سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، از افزایش قابل توجه تجارت میان ایران و افغانستان خبر داده و گفته است که میزان مبادلات تجاری دو کشور، اکنون از مجموع تجارت ایران با تمام کشورهای اروپایی بیشتر است. او در گفتوگو با رسانهها تصریح کرده که ایران باید تمرکز بیشتری بر افغانستان داشته باشد و ولایتهای مرزی ایران میتوانند، نقش کلیدی در گسترش روابط تجاری ایفا کنند.
وزیر خارجه ایران افزود: «ميزان تجارت ما با افغانستان در واقع از مجموع تجارت ما با بسیاری از کشورهای اروپايی بیشتر است. لازم است توجه ویژهای به افغانستان معطوف کنیم. همچنين، گذرگاههای مرزی ما با افغانستان میتوانند نقش بسيار كليدی در گسترش مبادلات تجاری ميان دو كشور ايفا كنند.»
عبدالشکور هده وال، آگاه مسایل اقتصادی به خبرگزاری آفاق گفت: «از زمان که روابط افغانستان و پاکستان خراب شده، امارت اسلامی تصمیم گرفته برای بهبود اقتصاد کشور با هند و ایران روابط خود را افزایش دهد، تا اقتصاد کشور رشد کند و برای افراد بیکار زمینه کار فراهم گردد.»
بانک جهانی نیز در گزارشی اعلام کرده که صادرات افغانستان با وجود بسته بودن مرز با پاکستان، ۱۳ درصد افزایش یافته. در گزارش این بانک آمده که پس از بسته شدن مرز پاکستان در میانه اکتبر، تجارت افغانستان با اختلالات جدی در مسیرهای حملونقل روبهرو شد، اما تاجران موفق شدند، مسیر صادرات و واردات را بسوی ایران و آسیای مرکزی منحرف کنند که سبب افزایش تجارت افغانستان شده است.
در بخشی از گزارش بانک جهانی آمده است: «در ماه اکتبر ۲۰۲۵، کسری تجاری افغانستان بهصورت ماهبهماه یک درصد کاهش یافت و به ۰.۸۸ میلیارد دالر رسید، این کاهش عمدتاً به دلیل افزایش ۱۳ درصدی صادرات تا ۲۶۷ میلیون دالر و افزایش اندک در واردات بود.»
عبدالهادی فرهنگ، آگاه مسایل اقتصادی در این زمینه گفت: «در عرصه روابط تجارتی میان افغانستان، ایران و هند، فصل تازه و امیدوارکنندهای گشوده شده است. این روابط، بهویژه در بخش ترانزیت، میتواند برای افغانستان بسیار مفید و راهگشا باشد. برای بهرهبرداری مؤثر از این فرصتها، نیاز به یک برنامه و پلان مشخص وجود دارد.»
با افزایش تجارت با کشورهای ایران، هند و دیگر کشورهای آسیای مرکزی، شماری از آگاهان مسایل اقتصادی چنین دیدی گاهی دارند: عبدالنصیر، رشتیا آگاه مسایل اقتصادی به خبرگزاری آفاق گفت: «هرقدر افغانستان به مسیرهای بیشتر وصل باشد، به همان اندازه تجارت کشور رشد میکند؛ زیرا افغانستان کشوری محاط به خشکه است و به آبهای آزاد دسترسی ندارد. بنابراین داشتن راههای متعدد برای توسعهٔ اقتصادی بسیار مهم است.»
این در حالیست که پس از قطع روابط تجاری افغانستان با پاکستان، ایران و هند به دو بازار خوب اقتصادی برای افغانستان مبدل شده اند.
