با تشدید بحران مهاجرت و افزایش فشار بر خانوادههای بیجاشده، رسیدگی فوری و هماهنگ به وضعیت مهاجران به یک اولویت جدی انسانی تبدیل شده است.
در همین چارچوب، در دیدارهای جداگانه هیأت سازمان بینالمللی مهاجرت با معاون اداری ریاستالوزراء و معین مالی و اداری وزارت گ خارجه، بر تقویت همکاریها در زمینه شناسایی مهارتهای مهاجران بازگشتی، ایجاد فرصتهای شغلی، بهبود خدمات مالی و اداری مرتبط با حمایت از مهاجران، و تسهیل روند بازگشت داوطلبانه و باعزت آنان گفتگو کردند. در این دیدار ها همچنین بر اهمیت هماهنگی بینالمللی برای ارتقای حمایتهای بشردوستانه تأکید کردند.
حمد الله فطرت معاون سخنگوی امارت اسلامی «محترم محمد عبدیکر به تلاشهای این سازمان جهت تأمین و حفظ حقوق مهاجرین عودتکننده توسط کشورهای میزبان اشاره کرد و گفت که سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) تلاش دارد تا با همکاری سایر نهادهای بین المللی با تشخیص مهارتهای مهاجرین زمینۀ اشتغال و کمکهای بیشتری را برای آنان فراهم سازد.»
ضیاء احمد تکل رییس روابط عامه وزارت خارجه«در این دیدار، دو طرف درباره اخراج اجباری مهاجران افغان، وضعیت خانوادههای بیجاشده، و گسترش همکاریهای بشردوستانه گفتوگو کردند.
دکتور نعیم، مهاجرت را یک موضوع جدی حقوق بشری دانسته و بر لزوم فراهمسازی شرایط مناسب برای بازگشت داوطلبانه و باعزت مهاجران افغان تأکید نمود»
همزمان، رییس دفتر سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) در جریان بازدید از مرز اسلامقلعه، با ابراز نگرانی عمیق از وضعیت دشوار مهاجران بازگشتی، بهویژه زنان و کودکانی که بسیاری از آنها بدون همراه، سرپناه یا حمایت کافی به کشور بازمیگردند، بر ضرورت افزایش فوری کمکهای بشردوستانه تأکید کرد.
وی با اشاره به ابعاد گسترده این بحران انسانی، خواستار همبستگی و حمایت جدیتر جامعه جهانی شد و تصریح کرد: «افغانستان نباید در برابر چنین چالشی تنها گذاشته شود. رسیدگی به نیازهای فوری بازگشتکنندگان، مسئولیتی مشترک و فوری است.
محمد عبدیکر رییس دفتر سازمان بینالمللی مهاجرت«این موج بازگشت از ایران درست پس از افزایش شدید بازگشتها از پاکستان در اوایل امسال رخ داده است. تاکنون در سال جاری، بیش از ۱.۳ میلیون افغان از ایران بازگشتهاند و این عدد هر روز در حال افزایش است.
ما بهطور فوری نیاز به حمایت بیشتر، بهویژه حمایت بینالمللی داریم نهتنها در مرز، بلکه در شهرها و روستاهایی که این افراد به آنجا بازمیگردند»
در عین حال، برخی فعالان حقوق مهاجران هشدار میدهند که موج بازگشتهای گسترده، افغانستان را با بحران انسانی روبهرو کرده و نیازمند حمایت فوری و مؤثر نهادهای داخلی و بینالمللی است
محمدخان طالبی محمدزی فعال عرصه حقوق مهاجران«سازمان بین المللی مهاجرت باید نقش مهمی در حمایت از مهاجران افغان بازگشتی ایفا کند چه آنانی که بهصورت اجباری و چه داوطلبانه به کشور بازگردانده شدهاند. با توجه به وضعیت بحرانی این بازگشتکنندگان، که شمارشان به صدها هزار نفر میرسد، اقدامات فوری و کمکهای حیاتی مورد نیاز است چه در زمینه ارزیابی و ارائه کمکهای بشردوستانه، و چه در تأمین امنیت حقوقی و قضایی این افراد. حمایت مؤثر از آنها باید در اولویت قرار گیرد»
این در حالی است که پیشتر سازمان بینالمللی مهاجرت اعلام کرده بود با وجود فعالیت کامل مراکز پذیرش، منابع مالی بهشدت محدود است و وضعیت بسیار بحرانی است. مسئولان این سازمان تأکید کردهاند که تنها یک نفر از هر ده نیازمند، قادر به دریافت کمکهای ضروری میباشد.