در اوایل اپریل ۲۰۲۵، ستره محکمه روسیه، ممنوعیت امارت اسلامی را که بیش از بیست سال در فهرست گروه‌های ممنوعه قرارداشت، به حالت تعلیق درآورد و این راه را برای تعامل رسمی میان کابل-مسکو باز کرد. بدنبال آن، مسکو در ۳ جولای ۲۰۲۵، به‌عنوان نخستین کشور، امارت اسلامی را نزدیک به چهار سال پس از بازگشت به قدرت، به‌طور رسمی به‌عنوان دولت مشروع افغانستان به رسمیت شناخت. این تصمیم به گونه رسمی پس از آن اعلام شد که مولوی امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت سرپرست، اعتبارنامه دیمیتری ژیرنوف، سفیر روسیه را در کابل دریافت کرد وپس از آن، برای نخستین بار پرچم حکومت سرپرست در سفارت امارت اسلامی افغانستان در مسکو برافراشته شد. با آنکه به رسمیت شناختن امارت اسلامی در افغانستان از سوی روسیه یک لحظه تاریخی محسوب می‌شود اما این پرسش را نیز به میان آورده است که در ادامه چه کشوری ممکن چنین گامی را به‌ویژه در شرایطی که تعامل جهانی با امارت اسلامی در حال افزایش است، بردارد؟
به رسمیت شناسی امارت اسلامی از سوی روسیه، ضربه‌ای جدی به تلاش‌های چهارساله‌ی کشورهای غربی برای ایجاد اجماع غیررسمی بین‌المللی به‌منظور جلوگیری از مشروعیت‌بخشی بی‌قید و شرط به حکومت سرپرست محسوب می‌شود. هرچند احتمال نمی‌رود که این اقدام روسیه اثرات جهانی داشته باشد، اما افزایش چشم‌گیر تعاملات منطقه‌ای حکومت سرپرست در ماه‌های اخیر، ممکن است به برسمیت شناخته شدن دیپلماتیک آن از سوی برخی کشورهای همسایه منجر شود.همزمان، رسمیت شناخته شدن امارت اسلامی می‌تواند در راستای بازیابی بخشی از نفوذ منطقه‌ای روسیه و تقویت راهبرد ضد هراس‌افگنی آن در برابر گروه داعش شاخه خراسان و همکاری در زمینه مبارزه با مواد مخدر عمل کند و می‌تواند زمینه‌ساز گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل، کشاورزی و زیرساخت‌ها باشد.
افزایش تعامل جهانی
امارت اسلامی در پانزدهم آگوست 2025 به قدرت برگشت و بجز روسیه، چین و شماری از کشورهای دیگر، این رویداد منجر به تعطیلی بیشتر سفارتخانههای خارجی در افغانستان و خروج سفیران آن‌ها شد. از آن زمان، کشورهای غربی تلاش کرده‌اند تا اجماعی غیررسمی در سطح بین‌المللی شکل دهند که بر اساس آن، به رسمیت شناسی حکومت سرپرست منوط به تحقق شروطی از جمله تضمین حقوق زنان و دختران، تشکیل حکومت فراگیر و کاهش تهدیدات ناشی از گروه‌های هراس‌افگن فعال در خاک افغانستان، باشد.
با این حال، این اجماع به‌تدریج تضعیف شد و تعامل جهانی با حکومت سرپرست افزایش یافت. بر اساس تحقیقات مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک تا جولای 2024، امارت اسلامی در دوازده کشور نمایندگان رسمی داشت. نخستین کاردار آن در اکتبر 2021 به پاکستان منصوب شد، اولین سفیر آن در جنوری 2024 به چین اعزام گردید و اولین اتشه نظامی آن در مارچ 2024 به روسیه فرستاده شد. در جولای 2024، کارداران امارت اسلامی در کشورهای ایران، مالزی، قطر، ترکیه و امارات متحده عربی و به‌جز تاجیکستان، در چهار کشور آسیای مرکزی حضور داشتند.
متعاقبا، حکومت سرپرست، فشار بر کشورها را برای جایگزینی نمایندگان منصوب‌شده از سوی دولت پیشین افغانستان افزایش داد. طبق تحقیقات مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک تا جولای 2025، حضور دیپلماتیک امارت اسلامی در خارج از کشور دو برابر شد و به 23 نمایندگی رسید که از سوی حکومت سرپرست اداره می‌شوند یا با آن همکاری دارند. این شامل انتصاب سفیران امارت اسلامی در امارات متحده عربی (آگوست 2024)، پاکستان (می 2025)، ترکیه (جون 2025) و روسیه (جولای 2025) و همچنان کارداران آن در کشورهای مصر، اندونزی و عمان بوده است. انتظار می‌رود که یکی از افراد منصوب شده امارت اسلامی، به عنوان سفیر در قزاقستان معرفی شود که نخسیتن گزینش سفیر در آسیای مرکزی خواهد بود.
پس از آگوست 2021، سفارتخانههای افغانستان در بیرون، همچنان از سوی دیپلمات‌هایی اداره می‌شدند که توسط دولت پیشین منصوب شده بودند. در اروپا، امارت اسلامی تنها از سطح همکاری و هماهنگی در پنج نمایندگی که هنوز تحت مدیریت مقام‌های پیشین بودند، رضایت داشت. این کشورها شامل بلغارستان، جمهوری چک، هلند و اسپانیا، به‌همراه کنسولگری افغانستان در مونیخ آلمان، بودند. در 30 جولای 2024، امارت اسلامی خدمات کنسولی 13 کشور به دلیل «فساد و نبود شفافیت» و مهم‌تر از آن، به دلیل «عدم هماهنگی» با وزارت خارجه، از نظر آن‌ها نامعتبراعلام کرد. این کشورها شامل استرالیا، اتریش، بلژیک، کانادا، فرانسه، آلمان (بن و برلین)، یونان، ایتالیا، ناروی، لهستان، سوئد، سوئیس و بریتانیا بودند. با اینحال، برای رسیدگی به مسائل مهاجرتی و کنسولی افغان‌ها، ناروی در جون 2025 نخستین کشور اروپایی شد که با پذیرش یک نماینده منصوب‌شده از سوی امارت اسلامی در نمایندگی افغانستان در اسلو موافقت کرد. آلمان نیز در اواخر جولای 2025 دو دیپلمات حکومت سرپرست را در برلین و بن پذیرفت. با توجه به این موارد، انتظار می‌رود کشورهای اروپایی بیشتری بدون به رسمیت شناختن امارت اسلامی، اقدامات مشابهی انجام دهند.
افزایش تعاملات حکومت سرپرست یکجانبه نبوده است. تا جولای 2024، دوازده کشوراز جمله چین، ایران، جاپان، روسیه، دو کشور حوزه خلیج فارس (قطر و امارات متحده عربی) و دو کشور از پنج کشور آسیای مرکزی (ترکمنستان و ازبیکستان) سفیران خود را به کابل فرستاده اند. چند کشور دیگر، از جمله پاکستان، دارای کاردار بودند و هند نیز یک «هیئت فنی» در کابل داشت. در مجموع، 17 کشور و سه سازمان بین‌المللی دارای نمایندگی دیپلماتیک در افغانستان بودند. یک سال بعد، پاکستان کاردار خود را به سفیر ارتقاء داد و هند نیز در حال ارتقای مأموریت خود با انتصاب یک کاردار بود. عربستان سعودی نیز در دسامبر 2024 سفارت خود را در کابل بازگشایی کرد و یک دفتر بشردوستانه سوئیس در مارچ 2025 در کابل آغاز به کار نمود.
رقبای احتمالی برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی
کشور بعدی که احتمالاً به‌طور رسمی حکومت سرپرست را به رسمیت خواهد شناخت، به‌احتمال زیاد از همسایگان افغانستان خواهد بود. این تصمیم بر اساس اولویت‌های ملی و منافع ژئوپولیتیکی اتخاذ خواهد شد. برای بسیاری از کشورهای منطقه، امارت اسلامی اکنون یک واقعیت قدرت‌مند و تثبیت‌شده محسوب می‌شود که چشم‌اندازی برای خیزش داخلی در برابر آن و نشانه‌ای از احتمال تغییر حکومت با حمایت خارجی، وجود ندارد. برای کشورهایی که با افغانستان مرز زمینی دارند، این موضوع اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. به رسمیت شناختن رسمی می‌تواند برای حکومت سرپرست مشوقی باشد تا با گروه‌های هراس‌افگنی مقابله کند.
1) ایران و کشورهای آسیای میانه
تهران که سیاست خارجی آن هم‌راستا و هماهنگ با روسیه است، یکی از محتمل‌ترین گزینه‌ها برای به رسمیت شناسی امارت اسلامی است. تمام پنج کشور آسیای مرکزی به‌جز تاجیکستان، که میزبان نماینده گان امارت اسلامی استندو خودشان نیز سفیر در کابل دارند، روابط خوب با حکومت سرپرست شکل داده‌اند. در میان کشورهای جنوب آسیا، تنها پاکستان و هند، در حال حاضر، نماینده‌گانی در کابل دارند.هر دو کشور، هرچند با رویکردهایی متفاوت، تعاملات خود با امارت اسلامی را افزایش داده‌اند، اما در عین حال هنوز گامی به‌سوی به رسمیت شناختن رسمی آن برنداشته‌اند.
2) پاکستان
پاکستان با گزینش نماینده ویژه و گفته‌های اخیر روی افزایش تعاملات در سطح سفیر میان دو طرف، اما هنوز هم رابطه پیچیده بر سر مسله تحریک طالبان پاکستان با امارت اسلامی دارد که این خود مانع ایجاد تعامل رسمی میان دو طرف شده است. باتوجه به این مورد، پاکستان به این زودی‌ها امارت اسلامی را به رسمیت نخواهد شناخت.
3) هند
سیاست هند در قبال حکومت سرپرست از قطع کامل روابط در آگوست 2021 (با بسته شدن سفارت و چهار کنسولگری) به سمت تعامل محتاطانه در حال تغییر است. این کشور در جون ۲۰۲۲ یک «هیئت فنی» به کابل فرستاد و از آن زمان به بعد، هر دو طرف سطوح بالاتری از روابط از جمله دیدار ویکرام میسری از مقام‌های ارشد وزارت خارجه هند و متقی در دبی در جنوری ۲۰۲۵ و تماس تلفنی میان وزیر امور خارجه هند، و متقی در مه ۲۰۲۵ شکل گرفته است. با اینحال، دهلی نو برنامه دارد تا نمایندگی خود در کابل را به سطح کاردار ارتقاء دهد و همچنان یک نماینده امارت اسلامی را برای امور کنسولی در کنسولگری افغانستان در بمبئی پذیرفته است. در جولای۲۰۲۵، هند از رای دادن به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد که با هدف فشار بر امارت اسلامی تهیه شده بود، خودداری کرد و دلیل این تصمیم را محکومیت شدید امارت اسلامی از حمله هراس‌افگنی پهلگام در کشمیر تحت اداره هند اعلام کرد.
4) چین
چین که نیز به این قطعنامه رای ممتنع داد، احتمالاً در به رسمیت شناختن رسمی امارت اسلامی محتاط باقی خواهد ماند اما ممکن در اجلاس آتی سازمان همکاری شانگهای که در اواخر آگوست ۲۰۲۵ در تیانجین برگزار می‌شود، از به رسمیت شناسی حکومت سرپرست حمایت کند.
چشم‌انداز
به رسمیت شناختن امارت اسلامی از سوی روسیه در آستانه چهارمین سالگرد به قدرت رسیدن آن، اجماع جهانی در برابر حکومت سرپرست را شکست. از آنجایکه کشورهای منطقه طی چهار سال گذشته به گونه فزاینده با امارت اسلامی در تعامل بوده اند، این اقدام روسیه منجر به رسمیت شناسی حکومت سرپرست از سوی این کشور ها نیز خواهد شد.