رسانههای اسراییلی گزارش دادهاند که کابینه جنگ این کشور طرح تصرف کامل غزه را تصویب کردهاست.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل نیز اعلام کرده است که طرح تسلط کامل ارتش این کشور بر غزه به تصویب رسیدهاست.
خبرگزاری فرانسه نیز نگاشته است این طرح که شب هنگام تصویب شد، شامل ترغیب ساکنان غزه به ترک محل بود و باش شان میشود.
تصویب طرح تصرف کامل غزه نیازمند بررسی از منظرهای سیاسی، نظامی، حقوقی و انسانی است که در این نوشته به آن پرداخته میشود.
زمینه سیاسی و راهبردی طرح تصرف کامل غزه
کارشناسان مسایل سیاسی میگویند که هدف این طرح، شکست کامل حماس، آزادی گروگانهای اسراییلی، و تضمین امنیت اسراییل از طریق کنترول کامل غزه است که این اهداف در ادامه سیاستهای دولت بنیامین نتانیاهو، بهویژه پس از عملیات «طوفان الأقصى» در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، قرار دارد که به تشدید تنشها و عملیات نظامی گسترده در غزه منجر شد.
دولت نتانیاهو نیز زیر فشارهای داخلی از سوی افکار عمومی برای پاسخ قاطع به حملات حماس قرار دارد. این طرح میتواند تلاشی برای نمایش اقتدار و جلب حمایت داخلی، بهویژه در میان گروههای ملیگرا، باشد.
تصویب این طرح به احتمال زیاد با واکنشهای شدید بینالمللی مواجه خواهد شد، بهویژه از سوی سازمان ملل، اتحادیه اروپا، و کشورهای عربی. همچنان، روابط اسراییل با میانجیهایی مانند قطر و مصر که در مذاکرات آتشبس نقش داشتهاند، ممکن است تیره شود، بهویژه پس از اظهارات تند نتانیاهو علیه قطر.
ابعاد نظامی تصویب طرح تصرف کامل غزه
کارشناسان مسایل خاور میانه میگویند که تصویب این طرح با فراخوان دهها هزار نیروی ذخیره همراه بوده که نشاندهنده آمادگی برای عملیات گستردهتر است. این اقدام میتواند شامل اشغال کامل غزه و ایجاد یک رژیم نظامی طولانیمدت باشد، مشابه کنترول اسراییل بر کرانه باختری.
آگاهان حوزه سیاست تاکید میکنند که تجربه تاریخی نشان میدهد که اشغال کامل غزه با مقاومت شدید فلسطینیها، بهویژه حماس، مواجه خواهد شد. در سویی دیگر، شبکه تونلهای زیرزمینی جنبش حماس و تاکتیکهای چریکی آنها، چالشهای بزرگی برای ارتش اسراییل ایجاد کردهاست. همچنان، تلفات بالای غیرنظامیان در عملیاتها، نشاندهنده دشواریهای نظامی و اخلاقی اینگونه عملیاتهاست.
پیامدهای انسانی تصرف کامل غزه
جامعهشناسان تاکید میکنند که این طرح میتواند به جابهجایی صدها هزار فلسطینی به جنوب غزه منجر شود که این اقدام تشدید بحران انسانی را در پی خواهد داشت.
گزارشهای سازمان ملل و سازمانهای حقوق بشری، مانند عفو بینالملل و هيومن رايتس ووتش، اقدامهای اسراییل در غزه را بهعنوان جرايم جنگی توصيف کردهاند، چیزی که تصرف کامل غزه به احتمال زیاد این واکنشها را تشدید کرده و فشارهای بینالمللی برای تحقیق در مورد جرایم جنگی را افزایش خواهد داد.
نهادهای حقوق بشری نیز تاکید میکنند که اشغال کامل غزه و جابهجایی اجباری ساکنان آن میتواند نقض کنوانسیونهای «ژنو» و قوانین بینالمللی حقوق بشر باشد. این در حالیست که سازمان ملل پیشتر اقدامهای اسراییل، مانند گسترش منطقه عازل در غزه، را بهعنوان «مجازات جمعی» و «تخریب غیرقانونی» محکوم کردهاست.
در عین حال، ایالات متحده امریکا، بهعنوان حامی اصلی اسراییل، ممکن است با چالشهایی در حفظ پشتیبانی خود مواجه شود، بهویژه با توجه به فشارهای داخلی از سوی جناحهای مترقی حزب دموکرات برای حمایت از آتشبس. اتحادیه اروپا نیز، که بهطور سنتی از راهحل دو کشوری حمایت میکند، به احتمال زیاد این طرح را محکوم خواهد کرد.
این درحالیست که از آغاز حملات اسراییل تا کنون بیش از ۵۲هزار و ۵۳۵ فلسطینی جان باختهاند.