در پی ناآرامیهای اخیر، گذرگاههای تورخم و چمن–بولدک نزدیک به بیست روز است که از سوی پاکستان بسته شدهاند. این اقدام، نه تنها تجارت و ترانزیت میان دو کشور را متوقف کرده، بلکه هزاران پناهجوی افغان را در مرزها گیرانداخته است؛ در شرایطی دشوار و غیرانسانی.
سردار احمد شکیب، سفیر افغانستان در اسلامآباد، میگوید که حدود دههزار پناهجوی افغان از سوی پولیس پاکستان بازداشت شدهاند و کاروانهای پناهجویان، شامل بیش از چهارصد لاری، در مسیر جمرود تا تورخم متوقفاند. به گفته او، تنها در سه روز گذشته، سه کودک و یک زن در اثر این وضعیت جان باختهاند.
او تصریح کرد:«تاکنون حدود ۱۰ هزار پناهجوی افغان بازداشت و به مراکز نگهداری منتقل شدهاند. هزاران تن دیگر نیز، از ترس بازداشت، اثاثیه خود را جمع کرده و در وسایط نشستهاند، اما به دلیل بسته بودن گذرگاهها قادر به حرکت نیستند. کاروانهای پناهجویان که از بخشهای مختلف پاکستان حرکت کردهاند، در مسیر جمرود تا تورخم در حدود ۴۰۰ لاری بزرگ متوقف شدهاند و در شرایط بسیار دشوار بهسر میبرند. در میان آنان اطفال، زنان، سالخوردگان و بیماران حضور دارند که علاوه بر سردی هوا، از کمبود سرپناه، آب پاک، غذا و دوا رنج میبرند. متأسفانه در سه تا چهار روز گذشته، سه کودک و یک زن در نتیجهٔ این شرایط سخت جان خود را از دست دادهاند.»
سفیر افغانستان در پاکستان میگوید در شهرهایی چون سیالکوت، خوشاب و اَتک، پولیس مهاجران را از وسایط پایین کشیده و در برابر دریافت پول اجازهٔ حرکت میدهد. سفارت افغانستان هشدار داده است که ادامهٔ این وضعیت، در کنار بسته بودن مرزها، میتواند به فاجعهای انسانی منجر شود.
آقای شکیب خاطرنشان ساخت: «وقتی پناهجویان بهزور اخراج میشوند در حالیکه تمام گذرگاهها بسته است، ناگزیر در کنار جادهها میمانند و این امر بیم وقوع یک فاجعهٔ انسانی بزرگ را برمیانگیزد. در این زمینه، سفارت افغانستان در اسلامآباد رسماً موضوع را به دولت پاکستان اطلاع داده و بار دیگر میخواهد که تمام گذرگاهها—از جمله تورخم، بولدک، چمن، انگور اده، غلام خان و سایر مسیرها—در اسرع وقت بازگشایی شوند تا پناهجویان بتوانند بهگونهای منظم و با عزت به کشور خود بازگردند. در غیر آن، روند اخراج باید تا زمان باز شدن گذرگاهها بهطور موقت متوقف گردد.»
در همین حال، شماری از فعالان حقوق مهاجران میگویند که بهرهبرداری سیاسی از مسألهٔ مهاجرت، خلاف اصول و پرنسیبهای بینالمللی است و هیچ کشوری نباید از پناهجویان به عنوان ابزار فشار استفاده کند..
سفارت افغانستان در اسلامآباد همچنین از کمیساریای عالی سازمان ملل و سایر نهادهای بینالمللی نیز خواسته است تا امکانات موجود را در مراکز بررسی تقویت کرده و از گسترش بحران جلوگیری نمایند. اما هشدارها جدی است، به نظر میرسد، اگر گذرگاهها باز نشود و همکاریهای انسانی افزایش نیابد، این بحران به فاجعهای تمامعیار بدل خواهد شد.
