایه بحثهای سیاسی پیرامون آتشبس، تردیدهای جدی در مورد صداقت طرف اسرائیلی در تحقق صلح ایجاد میکند.
بسیاری از تحلیلگران روابط بینالملل به این باورند که تا زمانی که شروط انسانی و سیاسی مورد نظر حماس، از جمله پایان کامل تجاوزات، عقبنشینی نیروها و شکستن محاصره، تحقق نیابد، هر توافقی صرفاً یک آتشبس شکننده و موقت خواهد بود، نه صلحی پایدار برای مردمی که ۲۱ ماه است زیر آوار و آتش، زندگی میکنند.