تعرفههای گمرکی امریکا به چین و متقابلاً از چین به امریکا به گونهای تصاعدی بالا میرود. به نظر میرسد جهان، آبستن نبردی جدیدی است؛ البته نه از آن نوع نبردهای کلاسیک و متعارف که با دود و باروت گره خورده بود. این جنگ، جنگ تعرفهها است. این جنگ روز (چهارشنبه، ۱۳ حمل) آغاز شد، روزی که دونالد ترامپ، آنرا روز استقلال امریکا نامید و بر کالاهای وارداتی بیشتر کشورها به امریکا تعرفه گمرکی وضع کرد.در ادامه پیامدهای این تصمیم امریکا، در تازهترین مورد، دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، اعلام کرد که تعرفههای گمرکی بر کالاهای وارداتی از چین را ۱۲۵ درصد افزایش داده است. ترامپ همچنین افزود که تعرفههای گمرکی بر کشورهای که اقدامی تلافیجویانه نکرده و آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کردهاند، به مدت ۹۰ روز تعلیق خواهد شد و تعرفههای متقابل دوجانبه به ۱۰ درصد کاهش خواهد یافت.
چین پیش از این در واکنش به افزایش تعرفههای امریکا، تعرفهها بر کالاهای امریکایی را از ۳۴ درصد به ۸۴ درصد افزایش داده بود. همچنین وزارت تجارت چین شش نهاد امریکایی را در فهرست شرکتهای “غیرقابل اعتماد” قرار داد.
روز جمعه گذشته، چین اعلام کرده بود که تعرفهای ۳۴ درصدی بر تمام کالاهای وارداتی از امریکا وضع میکند و کنترل بر صادرات عناصر کمیاب معدنی را افزایش خواهد داد. آقای ترامپ هم متقابلا تعرفههای بیشتری را به ارزش ۵۰ درصد بر کالاهای چینی اعمال کرد و گفت که مذاکرات با چین به پایان رسیده است. به این ترتیب، تعرفه بر کالاهای چینی به به ۱۰۴ درصد رسید؛ در واکنش چین روز گذشته (چهارشنبه، ۲۰ حمل) اعلام کرد که تعرفههای خود بر کالاهای امریکایی را به ۸۴ درصد افزایش میدهد و تا پایان در این جنگ تجاری مبارزه خواهد کرد. همچنین، چین در سازمان تجارت جهانی علیه امریکا شکایت ثبت کرد.
وزارت تجارت این کشور در زمینه نوشت: «اگر امریکا بر تشدید محدودیتهای اقتصادی و تجاری خود اصرار کند، چین عزم راسخ و ابزارهای کافی برای انجام اقدامات تلافیجویانه و مبارزه تا رفع کامل فشارها را دارد.»
جنگ تعرفهای امریکا و چین، بازار بورس در کشورهای مختلف را متاثر کرد. به گونهای که روز (چهارشنبه، ۲۰ حمل) شاخص بورسهای لندن ۳.۲۷ درصد، آلمان ۳.۴۶ درصد، فرانسه ۳.۵۴ درصد و جاپان ۳.۹۳ درصد افت کردند. قیمت طلا در بازار جهانی افزایش پیدا کرد و قیمت نفت به پایینترین رقم خو از مارچ ۲۰۲۱ تاکنون رسید.
سازمان تجارت جهانی نیز پیشبینی کرده است که مبادلات تجاری میان امریکا و چین ممکن است تا ۸۰ درصد کاهش یابد.
پیامد جنگ تعرفهای بین امریکا و چین
جنگ تعرفهای میان امریکا و چین، یکی از بزرگترین تنشهای اقتصادی دهه اخیر به شمار میرود. افزایش پیاپی تعرفههای گمرکی از سوی پکن و واشنگتن، نشاندهنده تشدید رویارویی تجاریای است که فراتر از این دو کشور، اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داده است.
از یک سو، امریکا با این سیاستها در پی کاهش کسری تجاری خود با چین و تقویت تولید داخلی است. دونالد ترامپ امیدوار است فشار تعرفهها، چین را به مذاکره و تغییر رویههای تجاریاش وادارد. اما از سوی دیگر، چین با افزایش تعرفهها نشان داده که زیر بار این فشارها قصد عقبنشینی ندارد. تداوم این تقابل و تشدید تنشهای تجاری میتواند به اقتصاد جهانی آسیب برساند، چنانکه برخی کارشناسان از خطر رکود اقتصادی و افت بازارهای سهام جهانی هشدار دادهاند.
به نظر میرسد هنوز زود باشد که قضاوت کنیم واشنگتن یا پکن برنده این جنگ تجاری خواهد بود؛ شاید گزینه سومی هم در کار باشد: اینکه این نبرد هیچ برندهای نداشته باشد. با این حال، میتوان حدس زد طرفی زودتر کوتاه میآید که در داخل با نارضایتی عمومی و ورشکستگی شرکتها روبهرو شود و در سطح بینالمللی در انزوای تجاری بماند و نتواند بازارهای جدیدی برای خود بیابد. احتمال دارد امریکا با نظام دموکراتیک و فشار افکار عمومی زودتر از این بازی کنار بکشد، در حالی که چین با ساختار متمرکز و یکپارچهاش توان مقاومت بیشتری داشته باشد. اکنون این جنگ به یک آزمون استقامت شبیه شده است. تحولات ماههای آینده نشان خواهد داد که در این زورآزمایی، واشنگتن یا پکن، کدامیک استقامت بیشتری از خود نشان میدهد.