سفر آجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند به مسکو و دیدار او با مقام‌های بلندپایه روسی، در شرایطی انجام می‌شود که تحولات افغانستان بار دیگر در محور گفت‌وگوهای قدرت‌های منطقه‌ای قرار گرفته است. در حالی که روسیه نقش فعالی در تعامل با امارت اسلامی ایفا کرده، این رایزنی‌ها می‌تواند مسیری تازه برای تشویق دهلی‌نو به بازنگری در سیاست خود نسبت به کابل بگشاید. چنین تحرکاتی، نه‌تنها برای آینده رسمیت‌بخشی به امارت اسلامی اهمیت دارد، بلکه می‌تواند معادلات منطقه‌ای را به‌گونه‌ای عمیق تحت تاثیر قرار دهد. در این یادداشت به منفعت این سفر برای افغانستان و احتمال تغییر رویکرد دهلی‌نو در قبال کابل پرداخته می‌شود.
سفر مقام ارشد هندی به روسیه
بر اساس گزارش «روزنامه د هندو»، آجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند به مسکو رفته و قرار است امروز (پنج‌شنبه، ۱۶ اسد) با مقام‌های ارشد روسی در کنار موضوعات هند و روسیه، درباره افغانستان نیز گفت‌وگو کند. به گفته این نشریه، آقای دووال با مقام‌های روسی درباره اقدام اخیر مسکو در زمینه به رسمیت‌شناسی حکومت امارت اسلامی رای‌زنی می‌کند.
منفعت سفر دووال برای افغانستان چیست؟
سفر آجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند به روسیه، تنها یک دیدار رسمی میان دو شریک استراتژیک دیرینه نیست، بلکه می‌تواند بستری مهم برای گفت‌وگو درباره آینده معادلات منطقه‌ای از جمله موضوع افغانستان باشد. با توجه به مواضع اخیر روسیه در قبال امارت اسلامی و پذیرش روابط رسمی در سطوح اقتصادی و دیپلماتیک، اکنون مسکو نقش فعالی در تغییر توازن بین‌المللی نسبت به افغانستان ایفا می‌کند. این سفر می‌تواند به افزایش احتمال به رسمیت‌شناختن امارت اسلامی توسط هند منجر شود و مشروعیت بین‌المللی افغانستان را تقویت کند. به باور کارشناسان، این گفت‌وگوها می‌توانند فرصت‌های همکاری اقتصادی، مانند پروژه‌های زیرساختی و کریدور شمال – جنوب را برای افغانستان گسترش دهد و همچنان هماهنگی دو کشور در مبارزه با تروریزم و قاچاق مواد مخدر نیز می‌تواند به بهبود امنیت منطقه‌ای و ثبات در افغانستان کمک کند. عبدالصادق حمیدزوی، آگاه مسایل سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت که سفر مشاور امنیت ملی هند به روسیه، باعث تقویت جایگاه افغانستان در معادلات منطقه‌ای می‌شود و فرصت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی را برای افغانستان به ارمغان می‌آورد.
رسمیت‌شناسی امارت اسلامی؛ در کانون گفت‌وگوهای دیپلماتیک
حضور یک مقام بلندپایه امنیتی هند در مسکو، پس از آنکه روسیه امارت اسلامی افغانستان را به رسمیت‌شناخت، فرصت تازه‌ای فراهم می‌آورد که ممکن است به بررسی احتمالات جدید در مورد رسمیت‌شناسی امارت اسلامی بینجامد. هند با وجود نگرانی‌های امنیتی و سیاسی، به دلیل منافع استراتژیک و اقتصادی در افغانستان، به‌ویژه در حوزه‌های اتصال منطقه‌ای و مبارزه با تروریزم، نیازمند بازنگری در سیاست‌های خود است. کارشناسان حوزه سیاست نیز معتقدند که اقدام روسیه در برابر امارت اسلامی، بدون شک قدرت‌های منطقه‌ای، به ویژه هند را متاثر ساخته و آنان را تشویق خواهد کرد تا مانند مسکو سیاست‌های‌شان را در قبال رسیمت‌شناسی امارت اسلامی تغییر دهند. سید محسن حسینی، فعال سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آفاق گفت: «دیدار مقام‌های روسی با مشاور امنیت ملی هند، در شرایطی که روسیه به تازه‌گی امارت اسلامی را به رسمیت شناخته، بدون شک، حمایت آشکار روسیه از امارت اسلامی، فشار روانی و سیاسی بر هند وارد می‌کند تا در سیاست خود تجدید نظر کند و از انزوا و رویکرد محتاطانه در قبال امارت اسلامی فاصله بگیرد.»
با توجه به برداشت کارشناسان، این‌گونه می‌توان گفت، در صورتی که روسیه بتواند در این دیدار هند را به اتخاذ رویکردی نرم‌تر یا سازنده‌تر در قبال امارت اسلامی تشویش کند، این می‌تواند زمینه‌ساز موج جدیدی از تعاملات دیپلماتیک منطقه‌ای با کابل باشد. از سوی دیگر، چنین تحولی می‌تواند پیام روشنی به غرب و به ویژه امریکا باشد که اجماع بین‌المللی یک‌طرفه علیه امارت اسلامی در حال شکستن است.
جمع‌بندی
در پایان این‌گونه می‌توان گفت که سفر مشاور امنیت ملی هند به روسیه و گفت‌وگوی مقام‌های دو کشور در مورد وضعیت افغانستان و مسأله رسمیت‌شناسی امارت اسلامی، می‌تواند نقطه عطفی در تغییر رویکرد هند نسبت به حکومت سرپرست افغانستان باشد. در شرایطی که روسیه در تعامل با امارت اسلامی پیشتاز شده، این دیدار فرصت مناسبی فراهم می‌کند تا دهلی‌نو نیز با درک واقعیت‌های نوین منطقه‌ای، موضع خود را بازنگری کند. واپسین حرف هم اینکه، این تحولات، علاوه بر تاثیر بر سیاست‌های هند، می‌تواند راه را برای افزایش احتمالی شناسایی بین‌المللی امارت اسلامی هموارتر سازد و نقش کابل را در معادلات منطقه‌ای تقویت نماید.